Kader Abdolah, Het huis van de moskee

Beoordeling: 4 sterren

Al achthonderd jaar heeft de familie van Aga Djan een centrale positie in de stad. Al zolang ze er wonen brengen ze de geestelijk leider van de moskee voort. De imam is een belangrijk man, maar zeker zo belangrijk is Aga Djan, het hoofd van de bazaar.Als er een radicale stroming onder de ayatollahs ontstaat en Khomeini in Parijs een omwenteling voorbereidt, komt de Iraanse samenleving zoals Aga Djan die kent onder druk te staan. Vrienden worden vijanden. Liefde wordt haat. Zelfs Aga Djan kan het tij niet keren.*

Kader Abdolah schrijft vanuit zijn Iraanse traditie en de Arabische culturen hebben vaak (evenals de Oost-Europese) een wolliger, poëtischer manier van schrijven dan wij gewend zijn. Dat was bij Paravion en De Glembays bijvoorbeeld al te zien. Bij Abdolah is die vorm echter meer in balans met de inhoud dan bij die andere twee boeken. Met de familie die woont in het huis van de moskee heeft Abdolah een prachtig instrument in handen om de ontwikkelingen in Iran in de tweede helft van de 20e eeuw te laten zien. Dat doet hij dan ook magnefiek. Wel storen daarin de herhalingen: sommige zaken worden meerdere keren uitgelegd, soms zelfs vlak na elkaar. Het alwetend perspectief is daar mede oorzaak aan, maar de manier waarop het gebeurt, maakt dat je als lezer soms het gevoel krijgt dat Abdolah je niet 100% serieus neemt.
Het huis van de moskee is geen boek voor de psychologische-romanlezer of ontspannen-bij-de-open-haard-spannende-boekenlezer. Voor lezers met interesse in politiek en geschiedenis is Het huis van de moskee een goed boek, zij het geen echte topper.

*Bron: Bol.com

Evert Hartman, Oorlog zonder vrienden

Beoordeling: 5 sterren

De vader van de veertienjarige Arnold is NSB’er en Arnold is lid van de Jeugdstorm. Hij gelooft heilig in wat de partij propageert en ziet niet in waarom zijn klasgenoten, die een felle haat tegen de Duitsers koesteren, gelijk zouden hebben en hij niet. Maar dan ontdekt Arnold dat het meisje op wie hij verliefd is werk doet voor de ondergrondse. Moet Arnold haar verraden of moet hij zwijgen? Thuis kan hij er niet over praten en op school vertrouwen ze hem niet. Eenzaam zoekt Arnold zijn eigen weg.*

Hoewel de stijl van Hartman soms wat ouderwets oogt, blijft dit boek zelfs na meer dan 40 jaar een topboek. Het gekozen perspectief op de Tweede Wereldoorlog geeft een mooie inkijk in de problematiek van de jaren ’40. Daarnaast is de innerlijke strijd van Arnold symbolisch voor de strijd die jongeren voelen in hun puberteit: je ouders hebben niet meer altijd gelijk, maar wie wil ik zelf zijn? En hoe houd ik mij staande in de wereld?
Bovendien is er in dit boek veel tussen de regels door te lezen voor een volwassen lezer. Zaken die later in het boek tot uit uiting komen, zijn door een volwassen lezer al herkend. Dat is in dit boek niet storend, het is zelfs een pré. Een topper die iedereen zou moeten lezen en herlezen!

*Bron: Bol.com

 

Rascha Peper, Vingers van marsepein

Beoordeling: 3 sterren

Amsterdam, 1704. De tienjarige wees Bregtje wordt opgenomen in het huishouden van haar oom Frederik Ruysch, een van de bekendste anatomen van zijn tijd. Ruysch heeft een unieke techniek ontwikkeld om menselijk weefsel te prepareren, een geheim dat anderen hem proberen te ontfutselen. Bregtje komt in aanraking met de concurrentie van haar oom en raakt verzeild in een geraffineerd spel van misleiding en wraak, dat haar leven ingrijpend verandert.
Drie eeuwen later woont aan dezelfde gracht, recht tegenover het huis van Bregtje, de tienjarige Benjamin. Tijdens een reis met zijn vader naar Sint”Petersburg komt hij oog in oog te staan met Ruysch’ preparaten. De diepe indruk die deze op hem maken én een heldhaftige daad geven zijn leven een nieuwe wending.*

