De Nederlandstalige onderwijspodcasts

Ik maak zelf sinds 2019 een onderwijspodcast en in 2023 startte ik zelfs een tweede reeks. Mijn interesse in het medium is dus groot. In deze bijdrage een overzicht van de mij bekende Nederlandstalige onderwijspodcasts en mijn persoonlijke oordeel hierbij. Bovendien heb ik een aantal jaar een rubriek over podcasts in Van Twaalf tot Achttien gehad.

En ja, het gevaar is dat het beeld ontstaat dat ik mijn collega’s bij de enkels afzaag om als enige glorieuze podcast in dit veld over te willen blijven. Maar dat is niet het geval. Ik beluister vele van deze podcasts regelmatig en we kunnen elk met onze eigen aanpak prima naast elkaar bestaan.

Wytze en Wim op onderwijsreis
De leukste podcast maken Wytze Niezen en ik natuurlijk zelf, Wytze en Wim op onderwijsreis (voorheen de Pictio Onderwijspodcast). Het is niet alleen leuk om te luisteren naar een podcast, maar zelf in gesprek met interessante gasten en dat delen met anderen is misschien nog wel veel leuker! Elke maand een interessant thema en dan één of twee gasten daarbij uit het werkveld. Je vindt Wytze en Wim op Onderwijsreis op elk denkbaar platform, en in elk geval via de onderstaande link.
https://podcasters.spotify.com/pod/show/de-onderwijspodcast

Mijn eerste mentorklas, 15 jaar later
In 2023 ben ik, Wim Pelgrim, 15 jaar mentor. Elke week interview ik één van mijn mentorleerlingen uit 2008, toen zij als twaalfjarige binnenkwamen in klas 1H op het Canisius College in Nijmegen. Hoe is het die 30 leerlingen van toen vergaan? Hoe heeft de middelbare school bijgedragen aan hun leven nu? Wat kon ik als mentor bijdragen? En welke zaken zijn toen onopgemerkt gebleven? Luister alle 20 tot 30 afleveringen; kan ik iedereen terugvinden?
https://podcasters.spotify.com/pod/show/mijn-eerste-mentorklas

Opgejaagd
Ik was echt geïntrigeerd door de serie Opgejaagd. De strijd van Jennifer Petterson bij haar kennismaking met de Nederlandse kinderopvang en het Nederlandse onderwijs maak je van dichtbij mee. Moet het gezin naar Zweden gaan, naar het onderwijs uit haar geboorteland dat ze veel beter vindt dan wat ze bij haar kinderen ziet gebeuren? En waarom doen we in Nederland wat we doen? Een persoonlijke en interessante kennismaking met onze eigen kijk op kinderen.
http://www.vpro.nl/opgejaagd

Het mysterie van de goede leraar
Marcel van Herpen, die samen met Peter Heerschop ook de podcast Onderwijs vandaag! maakt, scoort wat mij betreft nog beter met Het mysterie van de goede leraar. Een persoonlijke zoektocht naar wat een leraar tot een goede leraar maakt. Daarbij gaat het om een persoonlijke zoektocht waarbij gesprekken met Van Herpens moeder, zijn inspiratiebronnen en vele anderen in het onderwijsveld een beeld geven van wat een leraar een leraar maakt. Interessant. Gelukkig bestaat de reeks uit 9 afleveringen (plus 1 bonusaflevering), zodat het thema binnen een afzienbare hoeveelheid aflevering tot een mooie afronding komt.
https://anchor.fm/jan-peels

Tjipcast
Tjipcast is de tweewekelijkse podcast (en video) van dr. Tjip de Jong over leren, veranderen, samenwerken, leiderschap of innoveren. Onderwerpen als goed rekenonderwijs, autonomie en zelfsturing en nieuw organiseren komen onder andere voorbij; onderwijs is een deel van deze podcast. Dat snijvlak van leren, leiderschap en innovatie sluit aan bij het zelfstandig ondernemerschap van De Jong en levert regelmatig interessante gesprekken op, soms wat meer binnen het primaire proces in het onderwijs, meestal wat meer daarbuiten. Maar voor docenten die breder willen kijken of voor mensen van buiten het onderwijs die met hun werkzaamheden op het snijvlak van onderwijs zitten een echte aanrader.
https://tjipcast.nl/

Llearn
Llearn is een uitgeverij van online cursussen voor docenten. Zij maken materialen, cursussen, korte video’s en een podcast met allerlei zaken waar docenten en leraren elke dag hun onderwijs beter mee kunnen maken. En zij maken een podcastreeks die in het verlengde daarvan ligt. René Kneyber en Valnetina Devid hebben echt een heel goede, praktisch ingestoken podcast neergezet. Bovendien heeft Llearn de leukste tune van alle onderwijspodcasts inclusief mijn eigen Pictio Onderwijspodcast. Het enige minnetje van de Llearn podcast is wat mij betreft de soms wat lange boekbesprekingen. Zo de diepte in (soms wel tot rond een uur in lengte) is niet altijd nodig en daarmee wordt het ook wat minder praktisch voor de luisteraar.
https://llearn.nl/?page_id=162

Ieder talent telt
De reeks Ieder talent telt (vijf afleveringen) is professioneel gemaakt. De afleveringen kennen een goede samenhang, mooie montage en het is een helder afgebakend thema. Zo maak je een audio-uiting om mensen te informeren over gelijke kansen.
https://www.gelijke-kansen.nl/actueel/podcast

Pdcst drieëntwintig
Pdcst driëntwintig gaat over artikel 23 van de grondwet, de vrijheid van onderwijs. Het is een interessante, goed gemaakte podcast over een thema dat aan de ene kant heel specifiek is, maar dat aan de andere kant ook het hele onderwijs raakt. Iets meer uitleg over het artikel aan het begin van de reeks was wel fijn geweest voor beginnende luisteraars. Verder is duidelijk dat het uitgangspunt van Verus, de vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs in Nederland, is dat het artikel en een uitgesproken bijzonder onderwijs iets goed is. Wel een leerzame podcast!
https://anchor.fm/verus

Meesterwerk
Meestwerk is begonnen als podcast van Jan Jaap Hubeek en werd een audiocollectief met meerdere podcasts. Vanaf 2021 is Hubeek weer alleen op pad. Hubeek was in het begin onderwijsmanager educatie bij de pabo in Leiden, vanaf 2021 is hij actief in het vrijeschoolonderwijs.
In zijn eerste podcastreeks bezoekt hij mensen die innoveren in het onderwijs, over de laatste ontwikkelingen op onderwijsgebied en het ondernemerschap vanuit docenten of onderwijsbetrokkenen. De serie leunt daarbij, zeker in het begin, wel wat sterk op wat er zich in Amsterdam en omstreken afspeelt, maar dat verbreedt zich in de loop van de tijd wel. Hij heeft echt de voorhoede van onderwijsontwikkelingen te pakken, zoals de Agora, Iederwijs of scholen met mindfullness op het curriculum. Vanaf 2021 focust hij zich sterk op het vrijeschoolonderwijs. Maar dit soort tegendenkers zetten je wel weer aan het denken over je eigen praktijk. De focus op de wat zweverige kant maakt dat ik er minder naar beng aan luisteren.
https://janjaaphubeek.nl

Onderwijskansen
De podcast Onderwijskansen is een goed voorbeeld van een professioneel gemaakte podcast als onderdeel van een multimedia-aanpak: een website, artikelen, social media-uitingen en een podcast voor de verdieping. En het NRO (Nationaal Regieoorgaan Onderwijsonderzoek) heeft voor Onderwijskansen.eu twee goede, professionele podcastmakers in huis gehaald. Voor seizoen Jan Jaap Hubeek (in dit overzicht regelmatig terug te vinden) en voor het tweede seizoen Tjip de Jong. Een interessant thema gezien de huidige maatschappelijke ontwikkelingen, wel voor een specifieke doelgroep leuk om vele afleveringen van te genieten. Maar professioneel en goed gemaakt.
https://www.onderwijskennis.nl/onderwijskansen

Inspectie van het onderwijs podcast
Er zijn op dit moment drie afleveringen van de podcast van de Inspectie van het Onderwijs. De afleveringen zijn goed geproduceerd en hebben een heldere boodschap. Bovendien zijn het geanimeerde gesprekken doordat de makers diverse gasten tegelijk aan tafel zetten. Prima gemaakt en informatief: dat heb ik nog weinig gezien bij overheidspodcasts. Maar deze zou ik zeker luisteren.
https://app.springcast.fm/podcast/inspectie-van-het-onderwijs-podcast-1

Fris, de podcast
Deze podcast is een leuke podcast voor een specifiek publiek. Gesprekken van een coach met beginnende docenten waarin de vraag centraal staat waar men in de eerste 5 jaar tegenaan liep. De gesprekken bieden leuke inzichten, maar als je zelf geen beginnende docent bent, gaan deze gesprekken snel vervelen.
https://shows.acast.com/fris-de-podcast

Onderwijs maak je samen
Deze podcast brengt diverse onderwerpen vanuit onderwijsadviseurs. Niet altijd een succes, maar in dit geval is Borrelend leiderschap een leuke serie van meer dan 30 afleveringen. Het is een nogal specifiek thema, maar men vliegt het wel goed breed aan, daarna komen verschillende aspecten langs. Het zijn leuke gesprekken.
https://onderwijsmaakjesamen.nl/tag/podcast/

(W)onderwijs
(W)onderwijs is een podcastserie van 3 afleveringen over de ervaringsgerichte leerkrachtstijl in het kleuteronderwijs. Evelien Krijn van het CEGO wordt door Jonas Slaats bevraagd over de ervaringsgerichte praktijk. Elke aflevering focust op één hoofdthema: de kernelementen, de verschillende vormen van empathie en de drie dimensies van de ervaringsgerichte praktijk. De concrete praktijkvoorbeelden vullen de theorie aan. Een leuke, goed opgezette en leerzame miniserie voor kleuterdocenten, maar ook voor iedereen die aan oudere doelgroepen lesgeeft.
https://anchor.fm/wonderwijs

Gezonde school, de podcast
Ook Gezonde school, de podcast, is een mooi voorbeeld van een nichepodcast. Het is een helder afgebakend thema. Het is goed gemaakt, bevat leuke, verhelderende gesprekken en beslaat een brede reeks thema’s binnen de context van de gezonde school. Interessant voor een specifiek publiek.
https://gezondeschool-inspiratie.nl/podcast

