Jacob Geel, Gesprek op den Drachenfels

Beoordeling: 4 sterren

Gesprek op den Drachenfels is een essay waarin Jacob Geel een fictief gesprek beschrijft dat tijdens het beklimmen van de Drachenfels (Duitsland) plaatsvindt. Aan het begin van mijn studie Nederlands (september 2002) heb ik deze tekst gelezen en hij stond mij nog helder voor de geest. Zeker ook omdat ik eind 2006 het boekenweekessay Niet te geloven van Gerrit Komrij heb gelezen, dat een soortgelijke opbouw heeft en mijn herinnering aan Gesprek op den Drachenfels levend hield (die moet ik binnenkort ook weer eens herlezen…).

Van Geels tekst heeft een mooie vorm en is, door het archaïsche taalgebruik en door een maatschappelijke afstand van 200 jaar, niet altijd even goed te volgen. Opvallend is dat de Romantiek die Van Geel beschrijft ook veel trekken van het Realisme heeft. Dat was ik vergeten of is me in 2002 helemaal niet opgevallen. Voor iedereen die een beeld wil krijgen van de visie op Romantiek en Verlichting blijft Gesprek op den Drachenfels een krachtige, mooie en (ondanks historische moeilijkheden) zeer leesbare tekst.

The Beaver (regie: Jodie Foster)

The beaver

Beoordeling: 4 sterren

De depressieve Walter probeert zijn leven weer op te rails te krijgen. Als hij door zijn vrouw het huis wordt gezet vindt hij bij het vuilnis een handpop van een bever. Al snel is de handpop de enige manier waarop Walter met andere kan communiceren.*

Aan de ene kant is The beaver een interessante film, maar aan de andere kant blijf je je tijdens het kijken telkens afvragen: waar moet dit heen? Toch blijf je na het kjiken van de film nadenken over wat je hebt gezien en wat het betekent. De film doet wat met je, ondanks dat er momenten zijn waarop je de neiging hebt deze uit te zetten. Toch geef ik de film een dikke voldoende: niet alleen vanwege de mooie sfeer en goede acteurs, maar ook omdat alles aan het einde van de film mooi samenkomt in de graduation speech. Bovendien geeft het privéleven van Mel Gibson (waarin drankproblemen een grote rol spelen) een bijzonder randje aan de film.

*Bron: Biosagenda.nl

Jan de Zanger, “Dit been is korter”

Dit been is korterBeoordeling: 4 sterren

Hij had altijd gedacht dat ze elkaar toch niet zouden ontmoeten…Nu Ron Slot met de brief met kleurige Argentijnse postzegels in zijn handen staat, is hij blij en angstig tegelijk: Marry komt naar Nederland, maar in de steeds langere brieven die hij haar geschreven heeft staat geen woord over zijn ene been, dat korter is dan het andere. Hoe zal ze reageren als ze dat ziet. Marry is niet de enige die Ron in de periode na haar komst uit zijn evenwicht brengt. Zijn angstdromen worden ook veroorzaakt door de diefstallen in de school en in de manege waar hij kind aan huis is. Als alles erop wijst dat hij de dader is, hoe moet hij er de politie dan van overtuigen dat hij onschuldig is? De gebeurtenissen van een paar maanden zorgen ervoor dat Ron Slot in korte tijd volwassen wordt, al kost dat hem heel wat slapeloze uren…*