Hoewel Rascha Peper met Vingers van marsepein laat zien dat zij een goede schrijfster is, ben ik toch niet superenthousiast over dit boek. Het belangrijkste probleem dat ik met haar boek heb, is dat zij alles, maar dan ook echt álles, uitlegt. Het feit dat het boek twee kinderen van een jaar of 10 als hoofdpersonen heeft, betekent echter niet dat het publiek van het boek eenzelfde mate van inzicht heeft.
Daartegenover staat dat de thematiek zo goed is verstopt in deze roman dat je je na het lezen van het  boek afvraagt: waar ging het Peper nu eigenlijk om? Wat wilde ze nou duidelijk maken? Wat hebben de twee verhalen met elkaar te maken, behalve dat ze allebei over de preparaten van Ruys gaan?
Wel is dit boek zeer geschikt als overgangsliteratuur voor voor derde- en vierdeklassers. Voor iedereen die fan was van Thea Beckman en Evert Hartman is dit een mooie opstap naar de literatuur voor volwassenen. Vandaar toch drie sterren: voor dit publiek is het een goed boek, maar een meer ervaren lezer zal zich gekleineerd voelen na het lezen van Vingers van marsepein.

*Bron: Bol.com

De Bijbel (5)

De drie volgende boeken van de Bijbel waren een stuk beter te verteren dan de grote hoeveelheid droge ‘historie’ en die nog niet altijd even boeiende verhalen die ik heb verwerkt in de voorgaande hoofdstukken. Zowel Job als de Psalmen en de Spreuken hebben een bijzondere vorm en dat leest (of luistert, in mijn geval) erg plezierig.

Job
Het boek Job was erg interessant en de dialoogvorm paste erg goed bij de inhoud van het verhaal. De vorm doet behoorlijk Socratisch aan en de diepe filosofische argumentaties zijn soms wat lastig te volgen. Toch geeft dit boek veel inzicht in de manier van denken van veel joden en christenen.

Psalmen
Het boek Psalmen heb ik niet helemaal gelezen. Dat hoeft ook niet; bij poëzie kun je rustig bladeren, lezen of herlezen. Er zitten mooie liederen tussen, anderen zijn minder. Wel is duidelijk dat in de vele liederen een aantal thema’s telkens terugkomen: eerbied voor God, een roep om hulp en angst voor de toorn van God of de dood. De psalmen deden mij weinig, ook al heb ik er vroeger vele van gehoord toen ik nog naar de kerk ging. Ik had zelfs geen glimp van herkenning. Blijkbaar deden de Psalmen mij vroeger ook al niet veel, anders had ik ze wel onthouden of in elk geval zinsnedes ervan.

Spreuken
Het boek Spreuken was opnieuw interessant op een filosofische manier. Salomo’s stijl vind ik minder sterk dan die van o.a. David. Salomo is meer straight to the point, een soort do’s-en-don’t’s-lijstje. De andere schrijvers van dit boek zijn poëtischer. En dit boek heeft me zelfs een paar mooie zinnen opgeleverd.

Rhijnvis Feith, Julia

Beoordeling: 4 sterren

Eduard gaat op een mooie zomeravond naar het donkere dennenbos waar al zijn gestorven vrienden tot ‘leven’ komen. Hij verlangt naar een zielsverwant en die ziet hij ineens op een verlichte plek in het bos: Julia. Julia’s vader vond Eduard echter niet geschikt voor zijn dochter. Zij blijven afspreken en Eduard en Julia hebben een platonische liefde die bedreigd wordt door begeerte. Ze verbreken hun omgang en schrijven elkaar over de smart van de scheiding. Uiteindelijk sterft Julia vlak voor de hereniging van de twee geliefden en Eduard trekt zich terug in eenzaamheid.

Voor fans van het genre lyriek is Julia een echte aanrader. In emotionele monologen wordt het tragische liefdesverhaal van Eduard en Julia verteld. Bovendien had het (her)lezen van deze roman voor mij een extra emotionele lading. Deze tekst werd door de onlangs overleden André Hanou gebruikt in zijn colleges om het statische wereldbeeld tussen ‘worm en engel’ uit te leggen. De colleges van toen kwamen helemaal terug en nooit zal ik het (telkens herhaalde) God-Nederland-Oranjeprincipe van Hanou vergeten.
Het boek van Feith is niet alleen een interessante tekst, het is ook een zeer mooi voorbeeld van Nederlandse romantiek. Waar die stroming over het algemeen niet echt vaste voet aan de grond kreeg in ons wat onderkoelde land, laat Feith met Julia zien dat de romantiek wel aanwezig is in het Nederland van eind 18e eeuw.

