Wim Pelgrim » Tag » roman/novelle

Tag archieven: roman/novelle

Remco Campert, Somberman’s actie (boekenweekgeschenk 1985)

Door | | ,
Plaats een reactie

Somberman's actie Beoordeling: 4 sterren

Een boekenweekgeschenk is lang niet altijd een boek dat precies past bij het jaar van verschijnen. Soms staat een boek zelfs volledig los van het thema van de boekenweek of zelfs van de Nederlandstalige literatuur. Somberman’s actie daarentegen is een boek dat naadloos aansluit bij de maatschappelijke ontwikkelingen van begin jaren ’80. Werkeloosheid, uitzichtloosheid, krakers: het zit er allemaal in.

Toch zingt het boek zich door taalgebruik en algemeen menselijke emoties en ervaringen los uit de tijdelijkheid van gelegenheidsliteratuur. Campert presenteert ‘echte’ mensen, ondanks hun archetypische benamingen en kenmerken. De taalvondsten en mooie formuleringen zijn, los van het verhaal, al het lezen waard. Toch is dit niet het beste werk dat ik van Campert heb gelezen. Met terugwerkende kracht zou ik o.a. Het leven is vurrukkulluk toch  vijf sterren moeten toekennen.

Tessa de Loo, Isabelle

Door | |
Plaats een reactie

IsabelleBeoordeling: 3 sterren

Isabelle van Tessa de Loo is een boek dat regelmatig op boekenlijsten van eindexamenleerlingen verschijnt. Het is, net als bijvoorbeeld Oeroeg of Gala, niet zo dik en kent een spannend verhaal. Die populariteit die snap ik dus wel.

Aan de andere snap ik ook heel goed waarom het boek bij de indeling van Theo Witte niveau 2 krijg toebedeeld. Tessa de Loo is een schrijfster die personages als vehikels gebruikt om een bepaald probleem ter sprake te brengen. Dat was bij De tweeling al het geval, waar de botsing tussen de zussen Anna en Lotte model staan voor de botsing tussen Nederland en Duitsland in en na de Tweede Wereldoorlog en zo ook bij Het rookoffer.

In Isabelle zijn de discussies over schoonheid tussen Isabelle en Jeanne interessant en klaarblijkelijk de kern van het boek. De ‘briljante’ ontsnapping van Isabelle en toevallige ontdekking door Bernard van de dader zijn de ballast die daaromheen hangen.

Thomas Rosenboom, De nieuwe man

Door | |
Plaats een reactie

Beoordeling: 2 sterren

Nadat Thomas Rosenboom met zijn boekenweekgeschenk ook al geen indruk op mij wist te maken, geldt dat in nog veel sterkere mate voor De nieuwe man. Het is niet mijn boek en ik ben zelfs van mijn eigen regel afgestapt dat ik minimaal 1/3 van een boek gelezen moet hebben voor ik het wegleg.

Wat staat me dan niet zo aan in het boek. Dat is nog niet eens het verhaal, maar vooral de sfeer en de taal van het boek. De sfeer van het verlaten Groningse dorp staat mij tegen. Opvallend genoeg kent Bart Plouvier eenzelfde soort dorp waar niet veel lijkt te gebeuren, maar weet hij in De biechtspiegel wel te boeien. De schrijfstijl is daar de belangrijkste reden voor.  Het verteltempo en de gedetailleerde beschrijvingen zorgen voor een slepende vertelling die ervoor zorgt dat ik na drie pagina’s al het gevoel heb twintig pagina’s gelezen te hebben.

Waarom dan toch twee sterren en niet één ster? Je ziet aan het boek wel dat Rosenboom een begenadigd schrijver is, maar voor een ander publiek dan voor mij. Dat is uiteraard zeer persoonlijk, maar soms zijn persoonlijke voorkeuren niet uit te leggen.