De taalcompetente leraar
Praktische podcasts gericht op één thema kom je in deze lijst vaker tegen. De taalcompetente leraar is er zo een en ook nog een behoorlijk goede. De TaalUnie heeft in deze reeks een interessante sprekers samengebracht in strak gemonteerde afleveringen. Je kunt een voor jouw relevant thema kiezen en in ongeveer 20 minuten ben je bijgepraat en kun je met dat thema verder aan de slag. Het luisteren waard, als je interesse hebt in dit specifieke onderwerp.
https://taalunie.org/actueel/251/nieuwe-podcastreeks-de-taalcompetente-leraar

Over Onderwijs & Opvoeding
In de podcast Over Onderwijs & Opvoeding delen onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam de laatste inzichten uit wetenschappelijk onderzoek. Men richt zich op professionals en beleidsmakers, en iedereen die meer wil weten over onderwijs en opvoeden. Podcastmaker Tjip de Jong (van de Tjipcast) gaat hiervoor in gesprek met onderzoekers van het Research Institute of Child Development and Education aan de Universiteit van Amsterdam en met externe experts. Het feit dat Tjip de Jong deze interviews doet, helpt de gesprekken direct naar een goed niveau. Ook de opnamekwaliteit en montage zijn prima. Het enige waar ik persoonlijk last van heb is het hoge abstractieniveau. Dat sluit aan bij het beoogde publiek (beleidsmakers, professionals), maar het blijft wel erg dicht bij de onderzoekswerkelijkheid.
https://open.spotify.com/show/5F8gXPTiQcStut6smYl5OS?si=-58EBwK9RpGl3JKafjOROA&dl_branch=1&nd=1

Kennisnet podcast
Kennisnet is voortgekomen uit het PO, VO en MBO als onafhankelijk expertisecentrum en diensteverlenr op het gebied van ICT-gebruik in het onderwijs. En daarover gaat de al behoorlijk lang bestaande podcast van Kennisnet ook over: ICT en onderwijs. Leuke gesprekken waarin de gidsfunctie van Kennisnet duidelijk uit naar voren komt: zowel praktische en technische onderwerpen als trends, bijvoorbeeld Artificial Intelligence, komen naar voren. Een leuke podcast voor wie interesse heeft in dit specifieke gebied.
https://kennisnet.libsyn.com/

ResearchED podcast
Op 19 juni 2021 vindt de conferentie ResearchED plaats. In het kader van die conferentie zijn 6 podcastafleveringen gemaakt met enkele van de sprekers en workshopsleiders. Grote namen passeren de revue. De gesprekken, gevoerd door Jan van de Ven, zijn onderhoudend en interessant. Net als bij elke conferentie zal niet elk thema jou aanspreken, maar je wordt wel goed geënthousiasmeerd om je op te geven voor de conferentie. Een goede doelgerichte podcast met leuke sprekers.
https://researched.eu/rednl-podcast/

Buiten de krijtlijnen
Buiten de Krijtlijnen is een Vlaamse podcast over onderwijs. Begonnen in 2017 heeft de podcast zijn activiteiten begin 2019 weer opgepakt. Gesprekken met experts, docenten, directeurs en pedagogen om onderwijsvraagstukken te bevragen en beantwoorden. De podcast lijkt in zekere zin op mijn eigen Pictio Onderwijspodcast, maar dan vanuit het Vlaamse onderwijs. Bij de eerste afleveringen is de audiokwaliteit (via Skype) nogal wisselend en dat is jammer. Dat wordt in de latere seizoenen een stuk beter, maar een blijvend probleem vind ik de soms wat langdradige gesprekken. Dat is met name in de afleveringen in de reeks “De leraarskamer” waarin een aantal docenten de actualiteit bespreekt. Vaak twee uur lang en dat is net wat te veel na een dag zelf doorbrengen in een personeelskamer op een school. Maar ook in de reguliere eenuursafleveringen zit soms wat herhaling en wat slappe stukken in de gesprekken die met wat meer montage sterker waren geweest.
https://buitendekrijtlijnen.simplecast.com/

De Grote Pauze Podcast/De LAKS-cast
Eind oktober 2019 startte het LAKS met De Grote Pauze Podcast. Een podcast voor en door middelbare scholieren. De eerste aflevering belooft een compact gesprek (10 minuten) over een actualiteit van het onderwijs. Leuk om te zien dat het LAKS op deze manier probeert de achterban te bereiken via dit medium. De gesprekken zijn soms minder goed, soms wat beter, maar het geeft een leuk inzicht in het werk van het LAKS.
https://open.spotify.com/show/0eKviVTp7vwc0rXl7dvabL

Clash in de klas
Hoe omgaan met spanningen en conflicten in de klas? En wat als extreem ideeëngoed de school binnensluipt? Clash in de klas is een driedelige Vlaamse podcastreeks van Knack, Hannah Arendt Instituut, Klasse, GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, het Vlaams Vredesinstituut en Wij-Zij Netwerk. In de gesprekken wordt gekeken naar de opbouwende thema’s polarisatie, radicalisering en extremisme. Een prima compacte reeks over een afgebakend thema.
https://hannah-arendt.institute/podcast-clash-in-de-klas/

Educé – De Onderwijs Podcast
Educé maakt een prima podcast voor een specifieke doelgroep. Educé ondersteunt scholen, leerkrachten, intern begeleiders en zorgcoördinatoren bij hulp aan leerlingen. De focus ligt dus bij het pedagogische en dat is niet voor iedereen oneindig interessant. Door de opzet op basis van een casus heeft elke aflevering een mooie kapstok waar theorie en ervaringen aan opgehangen kunnen worden. Blijft het interessant? Voor mij persoonlijk niet, maar als je veel wilt leren en weten over leerlingbegeleiding en de pedagogische kant van het vak, dan is De Onderwijs Podcast wel een aanrader.
https://www.educeonderwijs.nl/podcast

De kracht van onderwijs
Deze podcastreeks lijkt een vervolg op de gestopte reeks Samen Onderwijzer (onderaan in de lijst) van mbo-opleider Curio uit West-Brabant. In de podcast gaat de voorzitter van de Raad van Bestuur het gesprek aan met mensen die voor mbo relevant. Deze reeks richt zich echter op een breder publiek dan (aanstaand) docenten. De eigen omschrijving: “Jaarlijks geeft de Nederlandse staat ruim 40 miljard euro uit aan onderwijs en onderzoek; en zitten enkele miljoenen kinderen, jongeren en volwassenen in de Nederlandse schoolbanken. Tijd voor een goed gesprek.”
https://www.curio.nl/over-ons/organisatie/de-kracht-van-onderwijs/

De meesterlijke podcast
Na de eerste aflevering van de meesterlijke podcast leek het doel erg mooi, maar de uitvoering had nog wat aandacht nodig. Ook deze makers maken een persoonlijk gesprek, maar zijn in de loop van de afleveringen steeds meer ook gericht op hun gasten en blijven goed gericht op hun doel. Ze groeien in elk geval in luisteraars en aandacht (artikel in Twentse Courant Tubantia bijvoorbeeld), hopelijk blijft de kwaliteit ook groeien, dan gaan stijgen ze vanzelf nog meer op deze lijst.
https://open.spotify.com/show/1s415xKqoLfOSjVoJn8eeL

Teacher Tech Heroes
Deze podcast loopt al een paar seizoenen heeft een heel helder format en een heel heldere insteek. Daardoor wordt het na een aantal afleveringen wel een opeenvolging van veel dezelfde soort docenten die zelfde onderwerpen behandelen. Zelfs voor mij, die toch behoorlijk thuis is in technologie en onderwijs, is deze podcast mij te niche.

Gespreid Leiderschap
De podcast van de Academie voor Gespreid Leiderschap richt zich specifiek op het thema gespreid leiderschap in het onderwijs. Frank Hulsbos gaat in deze serie in gesprek met mensen om te onderzoeken waar je tegenaan loopt wanneer je gespreid leiderschap in de praktijk brengt. De gesprekken zijn op zich interessant, maar wel voor een heel specifiek publiek (mensen die deze vorm van leiderschap willen inzetten). En daarmee voor een niche.
https://www.gespreidleiderschap.nl/podcast

Schoolpraat
Schoolpraat is de podcast van Kunskapsskolan Nederland. Dit onderwijstype dat rond 2013 uit Zweden naar Nederland is komen overwaaien heeft een heel sterke visie op de inrichting van het onderwijs. Deze podcast is heel duidelijk vanuit die visie opgezet. Zaken als personalisering van het onderwijs en verandering van het systeem zijn constanten in de reeks en van daaruit worden thema’s benaderd. Het is een nogal specifieke reeks voor een specifiek publiek.
https://kunskapsskolancommunity.nl/podcast/

Onderwijs leiden met hart en ziel
De podcast van Taco Visser heeft een leuke insteek: elke keer staat een boek of staan enkele publicaties centraal waarover de gast komt vertellen. Dat biedt de mogelijkheden voor diepgang en je kunt als luisteraar verder aan de slag na het luisteren. Wel zal het thema (leidinggeven in het onderwijs) net zoals bij Hartger Wassink, niet voor iedereen een aansprekend onderwerp zijn. Visser heeft daarbij een insteek bij dit thema die wat meer op het gebied van gevoel en filosofie ligt. Er zal zeker een doelgroep voor zijn, maar voor die doelgroep mogen de afleveringen wat korter en meer to the point.
https://anchor.fm/taco-visser/

Mr. Hadj Podcast
Het is een leuk idee dat een leraar met docenten én leerlingen in gesprek gaat over onderwijs. Het probleem dat ik heb met deze podcast is dat het doel me volledig ontgaat. Fijne gesprekken die weinig overkoepelende samenhang hebben. Als je ervan houdt, be my guest.
https://open.spotify.com/show/0gDOBjqTbbNZzbs5hcFxQp

Onderwijs maken van de Haagse Scholen
De Haagse Scholen maakten eind 2022 een aantal leuke podcasts. Het zijn kleine thema’s gericht op de eigen scholen en eigen omgeving. Op onregelmatige basis maakt deze groep scholen een podcast, waarin collega’s aan het woord komen die op allerlei manieren met hun vak bezig zijn. Maar nog belangrijker: ze geven leerlingen een stem over hoe zij bezig zijn met leren. Sinds 2021 zijn 8 afleveringen verschenen van Onderwijs Maken en deze variëren enorm in lengte en onderwerp. Maar ze vormen een prachtige staalkaart van wat je kunt doen met leerlingen in het primair onderwijs met podcasting. Hopelijk pakken ze hun reeks snel weer op.
https://open.spotify.com/show/5E6jubWzRwgmZ0vIAqBFhc

