Gerard Reve, De avonden

Gerard Reve, De avondenBeoordeling: 5 sterren

De jongeman Frits van Egters voelt zich in het naoorlogse Amsterdam rond Kerstmis beklemd door zijn kleinburgerlijke omgeving en door zwartgallige gedachten.

De avonden is een klassieker, dus daar kun je geen slechte recensie over schrijven. Hoewel je best een negatieve recensie zou kunnen schrijven, gebeurt het weinig, zo zag ik in mijn eigen scriptie over de receptie van de Camera Obscura. Toch is dat niet de reden waarom ik De avonden vijf sterren geef.
De eerste keer dat ik dit boek las, in de eerste jaren van mijn studie, werd ik direct gegrepen door het verhaal over Frits van Egters. De beklemmende uitzichtloosheid die Frits om zich heen ziet, de autistisch aandoende omgang met zijn ouders en bekenden, het niets dat er is in zijn leven intrigeerde direct. Bovendien beschrijft Reve dit in een tegelijkertijd eenvoudig als mooi proza.
Wanneer je de tweede keer het boek gaat lezen, is het lezen lastiger. Je weet dat er niets zal gaan gebeuren en  die ‘spanning’ van de eerste keer, maakt het willen doorlezen de tweede keer wat lastiger. Toch blijft het boek een grote aantrekkingskracht hebben en dat is een mooie constatering; mede dat maakt een boek tot Literatuur met een grote L.

Avatar (regie: James Cameron)

Beoordeling: 5 sterren

Jake Sully is een gehandicapte oorlogsveteraan in de toekomst, die onvrijwillig met enkele anderen naar de planeet Pandora wordt gebracht om deze te koloniseren voor de mensheid op Aarde. Deze planeet wordt bewoond door de Na vi, een mens-achtig ras met hun eigen taal en cultuur. De Na vi doen er alles aan hun volk te beschermen tegen de mensen en Sully raakt betrokken bij hun vrijheidsstrijd, en wordt ook verliefd op één van hen.*

Zoals altijd bij imaginaire reisverhalen, toekomstverhalen en science fiction zegt het verhaal vaak meer over de tijd waarin het is geschreven, dan over de tijd waarin het speelt. Avatar is daarop geen uitzondering. De kolonisatie, zoektocht naar grondstoffen en strijd tussen het harde geld en de intrisieke waarde sluiten naadloos aan bij de strijd in Irak en de recente economische ontwikkelingen. De film heeft briljante graphics en is bovendien goed geacteerd. Ook is het verhaal goed geschreven, boeit de wereld op Pandora en weet de film je drie uur lang aan het scherm gekluisterd te houden.

*Bron: FilmTotaal.nl

Brokeback mountain (regie: Ang Lee)

Beoordeling: 5 sterren

Twee jonge mannen ontmoeten elkaar in de zomer van 1963 en komen tot een onverwachte band. Ze hoeden samen schapen op Brokeback Mountain. Als de klus er op zit gaan ze ieder hun weg en brengen langzamerhand orde in hun bestaan. Een hernieuwde kennismaking, jaren later, brengt alles aan het wankelen. De gevolgen van de diepe band, die nog steeds blijkt te bestaan, dreunen door. De kracht van de liefde wordt danig op de proef gesteld.*

Sinds het verschijnen van Brokeback mountain ben ik al benieuwd geweest naar deze film en onlangs hebben Jessie en ik de film bekeken. De film komt wat langzaam op gang, maar uiteindelijk is het liefdesverhaal tussen Ennis en Jack zowel prachtig als verdrietig. De liefde tussen deze twee personen komt bijna volledig los van geslacht of geaardheid: het gaat om twee verliefde mensen die elkaar niet samen kunnen zijn. In dat feit ligt de kracht van deze film. Het briljante acteerwerk van Heath Ledger (waarvan ik nu voor het eerst een film zag) en Jake Gyllenhaal is de belangrijkste oorzaak van die geslachtsonafhankelijkheid. Een ode aan de liefde die niet mocht zijn, een ode aan de liefde in het algemeen. Een aanrader!

*Bron: MovieMeter.nl

The Beaver (regie: Jodie Foster)

The beaver

Beoordeling: 4 sterren

De depressieve Walter probeert zijn leven weer op te rails te krijgen. Als hij door zijn vrouw het huis wordt gezet vindt hij bij het vuilnis een handpop van een bever. Al snel is de handpop de enige manier waarop Walter met andere kan communiceren.*

Aan de ene kant is The beaver een interessante film, maar aan de andere kant blijf je je tijdens het kijken telkens afvragen: waar moet dit heen? Toch blijf je na het kjiken van de film nadenken over wat je hebt gezien en wat het betekent. De film doet wat met je, ondanks dat er momenten zijn waarop je de neiging hebt deze uit te zetten. Toch geef ik de film een dikke voldoende: niet alleen vanwege de mooie sfeer en goede acteurs, maar ook omdat alles aan het einde van de film mooi samenkomt in de graduation speech. Bovendien geeft het privéleven van Mel Gibson (waarin drankproblemen een grote rol spelen) een bijzonder randje aan de film.