[anoniem], De burggravin van Vergi

Door | |
1 reactie

Beoordeling: 4 sterren

Deze middeleeuwse novelle, zoals hij staat aangekondigd op de kaft, kent een leuk verhaal en de hertaling door Willem Wilmink is fantastisch goed. De historie van de gravin past prachtig in de traditie van onder andere Tristan en Isolde, Romeo en Juliet en het Lied van twee koningskinderen. Wel is dit verhaal past echt leuk om te lezen wanneer je kennis hebt van de middeleeuwen. De annotatie bij de oorspronkelijke tekst en vertaling helpen daarbij wel, maar zonder voorkennis loop je vast.

K. Schippers, De hoedenwinkel

Door | |
Plaats een reactie

Beoordeling: 4 sterren

Nadat ik in BOEK Magazine een recensie had gelezen van De hoedenwinkel, zette ik deze direct op mijn verlanglijstje. Het verhaal en de sfeer die de kaft uitstraalde spraken me direct aan. En ik heb mij niet vergist, al ben ik ook niet volledig overtuigd geraakt van dit boek.

De hoedenwinkel slaat je eigenlijk continu uit het lood. Je kunt niet rustig achteroverzakken met deze roman, maar moet ingespannen blijven lezen om alle sprongen en bochten die K. Schippers met de taal maakt te kunnen volgen. Dat maakt dat je als lezer telkens bang bent de weg kwijt te raken in dit boek en je ook regelmatig een stukje terug moet lezen om even te kijken waar je bent. Grappig genoeg heeft dat een mooie relatie met de inhoud: het dorp Landerije waar de straten nog geen namen hebben en je de weg ook kwijt kunt raken.

Het boek blijft echter wel continu boeien. Je wilt graag weten hoe het met de hoedenwinkel van Sonja af gaat lopen en met het uitvallen van de taal. Het spel met de werkelijkheid dat Schippers speelt door namen van bestaande locaties te veranderen (Ridderzaal wordt Gravenzaal, bijvoorbeeld) en de opbouw naar ‘september’ zorgen dat je iedere keer verder wilt en wilt weten wat er gaat gebeuren.

De vervreemding die dit fantasierijke verhaal met zich meebrengt sluit aan bij de traditie van het magisch realisme, zoals ook Hubert Lampo en  Belcampo magisch realisten zijn en aangezien ik sinds mijn (her)ontdekking van deze stroming aardig fan geworden ben, kan ook dit boek mij niet loslaten.

Toch heb ik ook enkele kanttekeningen bij het boek die mijn enthousiasme wat temperen. De poëtische schrijfstijl van Schippers en zijn continue verbuigingen van de taal zijn prachtig (het woord babyrinth voor de ruimte onder een tafel met stoelen waar enkele kinderen spelen), maar zijn ook erg vermoeiend. Het melancholieke sfeertje en bijpassende tempo maken het boek bij vlagen wat traag en met het regenachtige weer van de eerste week van januari toen ik dit boek las, begon dat soms te storen.

Al met al heeft K. Schippers een prachtig boek geschreven en kan ik niet wachten om een volgend boek van hem te bemachtigen.

Tessa de Loo, Het rookoffer (boekenweekgeschenk 1987)

Door | | ,
Plaats een reactie

Het rookofferBeoordeling: 3 sterren

Bij het herlezen van alle boekenweekgeschenken tot 1948 (daarvoor worden ze wat te duur om aan te schaffen) valt mij wel vaker op dat niet iedere schrijver op de korte baan tot zijn recht komt. Anderen zijn daar beter in. Tessa de Loo hangt er een beetje tussenin. Het verhaal in Het rookoffer is eigenlijk maar een heel dun verhaaltje. Door de bijzondere opbouw zorgt De Loo ervoor dat het meer lijkt dan het is. Voeg daar nog wat intertekstuele spiegelingen aan toe en het boek kan als best aardig worden betiteld, maar het blijft weinig wereldschokkend.