In de brugklas heb ik bijna alles van Jan de Zanger gelezen. Jan de Zanger is geen superbekende jeugdboekenschrijver, maar mij sprak hij erg aan. Een paar jaar geleden herlas ik Hadden we er maar wat van gezegd, een boek over pesten dat mij destijds een heel krachtig gevoel gaf en dat mij zelfs op mijn 22e weer raakte. Dankzij Ine ben ik nu in het bezit van diverse boeken van Jan de Zanger en Dit been is korter kon ik me nog goed herinneren. Het verhaal is voor een lezer die geen 13 meer is erg voorspelbaar, ook als je het boek voor de eerste keer zou lezen. De Zanger schrijft echter vermakelijk, op een volwassen toon, waardoor het verhaal net iets meer niveau krijgt dat een ‘gewoon’ probleemboek (bijvoorbeeld het werk van Carry Slee).
Wat mij echter vooral aansprak in de boeken van De Zanger (besef ik me nu) is dat hij personages schept die goed aansluiten bij mij eigen gevoelens en onzekerheden in die tijd. Daarnaast schrijft hij vanuit een duidelijk jongesperspectief. Veel andere problemeenboeken met een jongen in de hoofdrol doen toch behoorlijk meisjesachtig aan. Dat maakt Jan de Zanger tot een schrijver die logischerwijs goed bij mijn leesbehoeftes in de brugklas, maar ook nu nog wel, aansluiten.
Wat maakt dit boek dan toch tot een viersterrenboek en geen vijfsterrenboek. Dat zit hem in twee zaken. Ten eerste de voorspelbaarheid en daarnaast weet ik dat hij met Hadden we er maar wat van gezegd een duidelijk beter boek heeft geschreven heeft. Vandaar dus; maar als je het boek kunt bemachtigen moet je het zeker lezen!

*Bron: flaptekst Dit been is korter

Anne Provoost, Vallen

Beoordeling: 4 sterren

Een verhaal over een verborgen verleden.Over vriendschap en manipulatie.Over kettingzagen en wapens.Over geweld en onwetendheid.Over houthakken en dansen.En vooral over hoe moeilijk het is de juiste beslissing te nemen.*

Vallen  is een fantastisch voorbeeld van overgangsliteratuur. Het boek past door zijn personages heel goed bij jongeren van een jaar of 14, de thematiek en het taalgebruik doen een wat ouder publiek van een jaar of 17/18 vermoeden, maar het verhaal is tegelijkertijd ook wel weer erg voorspelbaar, zeker voor lezers die vooruitwijzingen een beetje weten te interpreteren. Toch weet Anne Provoost het voor mij aan het einde van het boek (dat wel) toch nog spannend te maken.
De beoordeling van dit boek hangt in elk geval sterk af van de instelling waarmee je dit boek ter hand neemt. Ga je uit van een roman, dan kom je bedrogen uit en zul je je kapot ergeren aan het boek; ga je uit van een jeugdboek, dan snap je direct waarom dit boek vele prijzen in de wacht sleepte, o.a. de Woutertje Pieterseprijs en een Zilveren Griffel. Bovendien herinner ik me nu ook weer dat ik van Anne Provoost voor het vak Jeugdliteratuur van Harry Bekkering De roos en het zwijn  heb gelezen. Dat had eenzelfde tussenvorm die intrigerend is en mooi materiaal is voor leerlingen in de derde of begin vierde klas.

*Bron: Bol.com

Isaäc da Costa, Bezwaren tegen den geest der eeuw

Beoordeling: 4 sterren

De “puinhopen van het rationalisme”, zo zou je Bezwaren tegen de geest der eeuw kunnen karakteriseren, waarin jurist en letterkundige Isaac da Costa fulmineert tegen het gedachtegoed van de verlichting. Kernprobleem is dat men het christelijk geloof heeft afgedaan als een vorm van achterhaald bijgeloof, met desastreuze gevolgen op alle terreinen van het maatschappelijk leven. Verdraagzaamheid is een excuus geworden voor slapheid. Radicale heethoofden bepleiten afschaffing van de slavernij terwijl de neger toch door God zelf aan de ver boven hem verheven blanke is dienstbaar gemaakt. Door die noodlottige persvrijheid manipuleren de dagbladen de publieke opinie. Werkzaamheden van de overheid en andere instellingen worden belemmerd door “ontelbare reglementen en omslachtige voorzieningen”. *