*Bron: Biosagenda.nl

Willem Frederik Hermans, In de mist van het schimmenrijk (boekenweekgeschenk 1993)

In de mist van het schimmenrijkBeoordeling: 2 sterren

Het boekenweekgeschenk vertelt in dagboekfragmenten het verhaal van Karel R. die in 1944 de laatste oorlogsmaanden doormaakt als ondergedoken student die een relatie begint met de verloofde Madelon.

Hoewel je niet kunt zeggen dat In de mist van het schimmenrijk een slecht boek is, vind ik het binnen het oeuvre van Hermans wel een tegenvaller. Je weet dat je bij hem altijd moet twijfelen aan de echtheid van wat hij verteld, maar waar je bij o.a. De donkere kamer van Damocles ook een spannende geschiedenis verteld krijgt en bij Onder professoren een bijzondere inkijk in de academische omgangsvormen, krijg je hier verder niet zoveel. Het is erg niksig en dat is niks voor Willem Frederik Hermans. Een tegenvaller dus. Jammer.

Bruce Almighty (regie: Tom Shadyac)

Beoordeling: 5 sterren

Lokale televisieverslaggever Bruce Nolan vindt ondanks zijn populariteit en de liefde van zijn vriendin dat de wereld hem niet eerlijk behandelt. Na de ergste dag van zijn leven vaart Bruce uit tegen God omdat hij zijn leven verziekt heeft en het heelal niet goed bestuurt, waarop God reageert…en Bruce al zijn vermogens geeft om te zien of Bruce het beter kan!*

Ondanks dat ik deze film nu al een paar keer gezien heb, blijft hij erg leuk. De in principe ongeloofwaardige plot geeft een sterkomiek als Jim Carrey vele mogelijkheden om zijn talenten te tonen. In veel andere films (zoals de films waarin hij Ace Ventura speelt) is hij erg goed, maar is het verhaal niet zo goed. Hier komen een goed verhaal en een goed acteur samen en dat levert een goede film op. Bovendien heeft het verhaal de schrijvers ruimte gegeven om religieuze grappen te maken en de grenzen op te zoeken van het geloofwaardige, zonder dat ze over de grenzen van het respect of de geloofwaardigheid heen vallen.

*Bron: Bol.com

Jan de Zanger, “Dit been is korter”

Dit been is korterBeoordeling: 4 sterren

Hij had altijd gedacht dat ze elkaar toch niet zouden ontmoeten…Nu Ron Slot met de brief met kleurige Argentijnse postzegels in zijn handen staat, is hij blij en angstig tegelijk: Marry komt naar Nederland, maar in de steeds langere brieven die hij haar geschreven heeft staat geen woord over zijn ene been, dat korter is dan het andere. Hoe zal ze reageren als ze dat ziet. Marry is niet de enige die Ron in de periode na haar komst uit zijn evenwicht brengt. Zijn angstdromen worden ook veroorzaakt door de diefstallen in de school en in de manege waar hij kind aan huis is. Als alles erop wijst dat hij de dader is, hoe moet hij er de politie dan van overtuigen dat hij onschuldig is? De gebeurtenissen van een paar maanden zorgen ervoor dat Ron Slot in korte tijd volwassen wordt, al kost dat hem heel wat slapeloze uren…*

In de brugklas heb ik bijna alles van Jan de Zanger gelezen. Jan de Zanger is geen superbekende jeugdboekenschrijver, maar mij sprak hij erg aan. Een paar jaar geleden herlas ik Hadden we er maar wat van gezegd, een boek over pesten dat mij destijds een heel krachtig gevoel gaf en dat mij zelfs op mijn 22e weer raakte. Dankzij Ine ben ik nu in het bezit van diverse boeken van Jan de Zanger en Dit been is korter kon ik me nog goed herinneren. Het verhaal is voor een lezer die geen 13 meer is erg voorspelbaar, ook als je het boek voor de eerste keer zou lezen. De Zanger schrijft echter vermakelijk, op een volwassen toon, waardoor het verhaal net iets meer niveau krijgt dat een ‘gewoon’ probleemboek (bijvoorbeeld het werk van Carry Slee).
Wat mij echter vooral aansprak in de boeken van De Zanger (besef ik me nu) is dat hij personages schept die goed aansluiten bij mij eigen gevoelens en onzekerheden in die tijd. Daarnaast schrijft hij vanuit een duidelijk jongesperspectief. Veel andere problemeenboeken met een jongen in de hoofdrol doen toch behoorlijk meisjesachtig aan. Dat maakt Jan de Zanger tot een schrijver die logischerwijs goed bij mijn leesbehoeftes in de brugklas, maar ook nu nog wel, aansluiten.
Wat maakt dit boek dan toch tot een viersterrenboek en geen vijfsterrenboek. Dat zit hem in twee zaken. Ten eerste de voorspelbaarheid en daarnaast weet ik dat hij met Hadden we er maar wat van gezegd een duidelijk beter boek heeft geschreven heeft. Vandaar dus; maar als je het boek kunt bemachtigen moet je het zeker lezen!