Minder uren betere lessen
Minder uren betere lessen wordt een reeks van 9 afleveringen vanuit de HvA samen met NRO. Het thema is op zichzelf interessant: kan het reduceren van het aantal lesuren in het basis- en voortgezet onderwijs bijdragen aan beter onderwijs, omdat leraren dan ruimte krijgen om samen kwalitatief betere lessen te ontwikkelen? Maar de uitvoering voelt wel erg ministerie/trage studiedag. Het gesprek is traag, de inleiding is lang en het blijft erg in de metathema’s hangen. Het wordt voor de meeste mensen in de onderwijsklei te weinig concreet.
https://www.hva.nl/urban-education/gedeelde-content/evenementen/evenementen/2022/10/podcast-minder-uren-beter-onderwijs.html

Toekomst van onderwijs
Deze reeks die al drie jaar bestaat heeft een voor mij interessant thema. Maar het is ook wel direct een niche podcast: het snijvlak van onderwijs en arbeidsmarkt, gericht op het hbo is een mooi afgebakend terrein. De inleiding is erg traag en de gesprekken en montage zijn niet zo vlot. Een leuke podcast, maar zeker niet voor iedereen.
https://open.spotify.com/show/3I4XDFBMpffeEgplt0p8lg

Teach More
Deze Vlaamse podcast wordt gemaakt door een traingsinstantie op het gebied van leerlingbegeleiding en pedagogiek. Inhoudelijk is deze podcast helemaal niet slecht, maar het jammere is dat de presentatrices de stof weinig boven het anekdotische gesprek weten te tillen. Er zitten verwijzingen in naar onderzoek, maar dat is niet al te diepgravend, het is te weinig concreet om er direct in de klas mee aan de slag te kunnen en de afleveringen zijn te lang om ook snel die slag naar de praktijk te kunnen maken. En als je dan toch 45 minuten in gesprek wil, nodig dan een deskundige uit om het gesprek afwisselend te maken. Nu blijft het veel van hetzelfde. Bovendien wordt later elke aflevering aan een medewerker gewijd: wie zit daarop te wachten?
https://teachmore.be/blog

Nivoz Podcast
De Nivoz Podcast wordt gemaakt door verschillende makers. Die van Jan Jaap Hubeek zijn interessant, maar die door de andere makers zijn ontzettend saai: langdradig, weinig scherpe vragen, stiltes in het gesprek, te lang doorgaan op een onderwerp. Het voelt een beetje alsof je bij zo’n veel te lange studiedag zit, op het verkeerde moment in het schooljaar, waar je niet op zat te wachten, verplichte aanwezigheid, met een spreker die er vooral voor zichzelf lijkt te staan en met informatie die niet aansluit bij jouw leerbehoefte. Gelukkig kun je deze uitzetten en een echt studiedag niet.
https://nivoz.nl/podcast

Docentenleven.nl
Deze podcast bestaat in seizoen 1 uit basale cursusinformatie. De start lijkt niet zo briljant en ook het startniveau niet: “Een les kent een start, kern en afsluiting”. Zo kan ik het ook… Pas in seizoen 2 wordt duidelijk dat deze podcast zich richt op e-learnings en begeleiding voor zij-instromers. En daarvoor is deze informatie wel geschikt. Ik vind het wat amateuristisch maar misschien helpt het beginnende docenten. Maar voor die doelgroep is er veel beters te vinden in deze lijst.
https://open.spotify.com/show/3waGqAPz24Galrt5ZKQ9Ew

Diversiteit in het onderwijs
Deze podcast van de Vereniging openbaar onderwijs is niet zo heel briljant. De onderwerpen die behandeld worden zijn zeker belangrijk: burgerschap, kansengelijkheid, armoede, diversiteit, inclusiviteit; allemaal thema’s van nu. Maar de podcast is wat ongericht en ik kon er zelf niet zo mee.
https://app.springcast.fm/podcast/diversiteit-in-het-onderwijs-1


Wij(n) in het onderwijs
Wij(n) in het onderwijs is opnieuw een podcast met twee collega’s die het gesprek aangaan over het onderwijs. Bij deze podcast zijn twee elementen toegevoegd: een set met vragen en stellingen en… wijn. De vorm is leuk, de dames gezellig, maar voor de luisteraar is deze podcast toch wat weinig veralgemeniserend.
https://open.spotify.com/show/4dqK65LoV3QdZkuxG6XcbG

Samen opleiden
Het Platform Samen Opleiden & Professionaliseren is een initiatief van alle raden van basisonderiwjs tot universiteit. Hoewel op de website van Samen opleiden staat vermeld “Podcast Samen Opleiden is voor iedereen die professioneel te maken heeft met opleiden en professionaliseren binnen het onderwijs”, lijkt deze publieksbeschrijving toch wat te vaag. Bij het luisteren gaan de gesprekken nogal abstract over kwaliteitskaders en peer review. Deze podcast is té niche, té abstract en té saai.
https://www.platformsamenopleiden.nl/podcast-samen-opleiden/

Samen onderzoeken
De PO-Raad en het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) ondersteunen met het online Platform Samen Onderzoeken samenwerking om het onderwijs ‘evidence informed’ te verbeteren. De podcast die bij het platform hoort bekijkt vanuit een breed kader de problematiek. Net als Samen Onderzoeken is de podcast erg abstract en voor veel luisteraars nogal vaag.
https://samenonderzoeken.podbean.com

AOB
De Algemene Onderwijsbond Oost is een podcast begonnen waarin het actuele onderwijsnieuws wordt besproken. De podcast voelt echter hetzelfde als de afleveringen van De Leraarskamer van Buiten de krijtlijnen: het is het gesprek dat je met je collega’s hebt op school, maar dan thuis of onderweg nog een keer. Bovendien bevat de podcast veel ‘geleuter’ op niks af en stoort het muziekje me. Het nieuws dat besproken wordt voegt weinig toe aan wat al in kranten en op websites en social media voorbij is gekomen aan onderwijsnieuws en de insteek is wat te persoonlijk. En uiteraard is men erg positief over het werk van de vakbond. Nee, niks voor mij.
https://anchor.fm/aob-oost

Zin in lesgeven
Zin in Lesgeven schijnt bedoeld te zijn voor mensen die als zij-instromer het onderwijs in willen. Maar als je luistert naar de podcast vraag je je af of dat inderdaad het publiek is; je vraagt je zelfs af wie überhaupt als publiek in het hoofd van de makers zat. Het gesprek is veel te weinig concreet voor mensen die twijfelen of ze docent moeten worden. Dit middel is volgens mij ook niet geschikt voor dat doel. Ga persoonlijk in gesprek als mensen twijfelen. Maar zo’n podcast op metaniveau schiet alle mogelijke doelen voorbij.
https://www.leraarvanbuiten.nl/podcast-zin-lesgeven

De gestopte(?)

Er zijn podcasts die gestopt lijken. Er verschijnen dan al tijden geen nieuwe afleveringen. Mochten ze weer tot leven komen, dan plaats ik ze weer hoger.

Onderwijs vandaag!
In coronatijd zijn Peter Heerschop en Marcel van Herpen gestart met hun podcast Onderwijs vandaag! En daarmee zijn ze met stip binnengekomen in dit overzicht. In de eerste paar afleveringen, die nogal PO-gericht lijken, blijken de heren goede, snelle interviews te maken. Bovendien is het leuk dat er leerlingen in de podcast worden geïnterviewd. Je merkt dat Heerschop en Van Herpen gewend zijn om radio te maken, te interviewen en te spreken in het openbaar. De sfeer is positief en vrolijk, waardoor je er lekker naar luistert. Een verdiende hoge plek bij mijn favorieten.
https://centrumpedagogischcontact.nl/podcast/

De 4 sleutels voor een effectieve les
De 4 sleutels voor een effectieve les is de podcast van het onderwijsadviesbureau met dezelfde naam. De 4 sleutels geeft trainingen en maakt materialen voor basisscholen gericht op het instructiegedrag en het ontwikkelingsgerichte gesprek daarover. Theo Wildeboer spreekt hierin elke keer met een deskundige, vaak van universiteiten, over een krachtige les. Evidence-informed je les vormgeven is het uitgangspunt. Interessant materiaal, ook voor iedereen die lesgeeft buiten de basisschool. Al zou er in het gesprek wat mij betreft soms iets scherper gesneden mogen worden.
https://www.deviersleutels.nl/podcast/

Onderwijspraat
Onderwijspraat is een startende (juni 2020) podcast van een jonge studente/docente die de pabo aan het afronden is. In de openingspodcast geeft Sanne de Bruijn aan dat ze een podcast wil maken voor afstuderende en startende docenten en iedereen met affiniteit met onderwijs. De stijl en onderwerpaankondiging doet mij denken aan de Amerikaanse podcast van Angela Watson. De eerste afleveringen zijn concreet, helder en inderdaad gericht op het nieuwe publiek. Ze zal nog wel moeten werken aan haar tone of voice: de stem van De Bruijn is prettig om naar te luisteren, maar er klinkt wel een wat ingestudeerde toon in door en het lijkt alsof ze tegen leerlingen van een jaar of 8 praat in plaats van studenten/startend docenten. Dat verbetert gelukkig wel met de aflevering.
https://anchor.fm/sanne-de-bruijn

Nectar voor het onderwijs
In deze podcast spreekt Maike Pollaert met professionals die niets met het onderwijs te maken hebben, maar die in hun werk wel kennis en vaardigheden hebben ontwikkeld die ook voor de klas interessant zijn. De grote namen die ze in deze podcast weet te verzamelen is indrukwekkend: Ronald Giphart, Ronnie Ruysdael, Sinan Can. En de gesprekken zijn leuk, goed gevoerd en interessant voor docenten. In elk gesprek vind je wel een haakje voor je eigen werk in de klas. En daarom knalt deze mijn top-10 binnen.
https://app.springcast.fm/podcast/nectar-voor-het-onderwijs

Podcastseries van Jan Jaap Hubeek
Jan Jaap Hubeek kennen we van Meesterwerk hierboven in de lijst. In opdracht maakt hij ook podcastseries voor andere organisaties. Hubeek is zijn steady zelf in deze series. Je merkt wel duidelijk dat het opdrachten zijn, omdat het potentiële publiek voor deze podcasts niet zo groot is.