Negen jaar geleden alweer begon ik aan mijn studie Nederlandse Taal en Cultuur aan de Radboud Universiteit en negen jaar geleden alweer doken we direct de negentiende eeuw in met dr. Rob van der Schoor. Jacob Geel, Gesprek op den Drachenfels en deze Bezwaren tegen den geest der eeuw werden in het eerste college behandeld. Destijds landden de colleges over deze teksten op de nogal brakke grond van een bèta-vooropleiding (profiel Natuur & Techniek). Nu bezit ik het kader om deze tekst te kunnen plaatsen, waarderen en (in al mijn arrogantie, meneer Da Costa) zelfs te kunnen beoordelen.
Het betoog van Da Costa komt voort uit een diepgevoelde emotie. Die emotie wordt verwoord in een betoog dat tegenwoordig wat SGP’ig aan zal doen, maar dat niettemin erg goed geschreven is. Ondanks enkele drogredenen en zwakke argumenten, zit zijn verhaal goed in elkaar. Het is mooi opgeschreven en voor iedereen die zich in de gedachtegangen van Het Réveil en de discussies over de Verlichting moeten deze tekst zeker (her)lezen!

*Bron: KB.nl

Atonement (regie: Joe Wright)

Beoordeling: 4 sterren

Briony, een aankomende schrijfster, is een meisje met een levendige verbeelding. Na een aantal catastrofale misverstanden beschuldigt ze Robbie Turner, de zoon van de huishoudster en minnaar van haar zusje Cecelia, van een misdrijf dat hij nooit begaan heeft. Deze beschuldiging vernielt de prille liefde van Robbie en Cecelia en verandert op dramatische wijze voorgoed de levensloop van alle betrokkenen.*

Atonement begint prachtig: de sfeer die wordt opgeroepen, camerawerk, locatie, kleuren, muziek, het past allemaal prachtig bij elkaar. Je wordt als kijker nieuwsgierig en wilt weten wat er met het fantasievolle meisje (fantastisch vertolkt door Saoirse Ronan) gaat gebeuren. De film is echter wat te traag: spanningsbogen zijn net iets te lang gemaakt, zeker waar het het verblijf van Robbie in Duinkerken betreft. Toch maakt het slot van de film (met de briljante Vanessa Redgrave) heel erg veel van het slepende verhaal goed. Atonement is bijna briljant, als hij een twintig minuten korter was geweest.

*Bron: Bol.com

Tjitske Jansen, Het moest maar eens gaan sneeuwen

Beoordeling: 4 sterren

Deze zomer kwam ik erachter dat ik nog nooit iets over Tjitske Jansen op mijn website had gezet. En dat terwijl ik haar bij onder andere Onbederf’lijk Vers al diverse keren had horen voordragen en ik twee bundels van haar in de kast heb staan. Dus die gingen mee de koffer in. Haar eerste bundel, Het moest maar eens gaan sneeuwen is een mooie bundel. Met ogenschijnlijk eenvoudige taal weet Tjitske Jansen mooie beelden en emoties op te roepen. Vaak zit er een lichte humor in haar gedichten, maar de gedichten zijn altijd meer dan alleen maar een grap. Een mooi debuut van een veelbelovende dichteres, die meer moet kunnen. Er komt helaas nog geen nieuwe bundel uit na haar verblijf in Engeland. Ik moet dus maar snel weer een keer naar haar gaan luisteren!

Kader Abdolah, Het huis van de moskee

Beoordeling: 4 sterren

Al achthonderd jaar heeft de familie van Aga Djan een centrale positie in de stad. Al zolang ze er wonen brengen ze de geestelijk leider van de moskee voort. De imam is een belangrijk man, maar zeker zo belangrijk is Aga Djan, het hoofd van de bazaar.Als er een radicale stroming onder de ayatollahs ontstaat en Khomeini in Parijs een omwenteling voorbereidt, komt de Iraanse samenleving zoals Aga Djan die kent onder druk te staan. Vrienden worden vijanden. Liefde wordt haat. Zelfs Aga Djan kan het tij niet keren.*

