Mooie zinnenboek: Den Uyl als leermeester

Foto van Jan Pronk
Foto van Jan Pronk

Behalve om zijn maatschappelijke inzichten heb ik Joop den Uyl bewonderd om de manier waarop hij politiek bedreef. Daar schreef hij niet over, hij deed het voor. Laat ik proberen Den Uyls stijl als politicus samen te vaten in een tiental lessen:

Les één: Blijf studeren.  Denk nooit dat de feiten voor zich spreken en dat de waarheid gevonden is. Zoek achtergronden en minder voor de hand liggende verbanden. Blijf vragen stellen.

Les twee: Vraag je bij iedere beslissing af wat het effect zou zijn geweest op de zwakste groepen in de samenleving. Neem geen genoegen met een deskundig antwoord. Probeer het van de betrokken mensen zelf te krijgen.

Les drie:  Lok tegenspraak uit om je eigen oordeel te scherpen, stelselmatig.

Les vier: Maak politieke tegenstellingen niet groter dan zij zijn, maar verdoezel ze evenmin. Gebruik ze om steun te verwerven voor de politieke visie die je voorstaat.

Les vijf: Timing is essentieel. De keuze van het juiste moment voor het lanceren van een idee of het nemen  van een beslissing is net zo belangrijk voor politiek succes als de inhoud ervan. Maak gebruik van de factor tijd: aarzel noch om uit te stellen, noch om te verrassen.

Les zes: probeer een politiek crisis niet op te lossen dor een schuldige aan te wijzen. Kijk niet achterom, maar vooruit. Probeer een achterstand om te smeden tot een voordeel. 

Les zeven: Hervorm via kleine stappen, niet via grote omwentelingen. In onze maatschappij zijn de marges voor hervormingen smal. Wees compromisbereid: ook een kleine stap vooruit is de moeite waard, tenzij je je bevindt op een doodlopende weg.

Les acht: Koester je niet in de macht. Wees als politicus geen regent. Stel  je kwetsbaar op. Stel niet alleen de macht van anderen ter discussie, ook die van jezelf.

Les negen: Vervreemd je niet van je kiezers, je achterban, je partij. Maar aarzel niet om voorop te lopen en de weg te wijzen.

Les tien: Kies altijd voor democratische processen democratische instellingen, ook wanneer de uitkomst je niet zint. Voor een burger betekent dat: democratische rechtsregels geven altijd de doorslag, zolang deze niet langs democratische weg zijn gewijzigd. Voor een regering betekent dit: het parlement heeft altijd gelijk.

En tenslotte noch een elfde les: Hoe fascinerend de politiek ook is, haal je inspiratie buiten het politieke bedrijf zelf, bij de mensen om wie het gaat. En als die er even niet zijn: lees gedichten.

Bron: https://www.janpronk.nl/columns/dutch/den-uyl-als-leermeester.html

Mooie zinnenboek – Hieronymus van Alphen over talent

“De genie is de voorraad-schuur, waar in de ideaalen voor de schoone voordbrengsels opgesloten liggen. Maar de hand die deze ideaalen polijst, er het gedrogtelijke uit weg neemt, en ze tot een schoon geheel vormt, is eigenlijk de genie niet, maar het oordeel en de smaak; dezen nu worden zekerlijk verfijnd door de theorie, vooral als die wijsgeerig behandeld wordt […].”

Mooie zinnenboek – Sjoerd Kuyper over kinderen en vluchtelingen

“Misschien moeten vluchtelingen die hier komen wonen niet integreren, dacht ik. Als je mensen dwingt om te integreren, dwing je ze om zoveel moois weg te gooien! Dat weet ik, want als je mij dwingt te integreren, gooi je ook zo’n beetje alle moois van mij weg, serieus. Alles wat ik heb gelezen moet ik dumpen om mee te kunnen doen met anderen die niets hebben gelezen. Kun je nagaan wat mensen uit andere culturen moeten dumpen en vergeten voor ze mee mogen doen. En dat komt dus nooit meer terug. Dat is voor eeuwig verdwenen.”

“Mensen die een kind zonder probleem hebben, schamen zich kapot, ze willen er allemaal een met een rugzakje. Straks zorgt de evolutie ervoor dat er alleen nog rugzakjes geboren worden, alleen als je pech hebt zit er een kind aan vast.”

Uit: Sjoerd Kuyper, Bizar

Mooie zinnenboek – Jan Terlouw, Vrijheid & Dictatuur

Vrijheid
Als je vrij bent lijkt het vanzelfsprekend.
Je mist het pas als je het ontbeert,
en wie het je ontnam propageert
dat vrijheid gehoorzaamheid betekent.
Wie ademhaalt vindt dat niet bijzonder.
Bij ademnood ga je het pas waarderen,
het zuurstofapparaat kan het je leren.
Ongehinderd ademen dat is een wonder.

Wie vrijheid kent en koestert en behoedt,
die ademt waarlijk met gezonde longen.
De vreugde van de wet worde bezongen,
want vrijheid in gebondenheid is goed.
Je bent echt vrij wanneer je ongedwongen
naar eigen keuze doen kunt wat je moet.

Dictatuur
Domheid en macht, doodenge vrienden,
aartsvijanden van rede en recht.
Grote hekel aan openbaarheid,
want die verdraagt onwaarheden slecht.
Domheid en macht, eenmaal tezamen,
is het een kracht die je moeilijk doorbreekt.
Die, dat is zo dikwijls gebleken,
continu onrechtvaardigheid kweekt.

Zorg dat die twee elkaar niet omarmen,
en bewaak met veel energie,
met alle middelen die je kunt vinden,
de rechtsstaat, de grondwet, de democratie.

Jan Terlouw (1931)
uit: Gedichte gedachten (2018)