Genderwijs
Genderwijs is een korte reeks gesprekken over de rol van gender in het onderwijs. Deze reeks is gemaakt in opdracht van stichting School & Veiligheid en hoort bij de onderwijsconferentie Genderwijs  voor alle onderwijsprofessionals werkzaam in het po, vo en mbo. Is de kijk op jongens en meiden van invloed op hun ontwikkeling of niet? Welke rol speelt het onderwijs hierin? Wat kom je tegen in de dagelijkse praktijk en wat weten we uit onderzoek? Een interessante reeks gesprekken.
https://janjaaphubeek.nl/genderwijs/

Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs (TOO)
Het interviewen van deze taksforce past wel bij Hubeek: waar Meesterwerk begon met het onderzoeken van de kanteling van het onderwijssysteem, de mensen die voorop lopen inverandering, geldt dat ook voor de taskforce. TOO wil het leerstof-jaarklassensysteem vervangen door een meer ontwikkelingsgericht onderwijssysteem. Wat mij bij deze reeks wel stoort is dat bij een enkele opname de microfoon van de mede-interviewster niet aan stond en de gesprekken niet zo scherp zijn gemonteerd als bij Meesterwerk.
https://feeds.captivate.fm/taskforce-ontwikkelings/

Leve het onderwijs
Leve het onderwijs is een manifest van bestuurders in het onderwijs. De opzet is gelijk aan de podcastreeks over de taskforce, maar de inhoud is mij te vaag. Bestuurders met holle frasen is mijn samenvatting. Dat ligt niet aan de interviewer, dat ligt aan het onderwerp. Helaas een echt niche podcast, want hier kan menigeen in het onderwijs niet veel mee.
https://levehetonderwijs.nl/podcasts

Stichting Onderwijs primair
Stichting onderwijs primair heeft Hubeek gevraagd voor één gesprek met de directeur om te kunnen gebruiken als een soort nieuwsbrief. In plaats van een geschreven interview is het een te beluisteren interview. Interessant voor medewerkers van de stichting, maar echt een particulier product.
https://janjaaphubeek.nl/stichting-onderwijs-primair/

Leren Verbeteren
In de podcasts van Leren verbeteren wordt elke aflevering een onderwerp op het gebied van onderwijskwaliteit in het voortgezet onderwijs besproken. Van zwakke scholen tot inspectietoezicht en van didactisch handelen tot toetsing. Een goed gemaakte podcast: opnamekwaliteit is goed, gesprekken zijn van goede lengte, inhoudelijk interessant en een thema dat nog weinig in andere podcasts zo specifiek aan bod komt.
https://www.projectlerenverbeteren.nl/podcasts/

De professionele dialoog
Hartger Wassink richt zich met zijn podcast op de onderwijsbestuurder. Als consultant sluit dit goed aan bij zijn professionele werkzaamheden. Hij interviewt bestuurders van scholen, scholengroepen, samenwerkingsverbanden en dergelijke en bespreekt de wijze waarop zij hun (onderwijs)organisatie aansturen. Leuke gesprekken, maar na een aflevering of vijf is het wel tijd voor een wat professionelere microfoon, want het klinkt allemaal wel erg hol.
https://professioneledialoog.nl/publicaties/

Voortgezet leren
De podcast Nablijven met… is een initiatief van Ruimte voor leren, later vervolgd door Voortgezet leren. Het zijn leuke gesprekken over thema’s in het voortgezet onderwijs. De geluidskwaliteit is door de coronacrisis niet altijd optimaal, maar dat geldt voor meer podcasts. De focus van de podcast ligt op innovatie. Daardoor lijkt de podcast nogal op die van Meesterwerk (zeker de eerste afleveringen van Hubeeks podcast), maar Erik Ex kiest andere en originele gesprekspartners, waardoor je wel wat nieuws leert. De interviewer is helder en leidt het gesprek goed. Een leuke aanwinst in het podcastlandschap.
https://www.voortgezetleren.nl/podcasts-nablijven-met/

De belangrijkste lessen
De belangrijkste lessen is het persoonlijke relaas van Melchior Wammes. Het is bij vlagen pijnlijk om naar te luisteren, maar ik denk wel een waardevol egodocument voor iedereen in het onderwijs. En ja, het is maar het verhaal van één leerling, de subjectieve ervaring van Wammes. En ja, we proberen het allemaal goed te doen voor de klas en daaromheen. Maar soms heeft dat een ander effect dan we willen, soms zien we niet wat er moet gebeuren of wat de ander nodig heeft, soms doen we het gewoon niet goed. Geen podcast met oplossingen, maar een podcast die aan het denken zet.
https://podcasts.google.com/feed/aHR0cHM6Ly9hbmNob3IuZm0vcy9hZmQ1NmJmMC9wb2RjYXN0L3Jzcw?ep=14

Slobcast
Een minister met een eigen podcast, dat is was Arie Slob met zijn Slobcast. Eind 2019 zijn de opnames gestopt. Daarvoor ging Arie Slob ongeveer 1 keer per maand in gesprek met mensen rondom een onderwijsthema waar hij mee bezig is. Uiteraard was het onderdeel van de communicatiestrategie vanuit het ministerie, maar het was wel leuk om op deze manier te volgen waar de minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs mee bezig is..
https://soundcloud.com/arieslob

De toekomst van het hoger onderwijs
De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) maakte deze reeks in 2021. Het is een mooi voorbeeld van de rol die podcasting in je communicatiestrategie kan hebben. Voor buiten de HAN niet zo interessant, maar voor de medewerkers zeker wel.
https://podcasters.spotify.com/pod/show/han-ambitie/episodes/HAN–Impact-maken-en-de-rol-in-de-maatschappij-e13dl6o

Schoolleiders
De podcast Schoolleiders lijkt erg op de gesprekken die Hartger Wassink een paar jaar geleden voerde in De professionele dialoog. De gesprekken zijn mij iets te traag, met name aflevering 2. Maar voor iedereen die dit specifieke thema interesseert of net als schoolleider bezig is en graag ervaringen van anderen met dezelfde functie wil horen, is dit een prima podcast.
https://app.springcast.fm/podcast/schoolleiders

Samen onderwijzer
Samen onderwijzer is de podcast van ROC Curio. Het vormt een soort magazine met collega’s. De podcast is goed gemaakt, maar maakt de podcast iets los bij anderen dan de eigen personeelsleden? Er spreekt veel enthousiasme uit voor het vak van docent, maar of je hier mensen mee gaat werven?
https://open.spotify.com/show/2QaYLXohWD7LODniuDwHrC

Mijn 1e jaar voor de klas
Deze podcast van de VO-raad kent een leuke opzet en is voor elke docent herkenbaar. Dit is niet de enige podcast met dit thema (in deze lijst vind je er minstens al drie andere), maar deze is goed gemaakt. Het doel is “om jou als starter een extra steuntje in de rug te geven, […]. Een schooljaar lang volgen we startende docenten Elisabeth en Maurice. Om mee te leven, én om te leren van wat zij in de praktijk allemaal meemaken.” Of dat doel gehaald gaat worden, weet ik nog niet, dat gaan we zien.
https://app.springcast.fm/podcast/mijn-1e-jaar-voor-de-klas

Bovenal onderwijs
De Bovenal Onderwijspodcast wordt gemaakt door Tom Maliepaard en Kristel van Dalsum, beviende docenten uit Rotterdam. De podcast behandelt alles wat hen in het onderwijs bezighoudt. Dat blijken thema’s als luisteren, groepsdynamiek en groeitaal. Deze thema’s worden diepgaand, herkenbaar en praktisch behandeld. De sfeer is gezellig en professioneel tegelijk. Het zijn leuke en leerzame gesprekken van twee deskundige collega’s ie iets hebben uitgezocht én zich kwetsbaar opstellen. De geluidskwaliteit verdient nog wel een klein beetje aandacht.
https://www.bovenalonderwijs.nl/Podcasts/

Dit gaat van jullie eigen tijd af
Deze podcast richt zich op de docent in de klas. Academy4Learning verzorgt bijscholing voor leraren in het po, vo en mbo op het gebied van digitale geletterdheid, didactiek en pedagogiek. De podcast is daar ook op gericht: in gesprek met een deskundige tips en advies geven voor het beter doceren in de klas. Interessante gesprekken, beknopt in 30 minuten.
https://www.academy4learning.nl/podcast/

De Amac Onderwijs Podklas
In april 2020, midden in de coronacrisis, startte Amac met de Amac Onderwijs Podklas. De podcast richt zich volledig op digitaal onderwijs en met de coronacrisis hebben ze een vliegende start kunnen maken. Het zijn leuke gesprekken, een goed gemaakte podcast, maar het onderwerp wordt mij persoonlijk op de langere termijn wat eenzijdig. Ook de (logische) focus op Apple-producten wordt opvallender als je langer luistert. Wellicht dat meespeelt dat ik al best veel weet over digitaal lesgeven, waardoor er weinig nieuws voorbij komt voor mij.
In het tweede seizoen wordt met een structuur in drieën gewerkt: één thema, drie afleveringen waarbij men achtereenvolgens ingaat op why – how – what van dat onderwerp. Een leuke structuur, maar de inleiding tot het echte gesprek is wat lang. Het mag allemaal iets scherper.
https://podtail.nl/podcast/amac-onderwijs-podklas/

De gelukkige docent
De gelukkige docent is een podcast van Paulien Knol. Zij komt uit het reguliere onderwijs en werkt nu als trainer, theatermaker en spreker op het thema werkgeluk. Ze helpt scholen en docenten om meer werkgeluk te ervaren. En haar podcast gaat over dit thema. Deze podcast is qua gespreksstijl erg vergelijkbaar met Fris maar de gesprekken hebben wat minder focus: het onderwerp is breder en er wordt nogal eens afgeweken van het uitgangsthema. En juist dat thema is goed en belangrijk.
https://app.springcast.fm/podcast/de-gelukkige-docent

Onder-wijs.nl – Een podcast over gedrag
Steffie van der Meijden gaat in deze podcast in gesprek over gedrag in de klas. Het is een podcast met een goede focus en aangename gesprekken. De opnamekwaliteit in het eerste seizoen is soms niet zo best, maar dat wordt beter. Ook verschuift de focus in de loop van de seizoenen, een podcast in ontwikkeling dus.
https://www.onder-wijs.nl/media-samenwerkingen/podcast

