Thomas François Burgers, Dorp in het onderveld

Dorp in het onderveld Beoordeling: 4 sterren

Thomas François Burgers (1834-1881) is in de geschiedenis van Zuid-Afrika vooral bekend gebleven als president van Transvaal. Ook in de kerkgeschiedenis geniet hij een zekere bekendheid. Voordat hij president werd, was Burgers predikant in de Kaapkolonie een predikant die bij zijn gemeenteleden zoveel weerstand opriep dat hij door de Synode van de Nederduits Hervormde Kerk geschorst werd. Maar als auteur van verhalen over het leven in een Afrikaans dorp in het midden van de negentiende eeuw is Burgers zo goed als vergeten. Hoewel zijn verhalen geschreven zijn in de traditie van het in het negentiende-eeuwse Nederland zo populaire humoristisch-realistische proza, heeft hij de Nederlandse literatuurgeschiedenis, laat staan de liiteraire canon, nooit gehaald. Daarvoor was zijn werk te Afrikaans. Maar ook in de geschiedenis van de Afrikaanse letterkunde was hij niet welkom, want al was hij geboren en getogen Afrikaner, Burgers hoorde tot de generatie auteurs die als ze de pen ter hand namen geen Afrikaans maar Nederlands schreven.Als een in het Nederlands schrijvende Zuid-Afrikaan is Burgers tussen wal en schip geraakt een daardoor is zijn werk, om Lodewijk van Deyssel te citeren, ‘ergens in de onmetelijke steppe der vergetelheid’ terechtgekomen.*

Dorp in het onderveld is niet alleen een goed geschreven boek, het is ook een interessant boek. De verhalen die Burgers beschrijft geven een goed beeld van het leven in een klein Zuid-Afrikaans dorp in de negentiende eeuw. Burgers verhalen hebben kwaliteit, zowel stilistisch als qua structuur en opbouw. Wel moet je er even goed voor gaan zitten als je aan dit boek begint: zijn stijl en de afstand in tijd en cultuur vereisen nauwkeurige lezing, rust en concentratie.

*Flaptekst Dorp in het onderveld

Mooie zinnenboek – Ramsey Nasr, uit nutteloze noodzaak

uit nutteloze noodzaak

laten we eerlijk zijn
als beest zijn we totaal mislukt
ik zie mij daar nog staan
op een savanne zonder uitvlucht
in het volle licht der dieren
een mond vol tanden
heel modern, heel gênant

vandaag
regerend met draadloze hand
in een land gebouwd onder water
met mensenrechten, koffieapparaten
en de natuur in mooie reservaten
voel ik nog steeds diezelfde angst
niets is veranderd
weids en eindeloos gaapt de savanne

welkom in mijn hoofd
het is een doos vol zwarte gaten
alles wat een mens verzint
zuigt zich erin: zeppelins, vakanties
zelfhaat, witte fosfor, dildo’s, anorexia
dubbelvla, dwangneuroses, shalali shalala
of de lol om een gemarteld paard
ook de dingen die niemand wil verzinnen
zitten erin: gewoon, voor de heb
ik draag een hoofd als een handicap
zwellend, kolkend, almaar zwellend
altijd vloed, nooit nog eb

geen vijand bleef er voor mij over
leeuw, griep, pest, slang
zelfs de dood slaapt aan een leiband

maar diep van binnen
in mijn grote grabbelton
daar vond ik er nog één
splinternieuw, zelfverzonnen
scharrelt een vijand
op de bodem van mijn vrije tijd
zinloos in de rondte
ik noem hem: Eeuwigheid

louter de gelegenheid
erover na te denken
volstond om hem te scheppen
gevangen zit ik als een rat
in mijn hobby, dag en nacht
en ik ben bang

ik was van plan een heldenstuk te schrijven
over het belang van kunst
haar grote nut
maar mijn blad zweeg indrukwekkend
en alle muzen weken

de waarheid is
zij heeft geen nut
kunst is maar een bijproduct
zij is niet nodig om te kunnen
eten, neuken, ademen

maar één ding kan ze
zij kan vechten waar ik vlucht
zij kan, met haar ene giftand
zij het voor een kort moment
mij redden van de eeuwigheid
en dit verlammend gat verlammen

bij een vijand zonder handvat
helpt alleen het nutteloze
dan helpt kerven in een bot
stieren schetsen in een grot
dan helpt de nachtwacht
en het zingen bij een dode

uit nutteloze noodzaak
schiep kunst de mens

en als ik verstijf op mijn savanne
van bedreigend vrije tijd
als ik mijzelf vervloek
om dit uitzicht zonder eind
als mijn kop breekt van het licht
dan huil ik niet, dan schreeuw ik niet
ik hang mijzelf niet op
maar pak een pen
en schrijf u dit gedicht

Dimitri Verhulst, Godverdomse dagen op een godverdomse bol

Godverdomse dagen op een godverdomse bol Beoordeling: 4 sterren

Dimitri Verhulst presenteert u de geschiedenis van de mensheid in minder dan tweehonderd pagina’s, in een oerknal van taal. Vanaf het moment dat we uit het water kwamen gekropen en op twee benen gingen lopen tot en met de jaren dat we elkaar naar de andere wereld zijn gaan bombarderen. Evolutie als bildungsroman.*

Godverdomse dagen op een godverdomse bol is een boeiend boek: het is origineel en de taal van Dimitri Verhulst is erg bijzonder. Verhulst beheerst vele registers: van zeer plat tot verheven en hij vermengt kerkspreuken, spreekwoorden en kinderliedjes probleemloos, zonder dat het een zooitje wordt. Inhoudelijk wordt het concept van Verhulsts boek wel wat sleets en is de grap er wel af, maar de manier waarop hij de geschiedenis van de mens heeft samengebald in 186 pagina’s is bewonderenswaardig. Het feit dat hij de Libris literatuurprijs heeft gewonnen is dan ook niet opmerkelijk.

