Wim Pelgrim » Tag » Tom Lanoye

Tag archieven: Tom Lanoye

Tom Lanoye, Heldere hemel (boekenweekgeschenk 2012)

Door | | ,
Plaats een reactie

Heldere hemel

Beoordeling: 5 sterren

Voor het eerst in lange tijd verschijnt er een boekenweekgeschenk dat ook een echt goed boek is. Hoewel Bernlefs Pianoman een verademing was na het gedrocht van Geert Mak en Een tafel vol vlinders van Tim Krabbé een goed boek was, dat mij echter niet is bijgebleven, is Heldere hemel een boek dat de potentie heeft nog lang gelezen te worden, ook als ‘gewoon’ boek. Alleen De grote wereld van Arthur Japin is na verschijning als boekenweekgeschenk ook nog in ‘gewone’ druk verschenen.

De kracht van Lanoyes boek zit hem in de lagen die hij aanbrengt in het verhaal. De gebeurtenis van het neerstorten van het vliegtuig in een klein Vlaams dorp krijgt een historische achtergrond e een emotionele, psychologische lading. Bovendien weet Lanoye actualiteit en maatschappijkritiek op subtiele wijze in het historische verhaal te vervlechten zonder de historie geweld aan te doen.

Een goed, echt en rijk verhaal van een schrijver waarvan ik al langer fan ben!

Tom Lanoye, Maten en gewichten

Door | |
Plaats een reactie

Maten en gewichten Beoordeling:4 sterren

In deze bundel columns uit Humo van Lanoye uit de periode 1992-1994 bespreekt Lanoye met name de Antwerpse politiek. Daarnaast staat in de bundel ook zijn lezing Janus in Sarajevo.

Het is als niet-Vlaming even wennen als je aan deze bundel begint. Je mist de sociaal-culturele context waarin deze teksten zijn geschreven en vooral de vele namen van politieke figuren roepen geen beeld op. Wel leer je de mensen, doordat ze in meerdere columns terugkeren, langzaam beter kennen. De bundel moet je echter vooral lezen voor de lezing Janus in Sarajevo en de reeks Kaap de goede hoop. Lanoyes stijl is onovertroffen en hij is naast een zeer getallenteerd fictieschrijver, ook een zeer getallenteerd columnist/polemist. Bovendien geeft lezing van de columns na meer dan 15 jaar soms een destijds niet bedoeld humoristisch effect. Jean Marie Pfaffs plaatsing in een rijtje met onder andere Ghandi wordt na de real-life soap nog grappiger en de onmogelijkheid van een zwarte president van de Verenigde Staten leest na 2009 ook anders dan voorheen. Zeker een aanrader, maar wel voor de stilistisch ingestelde lezer.

Mooie zinnenboek – Uit: Tom Lanoye, Maten en gewichten

Door | |
Plaats een reactie

Over jongeren: “Het lijkt wel of ze niet beseffen wat er gebeurd is de afgelopen veertig, zelfs niet de afgelopen tien jaar. Ze wéten het wel, hoor. Maar het behoort, wat hun betreft, tot het verleden. En het verleden is niet hun zaak. Dat is nu eenmaal het privilege van wie jonger denkt te zijn dan de geschiedenis.”

Uit: Tom Lanoye, Maten en gewichten, p. 201

Mooie zinnenboek – Uit: Tom Lanoye, Maten en gewichten

Door | |
Plaats een reactie

Het onderstaande citaat uit Tom Lanoyes Maten en gewichten is geschreven in 1993, maar is erg actueel in het Nederlandse politieke landschap. Bovendien vind ik de vergelijking die hij trekt een boeiende.

“Aan de buitenkant tooit het Blok zich met racisme, xenofobie en een autoritair machtsdenken, inlcusief minachting voor de parlementaire democratie. Doch dat zijn, mijns inziens, slechts de accessoires van een veel fundamentelere, romantische constructie die met het wildste der kunstwerken alvast een ongeremde verbeelding gemeen heeft. […] uit deze humus en compost heeft het Zwart Blok zich ind e loop der jaren een geheel eigen Vlaanderen verzonnen. […]
Het Vlaanderen van Claus is een doelbewust subjectief beeld, in het leven geroepen door de meester – dat weet niet alleen Claus zelf, ook al zijn lezers geven zich daarvan bij het lezen rekenschap. Het Vlaams Blok-Vlaanderen daarentegen, bedacht door een collectief van anonieme kunstenaars, is voor de adepten ervan in de plaats gekomen van de werkelijkheid. Hier is echter geen sprake van cultuurloosheid, eerder een aanval van artistieke hysterie. Het is alsof de hardliners van het Blok zitten te kijken naar een toneelstuk waarvan ze uit het oog zijn verloren dat het een toneelstuk is. […] Zo zag hun glorieuze Vlaanderen er dus in het verleden uit! Machtig en monopolistisch, rein en zuiver, rijk en proper.
Als dat beeld niet klopt met de werkelijkheid van nu, bewijst dat volgens hen des te meer de hedendaagse verloedering. Waarna het Blok meteen het morele recht opeist om, met alle mogelijke middelen, te streven naar het herstel van dat vroegere, maar tegelijk nooit bestaand hebbende Vlaanderen. Een steeds doller draaiende carrousel van een op zijn kop gezette moraal en een averechts werkende, maar in essentie uiterst creatieve energie.
Het is na een dodelijke rit in ditzelfde carrousel dat Karadzic en de Serviërs vonden dat het bestaan van Bosnië-Hercegovina, en vooral het samenleven van verschillende culturen, een bedreiging vormde voor hun eigen voortbestaan. Precies daarom, zo zegden ze, zetten ze de aanval in: om zich te beschermen. Agressie die zich voordoet als defensie. Het is niets nieuws, natuurlijk. ‘Uit zelfverdediging’, zo luidde niet toevallig de titel van het laatste hoofdstuk van Mein Kampf. En zo luidde, evenmin toevallig, de slogan waarmee het Blok op 24 november ’91, Zwarte Zondag, de parlementaire verkiezingen won in Vlaanderen en België.”