De krachtige leraar
Ze zijn al een tijdje bezig en ik heb ze pas veel later ontdekt: De Krachtige Leraar. Leuke podcasts over het leraarschap. Goede interviews met docenten en achtergronden. De interviewers komen in het begin wat onzeker over, maar dat verbetert snel in de volgende afleveringen. Toch blijf ik me ergeren aan de wat rommelige stukjes (eruit snijden) en het voorbereide lijstje vragen (niet expliciet noemen, niet afvinken en vooral niet dat voorlezen van een vraag en de constatering dat deze al beantwoord is). Maar er zitten in deze podcast zeker heel goede afleveringen en interessante gasten met zowel inhoudelijk als qua (culturele) achtergrond een grote diversiteit.
https://www.krachtigeleraar.nl

Meestal onderwijs
Meestal onderwijs van Meestal Teun lijkt erg op Onderwijspraat. Ook deze past in de traditie van Angela Watson en consorten en wordt gemaakt door een afstuderende pabostudent/beginnende docent. Er is slechts een trailer en een eerste aflevering, maar het gesprek is concreet. De onderwerpen zijn minder onderbouwd dan bij De Bruijn, maar Teun kan nog groeien. Ik ben benieuwd.
https://open.spotify.com/show/6GZkDXIRHii37s9o0ciDXE?si=-rpk7LmkSyye0uAk4Tz6sw

Flip the system podcast
In deze podcast voert René Kneyber, docent wiskunde en publicist, gesprekken over onderwijs. Er zijn inmiddels twee seizoenen en óf en wanneer er een derde komt is nog niet duidelijk. Kneyber praat hierin met een aantal (ervarings)deskundigen over de stand van het onderwijs of hij bespreekt met hen een onderwijsboek. Invalshoek is vaak de politiek en de crisis die zich aan het voltrekken is in het onderwijs. Wanneer je meer afleveringen luistert valt wel op dat de podcast wel wat eenzijdig over de boeken van Knyeber gaan. Ik zoek toch wat meer afstand in een podcast.
https://flipthesystem.libsyn.com/

Podcast in de klas
‘Podcast in de klas’ doet wat er beloofd wordt: gesprekken direct vanuit de klas; interviews met leerlingen en docenten. Dit is een podcast over onderwijs. Over wat leerlingen en docenten bezighoudt op school, maar vooral in de klas. Roberto Cristofoli werkt zelf als docent aan het Mondriaan college in Oss en de eerste paar afleveringen richten zich op het voortgezet onderwijs: leerlingen uit havo 3 en docenten van (zijn eigen?) middelbare school.
https://podcastluisteren.nl/pod/Podcast-over-onderwijs

Maak het verschil
De eerste aflevering van Maak het verschil is in mijn ogen te lang. Het thema is helder, maar de inleiding met het voorstellen van de gasten duurt zo’n 10 minuten. En ook de opnamekwaliteit is niet zo hoog. Dat blijkt in de volgende afleveringen niet heel veel beter te worden. Te lang, te specialistisch, te weinig gericht op het publiek. Ik had meer verwacht van een bedrijfspodcast.
https://school.lexima.nl/podcast/

Vrienden van het Onderwijs
De Vrienden van het Onderwijs hebben duidelijk geluisterd naar de Episch Onderwijs podcast of naar Man Man Man, de podcast. Inhoudelijk voeren de drie docenten uit het noorden van het land goede gesprekken, maar het blijft door de opzet een wat ongefundeerd gesprek. Een deskundige, een boek, een onderzoek; het zou de inhoudelijke bijdragen versterken. En er zitten soms zelfs wat fouten in hun verhaal, zoals in aflevering 36 waar de informatie over eerstegraads docenten gewoonweg niet klopt. De vraag is of dit leuk blijft om langer naar te luisteren.
https://www.vriendenvanhetonderwijs.com

Opstarten met Floor & Ellen
Deze podcast past in een type: podcasts gericht op startende docenten. Daarvan zijn er goede en minder goede. Maar wat opvalt, is dat dit een van de weinige is, die is gericht op mbo- en hbo-docenten. Het eerste seizoen was meer gastgericht, daarna werd er meer vanuit een thema gewerkt. Dilemma’s staan centraal en dat geeft wat houvast in de gesprekken. Maker is Metis Onderwijsadvies, die ook vaak samenwerken met Tjip de Jong (elders in deze lijst). Het zijn leuke gesprekken in een goed geproduceerde podcast.
https://metis-onderwijsadvies.nl/onderwijsinnovatie/podcastserie-opstarten-met-floor-en-ellen/

De betere docentenkamer
Leuk om te zien dat ook het hbo zichtbaar wordt in het podcastlandschap. De betere docentenkamer wordt gemaakt door drie mannelijke docenten uit het hbo. Heel vergelijkbaar dus met Vrienden van het onderwijs (vo) en Episch Onderwijs Podcast (vo). En ook weer vergelijkbaar met het nog immer populaire Man man man, de podcast. Maar zoals helaas wel vaker bij podcasts met vriendengroepen duurt het gesprek soms wat lang: er zit wat herhaling aan het einde van de gesprekken soms, dus iets strakker timen of meer inhoud inbrengen kan dit snel oplossen. Leuk gemaakt.
https://debeteredocentenkamer.nl/category/uitzendingen/


Onderwijspodcast.nl
Zo is ongeveer op hetzelfde moment als de Pictio Onderwijspodcast ook Onderwijspodcast.nl begonnen. De eerste drie afleveringen waren een tweegesprek over de laatste onderwijsnieuwtjes. Het bleef nogal hangen in een gesprek van twee mannen over wat er in het nieuws is geweest: het voegt voor mij niet zoveel toe om hiernaar te luisteren. Maar de daaropvolgende afleveringen trekken de heren het land in. Niet altijd mijn onderwerpen, maar een leuke middenmoter in het onderwijspodcastlandschap.
www.onderwijspodcast.nl

Episch Onderwijs Podcast
De episch onderwijs hoort bij het Youtubekanaal van enkele docenten. Zij hebben jarenlange ervaring met het maken van videos voor hun leerlingen, maken nu ook videos voor docenten en zijn van daaruit met het medium podcasten begonnen. Hun doelen, benoemd in de eerste aflevering, maken ze nog niet helemaal waar. Zo willen ze geen ballast, tot de kern komen en daaruit lessen leren. Maar in de eerste afleveringen zit nogal wat joligheid en gespreksstof die in mijn oren als ballast overkomt. Bovendien vermoed ik dat de heren wat te veel naar Man man man, de podcast geluisterd hebben. Maar ze zijn geen bekende radio-dj’s, ze zijn docenten. Wel leuk, maar ze moeten nog wel wat groeien.
https://epischonderwijs.nl/podcast/

(Op) weg met onderwijs
In deze Vlaamse podcast beantwoord Nicolas Vamvas Ferrandez de vraag wat het onderwijs zou moeten nastreven? Zijn ervaring in het secundair en hoger onderwijs wordt gedeeld, samen met verschillende mensen van binnen en buiten het onderwijs. In de eerste paar afleveringen gaat hij vooral in op de maatschappelijke en pedagogische kant van het onderwijs: opvoeding, gelijke kansen en mentale gezondheid. Aardige gesprekken die wel wat abstract zijn vaak. Een leuke start, maar moet ook nog wel groeien.
https://podcasts.apple.com/us/podcast/op-weg-met-onderwijs/id1555954615?l=es

Maarten&Gijsbert
Maarten en Gijsbert gaan in gesprek met mensen over het onderwijs, maar ze richten zich specifiek op verrassende, inspirerende en grensverleggende onderwijspraktijken. Ze willen in de komende jaren bijdragen aan een duurzaam educatienetwerk; een flexibel netwerk, dat in inhoud en vorm past bij de uitdagingen van onze tijd en bij datgene waar scholieren, studenten, maar ook degenen die school achter de rug hebben, zelf zeggen behoefte aan te hebben. Leuke gesprekken, maar wel twee keer met dezelfde gast in drie afleveringen. Verder is de verschijning van de podcast zeer onregelmatig en dat wil je als luisteraar liever niet.

Podcast van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap heeft met de Slobcast al ervaring opgedaan met het fenomeen podcast. Nu gebruikt het ministerie dit medium om bepaalde nieuwe wetgeving te bespreken en uit te leggen. De twee afleveringen die tot nu toe zijn gemaakt zijn erg hoog over, abstract en gericht op mensen die al erg in de materie zitten. Het doel dat expliciet wordt genoemd, wetgeving uitleggen aan de buitenwereld, wordt niet behaald. Geen aanrader.
https://open.spotify.com/show/3t6YSHrElKwj8uu3wPskVK

In de lerarenkamer
Bram en Nicole nemen je in deze podcast mee in het leven van een leraar. Ze bespreken maatschappelijke vraagstukken, delen mooie en moeilijke momenten, zijn eerlijk, sparren over verbeterpunten en staan open voor feedback. Maar zoals ze zelf al aankondigen is dit een nogal amateuristische podcast. Ze hebben het heel gezellig samen, maar daar heb je als luisteraar helemaal niets aan. Bij aflevering 3 wordt het langzaam wat inhoudelijker en gestructureerder, maar het blijft ze niet lukken het gesprek naar een meer dan anekdotisch niveau te tillen.
https://anchor.fm/indelerarenkamer

Meestersander.nl
Ik heb eerder al een keer de podcast van Meestersander.nl beluisterd. In 2019 hebben Sander Gordijn en juf Sanne een reeks gesprekken met de onderwijsinspectie gevoerd. Niet helemaal mijn onderwerp, maar goede gesprekken. Eind 2019 en begin 2020 verschijnen weer enkele losse gesprekken. Leuke thema’s, zoals mannen in de kinderopvang en het kleuteronderwijs, maar de opnamekwaliteit is wel erg karig en dat maakt het luisteren minder fijn.
https://open.spotify.com/show/6RQSy5bNuoshGbwna4uhBp?si=TNVDN6YhRCuclZNlJIrQOw

Omroep Onderwijs
Omroep Onderwijs is in 2018 begonnen en na twee afleveringen alweer gestopt. De omschrijving doet vermoeden dat de ambities groter waren: “Anja Vink en Ronald Buitelaar leggen even de pennen neer om aan de keukentafel de laatste onderwijsontwikkelingen te bespreken, hun ideeën daarover uit te wisselen en zich zo nu en dan te wagen aan een gewaagde voorspelling. Over werklast, de politiek, onderwijsinnovatie, bureaucratie, de leraar en de klas.” Jammer dat het zo snel gestopt is, maar ik begreep van Ronald Buitelaar dat het maken van de podcast helaas te veel tijd kostte.
https://podtail.com/podcast/omroep-onderwijs/