Leon de Winter, Serenade (boekenweekgeschenk 1995)

Beoordeling: 4 sterren

Ben Weiss is componist van Top-Veertig-hits en muziek voor reclamespots. Hij is het enige kind van Anneke Weiss, een levenslustige vrouw van vierenzeventig bij wie op een dag een tumor wordt vastgesteld. De artsen brengen Ben op de hoogte van haar fatale ziekte, en hij besluit het voor zijn moeder verborgen te houden. Anneke herstelt en lijkt ogenschijnlijk niets te mankeren. Ze ontmoet Fred Bachman, wordt verliefd op hem en wekt de indruk aan een nieuw leven te willen beginnen. Dan verdwijnt ze opeens. Ben weet niet wat haar ertoe heeft bewogen te vertrekken. Waar is ze? Samen met Fred gaat hij op zoek en stuit op het tragische geheim dat zijn moeder haar leven lang heeft gekweld.*

Sinds ik op de middelbare school De ruimte van Sokolov heb gelezen en meerdere malen heb geprobeerd De hemel van Hollywood te lezen en in de afgelopen jaren divers keren Supertex heb behandeld in mijn lessen, bleef ik erg opzien tegen het werk van De Winter. Het zijn niet mijn soort schrijver, dacht ik… Na het lezen van Serenade begin ik daaraan te twijfelen. Ik vond dit boekenweekgeschenk spannend op meerdere niveaus: niet alleen is de zoektocht van Ben naar zijn moeder spannend, ook de vraag naar de verborgen emoties, de verhouding tussen Ben en Fred en de politieke achtergrond waartegen dit verhaal zich afspeelt maken dat je dit verhaal in één ruk wilt uitlezen. Het enige waar ik mij (mateloos) aan blijf storen in het werk van De Winter is het joods-zijn dat op de één of andere manier onnatuurlijk in zijn boeken verwerkt zit. Dat valt bij dit boek gelukkig mee, hoewel het wel elke drie pagina’s even terug móét komen. Ook de psychiater die nodig was om het joodse Tweede Wereldoorlogtrauma van een van de hoofdpersonen te kanaliseren (goh, waar kenden we die ook weer van…)  wordt weer ten tonele gevoerd. Vandaar vier sterren, maar misschien dat ik nu toch eens meer werk van De Winter moet gaan lezen.

*Flaptekst Serenade

De Bijbel (4)

Ik had, zo was een tijdje geleden in Bijbel (3) te lezen, de boeken Kronieken 1 en 2 overgeslagen, omdat ik na Koningen 1 en 2 de opsommerige geschiedenisboeken nogal zat was. Kom ik er bij Ezra achter dat ik de grote koningen zoals David en Salomo heb overgeslagen. Nou, die komen dus nog aan de beurt, maar eerst even wat andere kost. Nou ja…

Het boek Ezra doet nog erg veel denken aan de boeken Koningen, veel beschrijvingen van non-fictionele details en daarmee een te grote hoeveelheid geschiedenis met daarin enkele literaire krenten. Wel leuker om te lezen dan te puur non-fictionele voorgaande vier boeken, maar toch. Blijkbaar ben ik in de Bijbel toch meer op zoek naar de mooie volksverhalen dan de geschiedenis van ‘mijn voorvaderen’.

Nehemia past wat dat betreft beter in mijn straatje. Zo is het ik-perspectief zeer opvallend en dat maakt ook het lezen van dit boek een stuk fijner. De inhoud van het boek is interessant en ook wel leuk, maar niet superboeiend. Het is een mooie opmaat naar het meer verhalende Esther.

Esther is een spannend verhaal en eindelijk weer een bijbelboek met een kop en een staart. Het is zeer aangenaam om te lezen, bevat een goede opbouw, mooie plot en duidelijke boodschap. Een bijbelverhaal zoals ik me dat van vroeger herinner en waarom ik ook zo enthousiast was bij de start van mijn bijbelherlezing. Hopelijk blijft dat zo bij het vervolg.

Ken Blanchard en Spencer Johnson, De One Minute Manager

Beoordeling: 4 sterren

De One Minute Manager van Ken Blanchard is een businessklassieker, die al vele jaren gelezen en gebruikt wordt in allerlei organisaties. In dit boek geeft Ken Blanchard drie eenvoudige en effectieve managementtechnieken die in een verhalende vorm verteld worden.