Kader Abdolah schrijft vanuit zijn Iraanse traditie en de Arabische culturen hebben vaak (evenals de Oost-Europese) een wolliger, poëtischer manier van schrijven dan wij gewend zijn. Dat was bij Paravion en De Glembays bijvoorbeeld al te zien. Bij Abdolah is die vorm echter meer in balans met de inhoud dan bij die andere twee boeken. Met de familie die woont in het huis van de moskee heeft Abdolah een prachtig instrument in handen om de ontwikkelingen in Iran in de tweede helft van de 20e eeuw te laten zien. Dat doet hij dan ook magnefiek. Wel storen daarin de herhalingen: sommige zaken worden meerdere keren uitgelegd, soms zelfs vlak na elkaar. Het alwetend perspectief is daar mede oorzaak aan, maar de manier waarop het gebeurt, maakt dat je als lezer soms het gevoel krijgt dat Abdolah je niet 100% serieus neemt.
Het huis van de moskee is geen boek voor de psychologische-romanlezer of ontspannen-bij-de-open-haard-spannende-boekenlezer. Voor lezers met interesse in politiek en geschiedenis is Het huis van de moskee een goed boek, zij het geen echte topper.

*Bron: Bol.com

Horton hears a Who! (regie: Jimmy Hayward & Steve Martiano)

Horton hears a Who!Beoordeling: 4 sterren

Diep in de jungle hoort een kleine olifant plots een stem uit een klein stofdeeltje. Het blijkt een minuscule planeet te zijn waar de stad Who-Ville op gelegen is. De Who’s geven Horton de opdracht hun planeet te beschermen met behulp van zijn vrienden. Naar het verhaal van Dr. Seuss.*

Op een avond in juli was de film Horton hears a Who! op televisie en vielen Jessie en ik er na vijf minuten in. Een leuke, grappige film met gezellige fluffy beestjes en een zeer expressieve olifant. Hoewel ik dit niet een van de beste animatiefilms van de laatste jaren vindt (met name de kwaliteit van de graphics en de gekozen cartooneske stijl spraken me niet zo aan), sprak het verhaal me wel erg aan. Na The Grinch is dit de tweede film die ik in de laatste jaren gezien heb die gebasseerd was op een boek van dr. Seuss. Naar aanleiding hiervan ben ik erg benieuwd geworden naar de boeken van Dr. Seuss. Die gaan dus op mijn lijstje!

*Bron: MovieMeter.nl

The Matrix Reloaded (regie: Andy Wachowski en Lana Wachowski)

Beoordeling: 4 sterren

Sentinels zwermen. Smith kloont. Neo vliegt… maar misschien is zelfs een Uitverkorene, met zijn verbazingwekkende nieuwe krachten, niet bij machte om de opmars van de Machines te stuiten. Wat is The Matrix? De vraag krijgt nog geen afdoend antwoord, en leidt naar een andere vraag: Wie schiepThe Matrix?*

Eind juni hebben Jessie en ik een Matrix-marathon gehouden: op een regenachtige zondag hebben we alle drie de delen gekeken. The Matrix heb ik vorig jaar al besproken op mijn website, vandaag en morgen voeg ik daar de delen twee en drie aan toe.
Deel twee is toch minder dan het eerste deel.  Er wordt veel meer aandacht besteed aan nog grotere special effects, zoals bij de achtervolging over de snelweg: de auto’s, vrachtwagens en motoren vliegen in het rond. Daarnaast wordt er een nieuwe laag aan de filosofische metafoor van The Matrix toegevoegd: de maker van The Matrix en de verhouding van hem met de wereld zet tot denken. De balans tussen de actiescènes en die filosofische metafoor is echter helaas te ver doorgeslagen naar de actie. Waar de eerste film een prachtige balans kende en daardoor op eenzame hoogte verkeerde wat betreft kwaliteit, bevindt deze film zich net iets boven het niveau van de actieblockbusters. Door het acteerwerk, de toch wel erg mooie special effects en spanning die de film toch kent, toch nog vier sterren.

*Gebaseerd op: Bol.com