De gelukkige school
De gelukkige school is een podcast van Stichting Leerkracht. En dat zul je weten ook. De twee afleveringen die online zijn gekomen laten vooral zien wat het werk is van de stichting. Op zich geen probleem, maar geen podcast die ik graag blijf volgen. Reclame kom je online al genoeg tegen.
https://soundcloud.com/stichtingleerkracht

VO leest
VO leest! is de podcast van Het leesbureau. Maandelijks praat John Schrijnemakers in toerbeurt met een van vier docenten die allen spraakmakend zijn in hun specialisme. De podcast biedt een inkijkje in wat zij hun leerlingen bieden op het gebied van vakdidactiek en leesplezier. Bovendien bevat de podcast veel boekentips. De gesprekken zijn op zich interessant, maar wel voor een heel specifiek publiek (docenten Nederlands in het voortgezet onderwijs).
https://www.hetleesbureau.nl/podcast-vo-leest/

Onderwijsoase
De onderwijsoase is na twee afleveringen alweer gestopt. Mirjam Gilhuis heeft twee leuke gasten gesproken, maar de afleveringen zijn wat lang en de opnamekwaliteit wat zwak. Een aardige podcast die een kort leven beschoren was.
https://www.mirjamgilhuis.nl/podcast-de-onderwijs-oase/

Zin in onderwijs
Verus heeft in de adventtijd van 2022 vier podcasts uitgebracht gericht op inspiratie. Zoals het Verus betaamt, is de podcast (zeker in aflevering 1) religieus en bijbels ingestoken. Toch is de podcastreeks niet alleen kerkelijk van opzet en komt er ook een homoseksuele schooldirecteur voorbij.
https://open.spotify.com/show/7q1SqZeX6yMV4Nyf7FV2pG

Juf! De podcast
Juf! De podcast (ook voor meesters) wordt gemaakt door drie pabostudenten van de Thomas More hogeschool. De 18- en 19-jarigen hebben duidelijk lol in de gesprekken. Maar omdat het vooral gezellig kletsen is over onderwijs, zijn de gesprekken wel erg persoonlijk en weinig gericht op het algemeen. Niet een podcast om te blijven luisteren en daar zijn er helaas meer van, hier onder in het lijstje.
https://anchor.fm/jufdepodcast/

De heldenreis
Dit was de eerste onderwijspodcast die ik niet leuk vond (er zijn er na 2019 meer bij gekomen). De Heldenreis hoort bij een training over leiderschap in de klas. Ik krijg daar direct al een beetje jeuk van. En als dan in de podcast zaken over avontuur, leiderschap en homeopathie voorbij komen dan ben ik weg. Goed gemaakte podcast, maar niets voor mij! Na twee jaar afwezigheid door Long Covid bij de maker, is de podcast in augustus 2022 kort teruggekeerd.
https://soundcloud.com/user-702623348/

Podcast Hollandse Meester
Hollandse meester is eveneens een startende podcast. De podcast gaat over een nieuwe leraar, die bij zichzelf nagaat of en hoe hij in het onderwijs staat. De eerste aflevering gaat over de ervaringen van de maker in zijn band en in zijn onderwijs. Het is een monoloog afgewisseld met citaten en gesprek en belooft een reeks te worden van gesprekken met Hollandse meesters. Ik ben benieuwd.
https://soundcloud.com/user-811742787

Onderwijsheid
‘Onderwijsheid’ is een podcastplatform, waarop urgente en actuele verhalen over onderwijs worden verteld. Er is één aflevering geplaatst over filterbubbels. Het is een leuk gesprek met een presentatrice die wij kunnen van de Krachtige Leraar Podcast, Zena Bani. Het is een nichepodcast, maar ik kan nog niet goed beoordelen hoe goed deze podcastreeks gaat zijn.
https://open.spotify.com/show/3KzBIG4ppzK0vtdwFkg2Ll

Teach in Group Onderwijspodcast
De Teach in Group Onderwijspodcast wordt gemaakt door Tim Poorthuis. Hij bespreekt daarbij onderwerpen op het snijvlak van onderwijs en ondernemerschap. De podcast ligt in de lijn van het werk van dit detacheringsbureau op het gebied van voortgezet onderwijs. De toon is mij echter veel te popie en de focus ligt in de eerste afleveringen (van de vijf) sterk op hun eigen business. Bovendien lijkt het initiatief snel gesmoord begin januari 2020.
https://www.teachingroup.nl/onderwijs-podcast

Afgestemd Onderwijs
Afgestemd Onderwijs is de podcast van de Vlaamse Annelies Somers. Zij gaat op zoek naar meer afstemming en verbinding in het onderwijs. Met haar gasten bespreekt ze waarom dat zinvol is en hoe we het kunnen waarmaken. De inhoud van de podcast is echter net zo vaag als de omschrijving: Somers neemt geen leiding in het gesprek en het doel van de gesprekken, vooral voor het publiek, is niet helder. Bovendien blijft Somers elke paar seconden bevestigend ja zeggen, wat ontzettend gaat storen. En dan nog een aflevering waarin de nabeschouwing met de gast ook nog wordt uitgezonden. Nee, dit is geen prettige podcast.
https://www.buzzsprout.com/1581265

Efficiënt onderwijs
Efficiënt onderwijs is ook een Vlaamse podcast, horende bij de website Efficiëntonderwijs.be. Stijn Derudder wil het secundair onderwijs in Vlaanderen versnellen en efficiënter maken en gaat in gesprek met diverse deskundigen over verschillende onderdelen van het secundair onderwijs, variërend van gevechtskunst tot geschiedenis en van de militaire school tot informatica. Ik vind de eerste reeks gesprekken soms wat te lang duren en niet altijd super interessant. Ook de relatie met de website die erbij hoort snapte ik niet altijd helemaal. In 2020 is de podcast herstart vanuit een nieuw concreter idee voor het onderwijs in Vlaanderen. De ideeën worden als revolutionair gepresenteerd, maar bevatten mijns inziens vooral veel holle frasen. Een “Vroeger was alles beter”-gevoel, focus op tucht en een nogal politiek rechts inslag (luister daarvoor vooral aflevering 19) maken dat ik geen fan ben van deze podcast. Verder blijven de afleveringen lang met veel herhaling.
https://efficientonderwijs.be/

Da Vinci Academie

Deze podcast luisterde ik pas in 2023 maar deze is al uit 2018 en na vier afleveringen gestopt. En dat hij onder de radar bleef is niet zo gek: slecht gemonteerd (er zitten dikke montagefouten in), slechte geluidskwaliteit (is die opening met een microfoon bij een telefoonspeaker opgenomen?), er zijn diverse achtergrondgeluiden (de vogels zijn niet zo irritant hoor, maar die trillende telefoon in elke aflevering wel). En wat is het doel? Wie is de doelgroep? Wie is je publiek?

Duurzaam Raak – de reeks Duurzaam onderwijs
De podcast Duurzaam Raak heeft eind 2021 een reeks gemaakt onder de noemer Duurzaam Onderwijs. Maar is dit echt een onderwijspodcast? Nee, niet echt. Het is meer een Duurzaam Pamflet in de vorm van podcasts. De gesprekken voelen ook niet als een gesprek, maar meer als een kruisverhoor door iemand die vindt dat het onderwijs meer aan duurzaamheid zou moeten doen en onderwijsprofessionals die terugduwen omdat er al te veel op hun bordje ligt of omdat ze de interviewer moeten uitleggen dat het zo niet werkt in de wereld. Een irritant stuk audio en niet voor niets onderaan mijn lijst.
https://podcastluisteren.nl/pod/Duurzaam-Raak

Uit de school geklapt
Uit de school geklapt is een aangekondigd project dat in januari 2020 zou moeten starten. In deze podcast zullen Nederlandstalige docenten hun anekdotes delen: korte afleveringen, soms hartverwarmend, soms tenenkrommend. Want het onderwijs kent vertederende momenten, maar ook kom je jezelf als docent wel eens behoorlijk tegen. Er is een leuke pilotaflevering op Soundcloud gezet, maar of het een vervolg krijgt is nog niet helder.
https://soundcloud.com/uitdeschoolgeklapt

Tikkie Podcast
De Tikie Podcast wordt gemaakt door Erno Mijland en Pierre Pas. Ze geven zelf al aan dat het een tikkie onderwijs, een tikkie tech, een tikkie cultuur enzovoorts is. Alles vanuit hun eigen brede interesse. Maar daardoor zijn de eerste afleveringen vooral wat onsamenhangende gesprekken waar ook onderwijs in voorbij komt. Vanaf aflevering vijf gaan ze thematischer aan de slag en richten ze zich specifieker op het onderwijs. Dat format lijkt beter te werken. Ze willen graag een soort Rudy en Freddy show zijn, maar daar zijn ze wat mij betreft nog ver van verwijderd. Ook lijken de afleveringen steeds minder over onderwijs te gaan: het verschil tussen carnaval in Brabant en Limburg? Serieus, jongens!
http://www.tikkiepodcast.nl

Passend onderwijs hoogbegaafde leerlingen
Passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen is precies wat het zegt. Er is één aflevering, een voorgelezen blog met een visie op dit thema. Het is saai, niet goed gemonteerd en geen goede podcast.
https://anchor.fm/sonja-morbe/