Het rookoffer is niet voor niets nog steeds een populair boek op boekenlijsten van eindexamenkandidaten: het is dun, leest snel weg en is niet te moeilijk. Als je dan toch graag iets van TEssa de Loo zou willen lezen, pak dan liever De tweeling of De meisjes van de suikerwerkfabriek.

Gerard Reve, De vierde man

Door | |
1 reactie

De vierde manBeoordeling: 5 sterren

In het verleden las ik van Gerard Reve al Nader tot u  en De avonden en ik begin aardig fan te worden van Reve. Op zich is dat, gezien zijn schrijfstijl, niet onlogisch. De droge, zakelijke stijl vol onderkoelde humor kan ik ook bij Willem Elsschot waarderen; Reve is dan geen zeer onlogische keuze.

Wat maakt De vierde man tot een fantastisch boek uit Reves oeuvre? Dat is de bijzondere combinatie van een verhaal dat je graag in één ruk uit wilt lezen, er zit een spanning in het boek die het bijna tot een pageturner maakt. Daaronder zitten ondertussen diverse lagen die het boek op meer niveaus interessant maakt.

Aan het einde van het boek bespreekt de ik-figuur met het personage Ronald zijn verhaal en de structuur daarvan. Deze structuuranalyse in het boek zelf is niet alleen een bijzondere kunstgreep; Reve geeft in zijn  analyse ook de zwakte in zijn boek feilloos aan. Het boek mist body: het verhaal is intrigerend, zonder dat er eigenlijk echt veel gebeurt.

Bovendien zitten er meer leuke verbanden in het boek. Het getal vier komt uiteraard vaker voor en wanneer de ik-figuur spreekt over zijn theorie van denken in vierkanten, is het jammer dat daar weinig mee gebeurt in de rest van het boek. Er zijn wel interpretatieve verbanden te leggen, maar dat ligt volledig bij de lezer en er zijn ook weinig harde bewijzen voor die verbanden.

Op stijlniveau is het een typisch Reviaans boek: verheven zinnen, ouderwetse formuleringen als ‘hij zoude’ worden afgewisseld met moderne fonetische spelling (‘injeksie’); verheven monologen raken vermengd met seksuele fantasieën. Dat maakt het lezen boeiend en verrast je keer op keer.

Ten slotte is het verhaal achter het boek De vierde man interessant: het was bedoeld als boekenweekgeschenk, maar werd afgewezen op morele gronden: er stonden te veel homoseksuele passages in. Reve zou daarna nooit meer een boekenweekgeschenk schrijven.

Wat mij betreft is De vierde man een topper en iedereen die De avonden wat te neerslachtig of deprimerend, maar de stijl van Reve wel aansprekend vond, moet dit boek zeker gaan lezen.

Thomas Ross, De zesde mei

Door | |
Plaats een reactie

Beoordeling: 1 ster

Soms heb je een boek in de kast staan, gewoon omdat het bij de Lijsters zat en ga je het alleen lezen omdat je vindt dat je ook eens wat van Thomas Ross gelezen moet hebben. Als scenarioschrijver is Ross volgens mij zeer getalenteerd. Ik vind de tv-serie Wij Alexander in elk geval ontzettend mooi en ook de stukken die ik van Bernhard, schavuit van Oranje heb gezien spraken mij aan. Ross is echter geen literator en De zesde mei bewijst dat.

Er zijn niet veel boeken die ik niet heb uitgelezen. Zo heb ik (schande, schande) Max Havelaar nog nooit uitgekregen en heb ik ook Woede, De stille kracht, en Maak me blij na een derde weggelegd. Want dat is toch wel de eis die ik aan mezelf stel: een boek moet voor minstens een derde uit zijn, wil ik het wegleggen.

