Pedagogisch tact: mijn ervaring

In de eerste helft van 2022 heb ik het traject Pedagogisch Tact gevolgd van het Centrum voor Pedagogisch Contact van Marcel van Herpen. In deze blog zal ik schrijven over mijn ervaringen met dit traject.

Allereerst deel ik graag een video die onderdeel uitmaakte van het traject. Want je ontmoet niet alleen jezelf in zo’n traject, maar ook bijzondere voorbeelden. En leraar Toshiro Kanamori uit Japan is zo iemand. Je ziet niet alleen hoe een fantastische docent zijn werk doet, je ziet ook hoe het onderwijs er op andere plekken in de wereld uit ziet. En daar leer je van, zoals ik dat ook binnen de MIEE-community zie.

Maar in het traject ben ik ook naar mijn eigen lesgeven en begeleiden gaan kijken. Niet alleen door met mijn coachleerlingen van vorig jaar aan de slag te gaan, maar ook door terug te kijken naar bijzondere leerlingen uit het verleden. De aanleiding om bij mijn huidige leerlingen aan de slag te gaan, waren twee leerlingen in het bijzonder: één jongen die zo slim was, dat hij zich uit verveling ging misdragen in de les (ik noem hem verder Pascal).

Pascal haalde dat schooljaar alleen maar hoge cijfers: zevens waren de laagste punten op zijn lijst met hooguit tien minuten huiswerk per dag. En dat was opvallend, omdat hij in de onderbouw veel onvoldoendes haalde. Maar de grotere nadruk op inzicht in de bovenbouw van het vwo hielp Pascal juist. En de tijd die hij overhield in de les, gebruikte hij om te kletsen, te gamen of als hij werd aangesproken de leraar uit te dagen. Ik heb ook mijn aanvaring met hem gehad en (voor het eerst in jaren) een leerling verwijderd uit mijn les vanwege het ondermijnen van de grenzen in mijn les.

Met Pascal heb ik daarna meerdere gesprekken gehad. Die gingen niet meer over plannen en organiseren. Niet over de lesdoelen, maar over de vraag wat hij niet meer wilde. Ik stelde hem de vraag waar we mee gingen stoppen: lessen? Begeleiding? Flexlessen? Wat gingen we wegstrepen uit zijn rooster? En die vraag leidde tot verwarring. Deze vraag had hij nog nooit gehad. Hij móést toch naar school? Hij móést toch zijn rooster volgen? Hij móést toch minimaal acht flexuren inplannen per week? Het idee dat dat niet meer móést was totaal verwarrend.

Maar het veranderde de gesprekken van afhoudend en negatief, naar positief. Pascal ging op zoek naar activiteiten die hij kon gaan doen in plaats van sommige lessen: colleges volgen bij universiteiten, extra activiteiten die onze scholengroep aanbiedt. En hij kiest voor een activiteit die goed past bij zijn studiekeuze. Dat laatste is ook veranderd: hij is gaan nadenken over wat hij na school wil en heeft vol enthousiasme plannen gemaakt om in het buitenland te gaan studeren. En ineens zag ik een jongen die ergens voor gaat, iets tot op de bodem uitzoekt, die gemotiveerd is. Nu dit jaar nog afwachten of het blijft.