Ik was (en ben) niet van plan om ieder studieboek dat ik van NCOI krijg aangereikt hier op mijn website te gaan bespreken, maar De One Minute Manager is door zijn verhalende vorm wel een bijzondere. Het boekje geeft een aantal handige managementtechnieken en het leest ook nog eens erg prettig. Diverse zaken die velen in hun leven al eens eerder hebben gehoord of gelezen staan kort en krachtig verwoord.
Wat wel opvalt bij dit boek (maar eigenlijk bij elk managementboek) is dat het vooral gaat om de omgang met andere mensen. Veel van de managementtechnieken, zo ook die van De One Minute Manager, zijn eenvoudig toepasbaar op het onderwijs, de werkvloer in een niet-managementomgeving, de opvoeding en zelfs op je privéleven. Dat is wat mij dan ook stoort in veel managementboeken: er wordt heel gewichtig gedaan over allerlei modellen, werkwijzen en competenties, terwijl management of leidinggeven vooral te maken heeft met je talent (en de ontwikkeling daarvan) om met mensen om te gaan. Daarvoor is dit boekje in elk geval een compacte, goed leesbare en praktische wegwijzer.

Dimitri Verhulst, De helaasheid der dingen

Beoordeling: 5 sterren

In De helaasheid der dingen keert de schrijver terug naar zijn geboortegrond in Reetveerdegem. We maken kennis met zijn vader, Pierre, die zijn paar uur oude zoontje in een postzak op zijn fiets langs alle kroegen van het dorp rijdt om hem aan zijn vrienden te tonen; zijn grootmoeder, wier nachtrust al te vaak verstoord wordt door de politie als die weer eens een van haar dronken zonen thuis komt afleveren: en niet te vergeten de werkloze nonkels Potrel, Witten en Zwaren, voor wie een wereldkampioenschap zuipen het hoogst haalbare is en die leven volgens het adagium ‘God schiep de dag en wij slepen ons erdoorheen’.*

Soms zou een recensie uit één regel tekst moeten bestaan: De helaasheid der dingen is een mooi boek. Ik leer mijn leerlingen echter altijd dat je bij je mening ook uitleg moet geven. Waarom is De helaasheid der dingen een mooi boek? Dat zit hem in eerste instantie in de taal. Dimitri Verhulst gebruikt prachtige woorden en zinnen. Zijn vocabulaire is zeer uitgebreid van plat tot archaïsch en van beeldend tot filosofisch. Daarnaast beschrijft Verhulst een wereld die weinigen van ons (en met ons bedoel ik dan het lezende publiek) kennen of herkennen. Zijn beschrijving van de Verhulsten uit Reetveerdegem maken de ooms, grootmoeder, vader en andere familieleden tot meer dan asociale typetjes. We leren de mensen kennen en op Man-bijt-hondachtige wijze raken we emotioneel betrokken bij de familie. De gebeurtenissen blijken na verloop van tijd wat gelijksoortig, waardoor het boek op ongeveer tweederde wat inzakt, maar nadat Dimitri zelf vader blijk te worden, biedt dat Verhulst een mooie zij-ingang om opnieuw het leven van de nonkels in te duiken. Een mooi boek, een aanrader zelfs!

*Bron: Bol.com

Jona Oberski, Kinderjaren

Beoordeling: 4 sterren

“In het nieuwe kamp zagen wij nooit mijn vader. Nu moesten wij maar afwachten hoe hij opschoot met onze reis naar Palestina. s Avonds spraken de mensen erover dat je helemaal niet naar Palestina zou gaan. Maar iemand zei stil er zijn kinderen hier. Ik deed net alsof ik geen last had van hun gepraat. Na een tijdje hoorde ik er niets meer van.”

Kinderjaren is een mooi boek dat op bijzondere wijze vertelt over de Tweede Wereldoorlog. De stijl van Oberski, passend bij het perspectief van het jonge kind dat de oorlog beschrijft, begint na verloop van tijd wat te vervelen. Aan de andere kant maakt deze ook dat scènes zoals die in het knekelhuis je rillingen over de rug laten lopen. Vooral een gemiddelde lezer zal dit boek  zeer aanspreken, gevorderde lezers kunnen beter wat anders pakken.

*Bron: Bol.com / fragment uit Kinderjaren