Ik was dan ook blij op pagina 100 te zijn aanbeland bij De zesde mei en het boek eindelijk mocht wegleggen, want er was werkelijk geen klap aan. Ross schrijft een fictieve thriller rondom een historische gebeurtenis en om als schrijver over te komen, in plaats van iemand die rondom een film of tv-serie ook een boek wil verkopen, gebruikt hij opvallend veel bijvoeglijke naamwoorden (zoals veel pseudo-literatoren) om interessant en literair over te komen. Daarnaast beschrijft hij uit-en-te-na details om zijn schrijversoog aan ons te tonen. Om de historische gebeurtenis bovendien symbolische vooruitwijzingen te geven, heeft Ross gegevens die in de historische tijd later liggen (zoals de begrafenis van Fortuyn) naar voren gehaald en als voorspelling of wens in de mond van Fortuyn gelegd. Een beetje makkelijk en goedkoop.

Bovendien legt Ross wel ontzettend veel lijntjes uit. Vertellers te over, maar waar hebben ze het eigenlijk over. Je kunt wel in ieders hoofd gaan zitten, zelfs van die van publieke figuren als Wim Kok, maar wat voegt het toe aan je wat dunne verhaal? Bovendien is het verhaal helemaal niet spannend, want iedereen weet wat er zal gaan gebeuren: Fortuyn wordt vermoord door Volkert van der Graaf en dat één van zijn belangrijkste personages in de wereld van de milieuactivisten rondloopt, doet vermoeden dat ze een link met hem zal hebben.

Niet kopen, lenen, huren en vooral niet lezen, deze bundel samengebonden papier (die ik geen boek wens te noemen).

A.F.Th van der Heijden, Weerborstels (boekenweekgrschenk 1992)

Door | | ,
Plaats een reactie

Weerborstels Beoordeling: 2 sterren

Het boekenweekgeschenk Weerborstels heb ik tot nu toe altijd overgeslagen. Waarom? Omdat ik een (totaal ononderbouwde) antipathie tegen A.F.Th. van der Heijden heb? En dat terwijl Van der Heijden een oud-Canisiaan is. Ik weet niet wat het is, maar ik ben altijd een beetje om dit boek heen gegaan, maar ik heb mezelf er toch maar overheen gezet. Of dat gelukt is? Of ik Weerborstels een leuk boek vind? Of ik A.F.Th. van der Heijden leuk ben gaan vinden? Nou nee.

Het verhaal in Weerborstels boeit niet. Je zou bij een boek toch het gevoel moeten hebben dat je wilt weten hoe het afloopt. Dat maakt me bij Robby helemaal niet uit. Bovendien vind ik het voor een schrijver wel erg lui, of verkoopgeil of allebei als je een extra deeltje uit je op dat moment verschijnende trilogie schrijf, wanneer je wordt gevraagd voor het boekenweekgeschenk.

Ik ga snel door met een ander boek, want dit niemendalletje maakt niemand blij.

Herman Koch, Het diner

Door | |
Plaats een reactie

Beoordeling: 4 sterren

Twee echtparen gaan een avond uit eten in een restaurant. Ze praten over alledaagse dingen. Maar ondertussen vermijden ze waar ze het eigenlijk over moeten hebben: hun kinderen. De twee vijftienjarige zoons van beide echtparen hebben samen iets uitgehaald wat hun toekomst kan verwoesten. Wat de situatie nog ingewikkelder maakt isdat een van de ouders de beoogde nieuwe minister-president van Nederland is.*

De compositie van Het diner is bijzonder. Het was en is ongekend populair. Leest als een trein. Boeit. Doet een beroep op je geweten. En toch is het niet het boek dat ik verwacht of misschien nog sterker: gehoopt had. Ik heb jarenlang (vanaf begin 2009)  naar Het diner gekeken in mijn boekenkast en ik wilde het al lange tijd lezen. Toch kwam het er maar niet van en door de enthousiaste recensies, reacties van leerlingen en verhalen van Jessie en Ine is het beeld van dit boek voor mij steeds grootser geworden en daardoor viel het boek me misschien iets tegen. Toch valt niet te ontkennen dat Herman Koch een goed schrijver is die een goed geschreven, interessant boek heeft gemaakt.

*Bron: Bol.com