Gepubliceerd: 25-10-2019
Update 26-10-2019: Kennisnet podcast toegevoegd
Update 04-11-2019: De Grote Pauze podcast en Uitdeschool.nl toegevoegd
Update 06-11-2019: Flip the system podcast toegevoegd
Update 09-11-2019: Oordeel Maarten en Gijsbert aangepast en als aparte podcast vermeld
Update 20-11-2019: Toevoeging Tjipcast over de tune
Update 29-11-2019: Aanvulling oordeel Flip the system
Update 16-12-2019: Oordeel Buiten de krijtlijnen herzien
Update 10-01-2020: Hollandse Meesters, Podcast in de klas en De professionele dialoog toegevoegd.
Update 21-01-2020: De Heldenreis toegevoegd
Update 24-01-2020: Meestersander.nl toegevoegd en volgorde aangepast
Update 10-02-2020: Dit gaat van je eigen tijd af toegevoegd
Update 27-02-2020: Krachtige leraar podcast toegevoegd en aanvulling Buiten de krijtlijnen
Update 15-04-2020: Amac Podklas toegevoegd
Update 16-05-2020: VO leest toegevoegd
Update 04-06-2020: Oordeel Krachtige leraar podcast en Buiten de Krijtlijnen aangevuld.
Update 05-06-2020: Slobcast is gezakt in de lijst en in de verleden tijd gezet, aangezien Arie Slob is gestopt met nieuwe opnames.
Update 10-06-2020: Nablijven met... toegevoegd. En enkele podcasts in de categorie Gestopt(?) geplaatst.
Update 11-06-2020: Amac Onderwijs Podklas heeft een upgrade gehad.
Update 15-06-2020: Onderwijs vandaag! toegevoegd en enkele kleine verschuivingen in de rangschikking
Update 29-06-2020: Onderwijspraat toegevoegd
Update 06-07-2020: Onderwijspraat plek in de ranglijst
Update 27-07-2020: Nivoz en Tikkie toegevoegd en een grote herschikking vanwege verschuivingen in het veld doorgevoerd.
Update 19-09-2020: Het mysterie van de goede leraar toegevoegd
Update 04-10-2020: Oordeel Tikkie podcast aangepast
Update 12-11-2020: Teach in Group Onderwijspodcast en Episch Onderwijs Podcast toegevoegd, de categorie Overige opgeheven, Efficiënt Onderwijs uitgebreid
Update 13-11-2020: 3 podcastsseries van Jan Jaap Hubeek toegevoegd: Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs, Leve het onderwijs en Stichting onderwijs primair, Buiten de Krijtlijnen wat gezakt op de lijst, Passend onderwijs hoogbegaafden en Pdcst23 toegevoegd
Update 24-12-2020: AOB Oost, Bovenal Onderwijs, In de leraarskamer en Genderwijs toegevoegd
Update 10-01-2021: Klein aanvulling bij Amac Onderwijs op basis van seizoen 2.
Update 19-01-2021: Onderwijs leiden met hart en ziel toegevoegd. Volgorde van plek 16 t/m 20 gewijzigd.
Update 24-01-2021: In de leraarskamer aangevuld met aflevering 3.
Update 11-02-2021: Juf! De podcast toegevoegd en Tikkie gezakt naar plek 33.
Update 25-03-2021: Fris, de podcast toegevoegd en Onderwijs leiden met hart en ziel gezakt.
Update 24-04-2021: Leren Verbeteren toegevoegd en De krachtige leraar gezakt.
Update 11-05-2021: Meestal Onderwijs en (W)onderwijs toegevoegd
Update 16-05-2021: (Op) weg met onderwijs toegevoegd
Update 20-05-2021: Afgestemd onderwijs toegevoegd, De Heldenreis en VO Leest naar de gestopte verplaatst
Update 11-06-2021: ReserachED toegevoegd
Update 29-07-2021: Gestopte podcasts (geen afleveringen in 2021) verplaatst.
Update 27-08-2021: Nectar voor het onderwijs toegevoegd
Update 01-09-2021: De Wilde gesprekken toegevoegd
Update 20-09-2021: Over Onderwijs&Opvoeding toegevoegd en Fris de podcast hoger geplaatst
Update 22-11-2021: De Wilde gesprekken verwijderd: bleken toch te weinig over onderwijs te gaan.
Update 23-11-2021: De taalcompetente leraar toegevoegd.
Update 10-12-2021: Duurzaam Raak en de Podcast van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap toegevoegd.
Update 20-01-2022: Llearn, Onderwijsheid toegevoegd
Update 21-01-2022: Episch onderwijs en Meestal onderwijs aantal plaatsen gezakt. Zin in onderwijs toegevoegd.
Update 20-02-2022: Samen opleiden, De gelukkige school, De gelukkige docent toegevoegd
Update 22-02-2022: Samen onderwijzer, Wij(n) in het onderwijs, Gezonde school en De meesterlijke podcast toegevoegd. Nummering verwijderd en nog wat geschoven in de volgorde 
Update 03-06-2022: Samen Onderzoeken, Onder-wijs, Maak het verschil en Ieder talent telt toegevoegd
Update 31-07-2022: Gestopte podcasts verschoven en volgorde wat geüpdatet.
Update 01-08-2022: Vrienden van het onderwijs toegevoegd en nog wat met de volgorde geschoven
Update 27-08-2022: De betere docentenkamer toegevoegd
Update 16-09-2022: Clash in de klas toegevoegd
Update 13-10-2022: Meesterwerk is gezakt in de lijst
Update 28-12-2022: Inspectie van het Onderwijs, Mijn eerste jaar voor de klas, Minder uren, betere lessen?, De belangrijkste lessen en Schoolleiders toegevoegd
Update 08-01-2023: Da Vinci Academie toegevoegd
Update 10-01-2023: Ieder talent telt hoger geplaatst en Onderwijs Oase geplaatst.
Update 12-01-2023: Educé - De Onderwijs Podcast geplaatst
Update 16-01-2023: Onderwijskansen.EU toegevoegd
Update 25-01-2023: Teach More toegevoegd
Update 28-07-2023: Gestopte podcasts verplaatst
Update 12-09-2023: Toekomst van het hoger onderwijs, Opstarten met Floor&Ellen, Mijn eerste mentorklas 15 jaar later, De kracht van onderwijs, Zin in onderwijs,  Docentenleven.nl en Toekomst van onderwijs, Onderwijs maken van de Haagse Scholen toegevoegd.
Update 27-12-2023: Gestopte podcasts verplaatst, Schoolpraat, Diversiteit in het onderwijs en Teacher Tech Heroes toegevoegd
Update 15-03-2024: Mr. Hadj en Samen maak je onderwijs toegevoegd.

Chicken Run: Dawn of the nugget (regie: Sam Fell)

Beoordeling: 3 sterren

Ik ben altijd ontzettend fan geweest van de eerste Chicken Run-film en de stijl van Aardman. Toen ik dus op Netflix zag dat er na meer dan 20 jaar een vervolg is gemaakt, wilde ik deze direct zien. De film heeft veel van de kracht en charme van de eerste film. Verder hebben de makers goed gekeken naar films van James Bond uit de jaren ’60 en ’70 voor de decors en de frissere kleuren doen erg denken aan Squid Game. Het verhaal zakt qua spanningsboog wel wat in en de grapjes zijn nogal voorspelbaar en weinig origineel, dus de film haalt het niet bij het origineel. Maar hij is zeker vermakelijk.

#40 – De maatschappelijke bedoeling van het onderwijs

 

Een nieuw jaar, een
nieuwe reeks van drie afleveringen over een thema. Deze keer duiken Wytze en
Wim in de bedoeling van het onderwijs. Waarom doen we wat we doen? Deze tweede
aflevering gaan we de maatschappelijke bedoeling van het onderwijs in: wat draagt
onderwijs bij aan onze samenleving? Hoe worden mensen deel van onze
maatschappij op school? En hoe vul je burgerschap in op een school? We
interviewen Luuk Kampman van SLO en Diane Gunst, directeur van Basisschool
Petrus Canisius.

 

In het gesprek komen
diverse interessante zaken voorbij waarover je nog veel meer informatie kunt
vinden.

 

 

Wytze Niezen vind je
op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/wytzeniezen/)

Wim Pelgrim vind je op
zijn eigen site (http://www.wimpelgrim.nl).

 

Wil je
reageren? Ga dan naar Twitter (http://twitter.com/onderwijscast), Instagram (http://instagram.com/onderwijspodcast), Facebook (https://www.facebook.com/pictioonderwijspodcast) of LinkedIn (https://www.linkedin.com/groups/8805729/)

 

Wil je een aflevering
sponsoren? Laat het weten via onderwijspodcast@wimpelgrim.nl.

Zindzi Zevenbergen & Hedy Tjin, Manie Schaafijs

Beoordeling: 3 sterren

Via de Grote Vriendelijke Podcast leerde ik het boek Manie Schaafijs kennen. Vol enthousiasme kreeg ik het boek met kerst, maar het viel me toch wat tegen. Misschien door de hoge verwachtingen, maar het kan ook komen doordat er toch een paar minpunten aan het boek zitten.

Het verhaal is leuk en de tekenstijl is grappig en opvallend. Ook staan er interessante feitjes tussen het verhaal en de stemmen van de ooms en tantes die commentaar geven zijn ook een sterk punt. De boodschap dat dé waarheid niet bestaat en dat het kennen van de waarheid misschien niet het belangrijkste is. Maar het boek is toch te veel een biografie en te weinig verhalend. Ook vind ik het niet echt een kinderboek, daarvoor mist het te veel spanning en avontuur.

Oppenheimer (regie: Christopher Nolan)

Beoordeling: 5 sterren

Oppenheimer is al veel geroemd en ook ik kan er niet omheen dat het een fantastisch mooie film is. De film is mooi gemaakt en bevat zowel actie en spektakel als verstilde momenten die je aan het denken zetten. De cast zet heel geloofwaardige karakters neer en het gebruik van zowel zwart-wit- als kleurenbeelden werkt goed voor de sfeer. Een prachtig tijdsbeeld met de nodige dilemma’s die je kunt meevoelen. Het enige nadeel is dat de film wel behoorlijk lang is.

eIDAS 2.0 is goedgekeurd; feest!

Lang niet iedereen zal van eIDAS 2.0 hebben gehoord, maar beste mensen, het is feest! eIDAS is de verordening die een flinke push kan geven als het om de skillsgerichte arbeidsmarkt, een kleinere macht voor big tech, meer privacy en meer controle van jou over je eigen gegevens gaat.

Wat gaat er veranderen?

eIDAS is Europese regelgeving die ervoor zorgt dat mensen en bedrijven veilig online kunnen communiceren binnen de EU. Het belangrijkste is dat je je eigen nationale elektronische identificatie (eID) kunt gebruiken om toegang te krijgen tot diensten in andere EU-landen. Denk aan belastingaangifte doen, een vergunning aanvragen of je pensioen regelen.

Nieuw is de wallet: een digitale portemonnee. Hierin kun je belangrijke documenten en gegevens bewaren, zoals je identiteitsbewijs, rijbewijs, diploma’s en andere officiële documenten. Met de eIDAS-wallet kun je deze documenten digitaal opslaan en veilig delen met anderen.

Maar daar houdt het niet op: ook andere skillsbewijzen kun je in de wallet gaan opslaan: Open Badges, Certificaten, gegevens van een werkgever, referenties: je hele skillsontwikkeling kun je op deze manier veilig met je meenemen.