Bron: Tom Lanoye, “Janus in Sarajevo” uit Maten en gewichten

Tom Lanoye, Spek en bonen

Door | |
Plaats een reactie

Spek en bonen Beoordeling: 5 sterren

In deze bundel zijn diverse eerder gepubliceerde verhalen van Tom Lanoye samengebracht. De verhalen hebben diverse onderwerpen en zijn gevarieerd van toon. Van het absurdistische Café Zeezicht tot het dramatiche Marlon tu n’es pas un ange.

Hoewel de diverse verhalen en stijlen soms een wat abrupte omslag van de lezer vragen in de manier waarop hij het verhaal benadert, zijn alle verhalen in deze bundel pareltjes van de Nederlandstalige literatuur. De stijl van Tom Lanoye is ijzersterk, hij beheerst alle technieken die schrijvers tot hun beschikking hebben: het spelen met perspectief, chronologie en herhalingen, spanning en opbouw; Lanoye is een meester in de techniek, zonder daarbij de inhoud en de grote lijn te verliezen. Wat deze bundel bovendien literair-historisch interessant maakt is dat onderwerpen als hiv/aids in de bundel meerdere keren voorkomen en deze uitstekend passen in de tijd waarin Lanoye deze verhalen schreef. Een welverdiende vijfsterrenbeoordeling!

Tom Lanoye, “Kartonnen dozen”

Door | |
Plaats een reactie

Beoordeling: 4 sterren

Kartonnen dozen is een autobiografisch verhaal waarin Tom Lanoy aan de hand van de dozen, die de archieven van zijn leven bevatten het verhaal van zijn jeugd vertelt. Achtereenvolgens komen de reizen, georganiseerd door de ziektenkostenverzekering naar Zwitserland of naar Oostenrijk, de ontluikende homoseksualiteit en zijn middelbare schooltijd voorbij.

Een leuk boek dat, ondanks zijn soms wat stugge taalgebruik, blijft boeien tot het einde. Het verhaal over een puberjongen en zijn onbereikbare en onbeantwoorde liefde zal bij veel lezers melancholische herinneringen oproepen. Het feit dat het hier om de liefde van Tom voor een andere jongen (Z.) gaat, doet hier niets aan af. De liefde die wordt beschreven is zo mooi, dat het over alle grenzen van seksuele voorkeur uitstijgt.

Tom Lanoye, “Een slagerszoon met een brilletje”

Door | |
Plaats een reactie

Beoordeling: 4 sterren

In Een slagerszoon met een brilletje bundelt Lanoy vier verhalen. In het titelverhaal schrijft hij over de dagen voor zijn eigen geboorte. In een droom krijgt Lanoys moeder van een van Toms voorvaderen de opdracht hem de slagerswinkel te laten overnemen. Zijn  moeder vindt echter dat hij zelf moet weten wat hij doet met zijn leven.
In het tweede verhaal spelen Jules en Alice de hoofdrol. De relatie wordt door de keuze van Jules om antiquair te worden onder druk gezet. In een waas snijdt Jules zijn testikels af, onderweg naar het ziekenhuis raakt hij betrokken in een auto-ongeluk en verliest zijn benen, om tenslotte te sterven aan aan een hartinfarct, kanker, verveling, overeten…
Het derde verhaal gaat over het leeswonder Achille. In tien seconden kan hij een boek uitlezen en na werk als kermisattractie en als medewerker van een professor stelt hij zich ten doel alle boeken ter wereld te lezen. Als het op zijn 47e zo ver is, blijkt er één niet uit te lezen boek voor Achille: zijn eigen levensverhaal. Pas jaren later zal ook dat boek uit zijn.
In het slotverhaal, Oh land der blinden, springen achtereenvolgens de 8-jarige, 22-jarige en 65-jarige Tom op een podium om het verhaal van zijn broer Guy te vertellen. Na afloop van deze voorstelling zien we nog enkele gebeurtenissen uit het leven van de oude Tom om te eindigen met de absurde passage waarin Tom en zijn bril een gesprek hebben over de wijze waarop Tom de bril kan doden.

Het is een zeer vermakelijk boek met vier topverhalen van deze Vlaamse dichter/schrijver. Zeer fantasierijk, op bepaalde momenten absurd, maar in een zeer heldere en directe taal geschreven. Er staat geen woord te veel en het leest als een trein. Heerlijk boek!