*Flaptekst Godverdomse dagen op een godverdomse bol

War of the Worlds (regie: Steven Spielberg)

War Of The Worlds Beoordeling: 4 sterren

In de vorm van een eigentijdse hervertelling van het klassieke verhaal van H.G. Wells toont deze sci-fi-thriller de buitengewone strijd om de toekomst van de mensheid, gezien door de ogen van een Amerikaans gezin. Ray Ferrier (Cruise) probeert zijn gezin in veiligheid te brengen, terwijl hij een allesvernietigend buitenaards leger van dodelijke Tripods ontvlucht.*

De dvd van War of the Worlds lag al een hele tijd bij ons in de kast en telkens dacht ik “die gaat vast ontzettend tegenvallen”. Maar dat was helemaal niet het geval: War of the Worlds was een spannende film die mooi is gemaakt, wel typisch Amerikaans en de special effects waren soms wat over the top, maar hij boeide van begin tot eind. Ook de acteurs leverden een prima prestatie, met name Dakota Fanning viel op in zeer positieve zin. Het enige grote minpunt is het wat magere verhaal in de film.

*Gebaseerd op dvd-hoes War of the Worlds

Roald Dahl, Sjakie en de chocoladefabriek

Sjakie en de chocoladefabriek Beoordeling: 5 sterren

Als Sjakie een Gouden Toegangskaart vindt in een reep chocola, gaat zijn diepste wens in vervulling: hij krijgt een rondleiding door de geheimzinnige chocoladefabriek van meneer Willie Wonka, de ongelofelijkste, geweldigste mees verbazingwekkende chocoladefabrikant ooit. En wie zou niet willen rondwandelen op de plek waar ze opstijglimonade met prik, hollekiezen-vullende-caramels, aardbeiensap-waterpistolen of aflikbaar behang voor kinderkamers maken? Maar in de fabriek schuilen ook grote gevaren.*

Na het zien van de verfilming van Charlie and the chocolate factory door Tim Burton had ik zin om het boek weer eens te lezen. Ik heb Sjakie en de chocoladefabriek gelezen toen ik een jaar of 8/9 was en wat mij het meest trof in het boek was het duistere karakter van Willie Wonka dat door Tim Burton sterk naar voren is gehaald en een psychologische lading kreeg. Toen ik jonger was, was deze duistere kant van Wonka me niet opgevallen en vond ik hem vooral een soort magische tovenaar. Nu bleek Willie Wonka een morbide plan te hebben gehad om de opvolging van zijn fabriek veilig te stellen.
Een belangrijk argument voor de kracht van dit boek, ook voor ouderen, is het feit dat ik op reis naar Berlijn met leerlingen van de 4e klas van het Canisius College een deel van dit boek in de bus heb voorgelezen en een groot deel van de groep ademloos heeft zitten luisteren. Een typische Roald Dahl en een vijfsterrenboek!

*Bron: Bol.com

De ontdekking van de hemel (regie: Jeroen Krabbé)

Ontdekking Van De Hemel (Steelbook) Beoordeling: 4 sterren

God vindt dat de mensen er op aarde een rommel van maken. Hij wil dat de Stenen Tafelen met daarop de Tien Geboden terugkeren naar de Hemel. Zijn engelen moeten een mens ‘creëren’, die de Stenen Tafelen kan vinden, en die zijn leven opoffert om ze naar de hemel te brengen. De engelen plaatsen twee mannen en een vrouw bij elkaar: bolleboos Onno, vrouwenverslinder Max en de beeldschone, verlegen Ada. Uit deze gepassioneerde driehoeksrelatie wordt een bijzonder kind geboren: Quinten. Hij is de uitverkorene.*

Jaren geleden heb ik na het lezen van het boek deze film al een keer gezien. Toen vond ik het eerste gedeelte (‘het begin van het begin’ en ‘het einde van het begin’) beter dan het tweede gedeelte (‘het begin van het einde’ en ‘het einde van het einde’). Nu ik, zonder boek, de film nogmaals zie vind ik het tweede stuk als film juist sterker. De belangrijkste oorzaak is dat Jeroen Krabbé bij de het eerste gedeelte het boek nauwgezet volgt en in het tweede deel het tempo wat opvoert. Destijds vond ik dat de film beter was geworden als deze een half uurtje langer was geweest, nu denk ik dat het eerste gedeelte ook iets vlotter had gekund. Al met al is De ontdekking van de hemel een mooi voorbeeld van de dilemma’s die een verfilmer tegenkomt bij het verfilmen van een boek: in hoeverre moet ik het boek recht doen en in hoeverre kan ik een zelfstandig object maken. Wat je ook verkiest, feit blijft dat het tempo in deze film wat uit balans is.
De film is verder erg goed: het verhaal van Harry Mulisch is  briljant, de sfeer, acteurs, muziek en cameratechniek is magnefiek: het is een meesterwerk waarin de kwaliteiten van twee genieën samenkomen. Een aanrader voor iedereen.

*Bron: Bol.com