Slechts één ingrediënt

Echt skillsgericht werken vraagt om een combinatie van zes essentiële ingrediënten die aanwezig of in ontwikkeling zijn. Het vierde ingrediënt is er nu: de eIDAS-wallet. Maar pas als ze allemaal samenkomen gaat de skillsgerichte arbeidsmarkt echt werken. Wil je dus aan de slag, ik denk graag met je mee over deze zes statements:

  1. Wees helder over wat jullie als skills definiëren, maar sluit je ook aan bij landelijke definities en standaarden.
  2. Wees helder in wat al erkend moet zijn en wees ruimhartig in wat jij gaat waarderen en erkennen.
  3. Wees helder in hoe je skills benoemt, gebruik een breed geaccepteerde skillstaal, maar verlies niet je eigenheid.
  4. Maak gebruik van de eIDAS-wallet mogelijk, gebruik zo min mogelijk data en geef zo veel mogelijk mee.
  5. Draai elk protocol, elke afspraak en elke regel in je organisatie eens om: wat moet er dan anders?
  6. Kijk altijd verder dan je eigen organisatie om te zien hoe het in jouw context beter kan en sluit niet uit dat jouw organisatie die betere toekomst in de weg staat.

Lize Spit, Het smelt

Beoordeling: 3 sterren

Over Het smelt hoorde ik al meerdere jaren geleden bij het Literair Café Helmond. Het boek heeft een mooi uitgangspunt en het verhaal wordt op een mooie manier opgebouwd. Ook is de sfeer bijzonder en die pakt je als lezer op een bepaalde manier direct bij de strot. Maar het boek heeft één groot euvel: het tempo ligt mij veel te laag. Waar Birk bijvoorbeeld ook heel rustig begint, maar uiteindelijk tot een grote climax komt, blijft Het smelt te lang hangen in dat lome tempo. Het einde van het boek is ook weer erg goed, maar uiteindelijk is het boek maar net voldoende in mijn ogen. Het mist urgentie.

Edward van de Vendel & Anoush Elman, Misjka

Beoordeling: 5 sterren

Soms twijfel je over de reden voor een prijs, maar niet bij Misjka die een penseel en griffel won. Wat een prachtig boek en terechte winnaar. Het boek is geschikt voor de wat jongere lezer (middenbouw basisschool) en is daardoor wat toegankelijker dan bijvoorbeeld Lampje of Films die nergens draaien. Maar Edward van de Vendel heeft het thema vluchtelingen op een mooie manier vormgegeven, vol inlevingsvermogen. De vormgeving is mooi, de symboliek is mooi en Van de Vendels taal is prachtig.

De Brainport mist 1 ingrediënt

Op dit moment wordt er hard gewerkt aan de groeifondsaanvraag rondom het integraal skillspaspoort. Wat is dat ook alweer? Ballafkih e.a. (2022) beschrijven dat heel mooi:

Een uniform, gevalideerd, betrouwbaar overzicht van wie iemand is (persoonlijkheid, gedrag etc.), wat iemand kan (kennis en vaardigheden), en wat iemand wil (drijfveren, loopbaanperceptie). Waarin zowel opleiding (diploma’s, certificaten en andere vormen van formeel leren) als levens en werk ervaring (informeel en nonformeel leren) is weergegeven en vertaald in skills, en een actueel en volledig inzicht wordt gegeven in het huidige potentieel dat werkgevers, werknemers en onderwijsinstellingen kunnen gebruiken voor in- (werving en selectie), door- (ontwikkeling) en uitstroomprocessen (arbeidsmarktoriëntatie) in het kader van een Leven Lang Ontwikkelen.

Zes ingrediënten

Deze doorwrochte definitie bestaat uit een aantal ingrediënten en vereist nog een aantal ingrediënten daarbij om tot een volledig skillsgerichte arbeidsmarkt en bijpassend onderwijs te komen. Mijns inziens zijn dat zes ingrediënten: de definitie van ‘skills’, waardering en erkenning van skills, een duidelijke skillstaal, een wallet, integratie en een leven lang ontwikkelen. Elk van deze ingrediënten is een kwestie die vragen en dilemma’s oproept. Als je dus echt wilt komen tot een complete skillsaanpak in een regio moet je de volgende zaken met elkaar helder krijgen:

  1. Wees helder over wat jullie als skills definiëren, maar sluit je ook aan bij landelijke definities en standaarden.
  2. Wees helder in wat al erkend moet zijn en wees ruimhartig in wat jij gaat waarderen en erkennen.
  3. Wees helder in hoe je skills benoemt, gebruik een breed geaccepteerde skillstaal, maar verlies niet je eigenheid.
  4. Maak gebruik van de eIDAS-wallet mogelijk, gebruik zo min mogelijk data en geef zo veel mogelijk mee.
  5. Draai elk protocol, elke afspraak en elke regel in je organisatie eens om: wat moet er dan anders?
  6. Kijk altijd verder dan je eigen organisatie om te zien hoe het in jouw context beter kan en sluit niet uit dat jouw organisatie die betere toekomst in de weg staat.

Binnenkort ga ik deze zes kwesties veder uitwerken. Heb je daar interesse in, volg me op LinkedIn.

Deze zes in de Brainport

De afgelopen 12 maanden ben ik in de Brainportregio druk bezig geweest om te onderzoeken of al deze ingrediënten er zijn en of tot een gezamenlijke aanpak gekomen kan worden. Veel is er al wel en ook veel organisaties bouwen al aan onderdelen van het geheel.

Zo zijn er bij vraag twee al veel organisaties in de regio actief met het erkennen en waarderen van skills. Dat gebeurt in de vorm van diploma’s, praktijkverklaringen, EVC’s, Edubadges, Open Badges, microcredentials, portfolio’s en allerlei tools voor zelfonderzoek. Bekende scholen als Summa en Fontys, maar ook projecten als Passport4Work en organisaties als Senzer en LEV-groep. En ook aan de skillstaal wordt gewerkt: soms door private bedrijven als MatchCare en MyTalentBoard, maar ook door projecten rondom CompetentNL.

Zelfs op de relatief nieuwe terreinen van een wallet en integratie van skillsdenken in organisaties worden al eerste initiatieven ontplooit in de Brainport, o.a. met de Digital Industry Boost. En dan moet de eIDAS2.0-verordening nog worden aangenomen eind van dit kwartaal.

En ook op het meer abstracte vlak van werken aan een Leven Lang Ontwikkelen wordt door veel mensen en partijen nagedacht over hoe we dat gaan doen. De LLO Katalysator draagt daaraan bij, maar ook veel regionale organisaties zoals Fontys, het Leerwerkloket en SER Brabant.

Toch ontbreekt het nog aan een laatste ingrediënt om een stap te zetten richting de definitie van het begin van dit artikel: welk inhoudelijk thema, welke urgentie of welke vorm van draagvlak gaat al deze organsaties met de neuzen dezelfde kant op krijgen? Een partij als Brainport Development? Een sterke burgemeester als Jeroen Dijsselbloem? Grote bedrijven als ASML? Verder onderzoek is op dit vlak nodig óf de goede timing.

  • Ballafkih, A.H. (red.), Post, J., van Genabeek, J. & Sanders, J. (2022.) Vrij reizen over de arbeidsmarkt: een onderzoek naar het skillspaspoort. Centre for Economic Transformation | Hogeschool van Amsterdam. Ook online te vinden via https://www.hva.nl/binaries/content/assets/subsites/the-work-lab/vrij-reizen-over-de-arbeidsmarkt-2.0-light.pdf?1643048886403

Justin Reich, Iterate: The secret to innovation in schools

Beoordeling: 1 ster

Wat een slecht boek. Ik koop niet vaak boeken in het buitenland, maar na de online cursus die ik volgende over onder andere dit thema, had ik zin om ook het net verschenen boek aan te schaffen. Iterate is echter een behoorlijke tegenvaller: het leest niet prettig. Tussen de beperkte concrete informatie zijn er te veel details en verhalen te vinden die eigenlijk alleen als vulling lijken te dienen. De kern van de methode is heel beperkt en die had in een artikel of korter boek mee doel getroffen. Op zichzelf is de methode zinnig, maar ik heb erg weinig van het boek geleerd.

#39 – De inhoudelijke bedoeling van het onderwijs

Een nieuw jaar, een nieuwe reeks van drie afleveringen over een thema. Deze keer duiken Wytze en Wim in de bedoeling van het onderwijs. Waarom doen we wat we doen? Deze eerste aflevering gaan we de inhoudelijke bedoeling van het onderwijs in: wat moeten leerlingen leren? Hoe bepaal je dat? En wie heeft daarin welke rol? We interviewen Mini Schouten van de Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs, Oskar Bles van het Nederlands Kenniscurriculum (NKC) en Petra Brun, directeur van een basisschool die met het Kenniscurriculum werkt.

In het gesprek komen diverse interessante zaken voorbij waarover je nog veel meer informatie kunt vinden. Zo komen er nog drie andere curricula voorbij: Jeelo (https://jeelo.nl/), IPC (https://ipc-nederland.nl/) en het Core Knowledge Curriculum (https://www.coreknowledge.org/) en ook het Mathematisch Instituut beschrijft een thematische aanpak:

https://www.mathematischinstituut.nl/wetenswaardig/

Verder worden twee publicaties genoemd: E.D. Hirsch, Why knowledge matters. https://didactiefonline.nl/artikel/hirsch-kennis-geen-vaardigheden en het onderzoek van David Grissmer e.a.: https://edworkingpapers.com/ai23-755.

De Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs vind je hier: https://www.taskforceoo.nl/ en het NKC heeft ook een website, namelijk hier: https://nederlandskenniscurriculum.nl. En de besproken curriculumvernieuwingen bij SLO worden hier beschreven:

https://www.actualisatiekerndoelen.nl/.

Bovendien was Mini te gast in onze podcast over de vraag wat goed onderwijs is (aflevering 12: https://podcasts.apple.com/nl/podcast/12-wat-is-goed-onderwijs-met-ton-van-haperen-en-mini-schouten/id1470676378?i=1000490688109)

Wytze Niezen vind je op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/wytzeniezen/)

Wim Pelgrim vind je op zijn eigen site (www.wimpelgrim.nl).

Wil je reageren? Ga dan naar Twitter (http://twitter.com/onderwijscast), Instagram (http://instagram.com/onderwijspodcast), Facebook (https://www.facebook.com/pictioonderwijspodcast) of LinkedIn (https://www.linkedin.com/groups/8805729/)

Wil je een aflevering sponsoren? Laat het weten via onderwijspodcast@wimpelgrim.nl.