*Bron: flaptekst Dit been is korter

Anne Provoost, Vallen

Beoordeling: 4 sterren

Een verhaal over een verborgen verleden.Over vriendschap en manipulatie.Over kettingzagen en wapens.Over geweld en onwetendheid.Over houthakken en dansen.En vooral over hoe moeilijk het is de juiste beslissing te nemen.*

Vallen  is een fantastisch voorbeeld van overgangsliteratuur. Het boek past door zijn personages heel goed bij jongeren van een jaar of 14, de thematiek en het taalgebruik doen een wat ouder publiek van een jaar of 17/18 vermoeden, maar het verhaal is tegelijkertijd ook wel weer erg voorspelbaar, zeker voor lezers die vooruitwijzingen een beetje weten te interpreteren. Toch weet Anne Provoost het voor mij aan het einde van het boek (dat wel) toch nog spannend te maken.
De beoordeling van dit boek hangt in elk geval sterk af van de instelling waarmee je dit boek ter hand neemt. Ga je uit van een roman, dan kom je bedrogen uit en zul je je kapot ergeren aan het boek; ga je uit van een jeugdboek, dan snap je direct waarom dit boek vele prijzen in de wacht sleepte, o.a. de Woutertje Pieterseprijs en een Zilveren Griffel. Bovendien herinner ik me nu ook weer dat ik van Anne Provoost voor het vak Jeugdliteratuur van Harry Bekkering De roos en het zwijn  heb gelezen. Dat had eenzelfde tussenvorm die intrigerend is en mooi materiaal is voor leerlingen in de derde of begin vierde klas.

*Bron: Bol.com

Isaäc da Costa, Bezwaren tegen den geest der eeuw

Beoordeling: 4 sterren

De “puinhopen van het rationalisme”, zo zou je Bezwaren tegen de geest der eeuw kunnen karakteriseren, waarin jurist en letterkundige Isaac da Costa fulmineert tegen het gedachtegoed van de verlichting. Kernprobleem is dat men het christelijk geloof heeft afgedaan als een vorm van achterhaald bijgeloof, met desastreuze gevolgen op alle terreinen van het maatschappelijk leven. Verdraagzaamheid is een excuus geworden voor slapheid. Radicale heethoofden bepleiten afschaffing van de slavernij terwijl de neger toch door God zelf aan de ver boven hem verheven blanke is dienstbaar gemaakt. Door die noodlottige persvrijheid manipuleren de dagbladen de publieke opinie. Werkzaamheden van de overheid en andere instellingen worden belemmerd door “ontelbare reglementen en omslachtige voorzieningen”. *

Negen jaar geleden alweer begon ik aan mijn studie Nederlandse Taal en Cultuur aan de Radboud Universiteit en negen jaar geleden alweer doken we direct de negentiende eeuw in met dr. Rob van der Schoor. Jacob Geel, Gesprek op den Drachenfels en deze Bezwaren tegen den geest der eeuw werden in het eerste college behandeld. Destijds landden de colleges over deze teksten op de nogal brakke grond van een bèta-vooropleiding (profiel Natuur & Techniek). Nu bezit ik het kader om deze tekst te kunnen plaatsen, waarderen en (in al mijn arrogantie, meneer Da Costa) zelfs te kunnen beoordelen.
Het betoog van Da Costa komt voort uit een diepgevoelde emotie. Die emotie wordt verwoord in een betoog dat tegenwoordig wat SGP’ig aan zal doen, maar dat niettemin erg goed geschreven is. Ondanks enkele drogredenen en zwakke argumenten, zit zijn verhaal goed in elkaar. Het is mooi opgeschreven en voor iedereen die zich in de gedachtegangen van Het Réveil en de discussies over de Verlichting moeten deze tekst zeker (her)lezen!

*Bron: KB.nl

Atonement (regie: Joe Wright)

Beoordeling: 4 sterren

Briony, een aankomende schrijfster, is een meisje met een levendige verbeelding. Na een aantal catastrofale misverstanden beschuldigt ze Robbie Turner, de zoon van de huishoudster en minnaar van haar zusje Cecelia, van een misdrijf dat hij nooit begaan heeft. Deze beschuldiging vernielt de prille liefde van Robbie en Cecelia en verandert op dramatische wijze voorgoed de levensloop van alle betrokkenen.*

Atonement begint prachtig: de sfeer die wordt opgeroepen, camerawerk, locatie, kleuren, muziek, het past allemaal prachtig bij elkaar. Je wordt als kijker nieuwsgierig en wilt weten wat er met het fantasievolle meisje (fantastisch vertolkt door Saoirse Ronan) gaat gebeuren. De film is echter wat te traag: spanningsbogen zijn net iets te lang gemaakt, zeker waar het het verblijf van Robbie in Duinkerken betreft. Toch maakt het slot van de film (met de briljante Vanessa Redgrave) heel erg veel van het slepende verhaal goed. Atonement is bijna briljant, als hij een twintig minuten korter was geweest.

*Bron: Bol.com