Rutger Bregman, De meeste mensen deugen

Ik ben al enkele jaren lid van de Correspondent en vaak vind ik de artikelen interessant, de houding soms pedant en arrogant, maar bij vlagen is men briljant. Rutger Bregman was dat allemaal in het filmpje van Davos 2019, maar in het laatste boek is hij eigenlijk alleen maar briljant.

De meeste mensen deugen is één van de beste boeken die ik in járen heb gelezen. Dat zou deels kunnen komen, omdat het mijn beeld van de wereld bevestigt; dat vinden mensen natuurlijk sowieso heel fijn om te lezen. Maar ik ga mijn vijf sterren niet alleen wijten aan de confirmation bias.

Het sluit ook aan bij ontwikkelingen die er elders te zien zijn, bij voorbeelden nog los van de voorbeelden uit het boek. Zo kreeg ik enkele jaren geleden een workshop over het School Wide Positive Behavior System: SWPBS. Daarin wordt aangegeven dat je als docent nu heel veel tijd besteedt aan negatief gedrag. Maar als je goed gaat kijken werkt 80% van de leerlingen ‘gewoon’ mee in de klas, 15% heeft een zetje nodig en die laatste 5% kost veel extra aandacht en energie. Terwijl die 5% nu vaak 80% van je beeld en aandacht vraagt.

De meeste mensen deugen leest bovendien heel snel, er worden gave (en bekende) onderzoeken besproken waarbij zowel het onderzoek als de weerleggingen uitgebreid aandacht krijgen. Ook de voorbeelden in de latere hoofdstukken zetten je wereldbeeld op een mooie manier in een ander perspectief. Het ultieme omdenkboek dat iedereen zou moeten lezen!

Pedro de Bruyckere, Klaskit

Beoordeling: 4 sterren

Ik heb Pedro de Bruykere een aantal keer gezien in de afgelopen jaren en hij is een leuke spreker. En iemand die onderwijstheorie combineert met de onderwijspraktijk. En dat is in Klaskit mooi samengekomen. Een boek met een stevige wetenschappelijke basis. Veel daarvan weet je al of merk je ook in je dagelijkse lesgeven, maar het is fijn dat zo compact bij elkaar te hebben. Het geeft fundament voor de manier waarop je elke dag de klas weer in kan. Leuk boek!

I am your father (regie: Marcos Cabotá & Toni Bestard)

Beoordeling: 5 sterren

I am your father is een prachtige documentaire. De ontwikkelingen die David Price meemaakt zijn goed in beeld gebracht en de film is een goede mix tussen uitleg, interview en interpretatie.

Bovendien wordt het verhaal in een breder perspectief geplaatst, waardoor het niet het rancuneuze verhaal van een gepasseerde acteur is, maar een document over een stuk historie. Bovendien is het een écht verhaal, waarin je als kijker mee kunt leven met Price. Invoelend en journalistiek tegelijk: een ware kunst.

Clare Lennart, Op schrijversvoeten door Nederland (boekenweekgeschenk 1955)

1955 Op schrijversvoeten door Nederland

Beoordeling: 4 sterren

Toen ik onlangs P.J. Ritter besprak, was ik niet zo gecharmeerd van zijn manier van schrijven, terwijl het Boekenweekgeschenk wel een mooi tijdsbeeld gaf. Het jaar ervoor werd door Clare Lennart wel een zeer charmant schrijversbeeld neergezet met Op schrijversvoeten door Nederland. Haar bezoek aan verschillende schrijvers bevat veel prachtige observaties en mooie metaforen. Ze zet bovendien een geweldig sfeertje neer: het zijn echte mensen in echte ruimtes die echte verhalen vertellen. Ritter is klinischer.

Satya Nadella, Hit refresh

Hit Refresh: The Quest to Rediscover Microsoft's Soul and Imagine a Better Future for Everyone by [Nadella, Satya, Shaw, Greg, Nichols, Jill Tracie]Beoordeling: 3 sterren

Een gegeven paard mag je niet in de bek kijken, maar een gegeven boek mag ik uiteraard wel beoordelen. En Hit Refresh heb ik cadeau gekregen van Microsoft, dus je beoordeelt niet alleen het boek, maar ook de baas van het bedrijf waar je het van cadeau kreeg. En ik heb wat mixed feelings over dit boek.

Satya Nadella is een interessante CEO met een brede visie op de samenleving, technologie en bedrijfsvoering. Ik herken in zijn verhaal de manier waarop Microsoft de laatste jaren is veranderd en ik zie dat onder andere terug in de Educator Community.

Maar het verhaal van Nadella had ook in een half zo dik boek gekund. Met name hoofdstuk 6 en 8 lijken eerder te zijn geschreven door de marketingafdeling van Microsoft: het is een reclamepraatje voor de nieuwste producten en productlijnen van het bedrijf. Ik krijg dan ook steeds meer het gevoel dat er een ghostwriter actief is geweest die na een paar interviews met Nadella het persoonlijke verhaal heeft gecombineerd met informatie uit het bedrijf.

Het is echter geen heel sterke ghostwriter, want er worden ontzettend veel opsommingen gehanteerd in het boek, wat het lezen erg saai maken. Om het nog wat opsmuk te geven wordt er veel verwezen naar boeken, teksten, filmpjes (TED) en andere bronnen. Een deel daarvan zal zeker zijn ingegeven door Satya Nadella, maar ook de ghostwriter zal hier zijn invloed hebben gehad.

Een interessant boek, maar wat saai, toch uiteindelijk uitgelezen.

 

Herbert Blankesteijn, Bitcoin & Blockchain – de ontregelende opmars van cryptocurrency’s

Bitcoin & Blockchain: alles over digitale valuta en de onderliggende technologie. Bestel bij Scripta met 15% korting!

Beoordeling: 5 sterren

Er komen vele boeken over de blockchain uit op dit moment, maar over Bitcoin en blockchain van Herbert Blankesteijn ben ik superenthousiast. De opzet van het boek houdt het midden tussen een socratische dialoog en de Frequently Asked Questions op de gemiddelde website: vragen waar de lezer mee zit worden direct beantwoord. De tekst leest daardoor prettig, omdat je in korte heldere zinnen echt in gesprek lijkt te zijn met de schrijver.

Bovendien wordt er zeer toegankelijk antwoord gegeven op zelfs de lastigste onderdelen van de blockchain. Het hashen van documenten voor vastlegging in een blockchain (blz. 110) is bijvoorbeeld een van de lastigere en abstractere onderdelen van de blockchain:

Je zou het kunnen zien als het afstempelen van een blok. Een belangrijk begrip hierbij is de ‘hash’. Een hash is niets anders dan een controlegetal. Elk digitaal bestand kun je op allerlei manieren zo’n controlegetal bezorgen. Het controlegetal van een pagina vol cijfers kan de optelsom zijn van al die cijfers. Het is de bedoeling dat je op grond van het origineel makkelijk zo’n hash kunt bepalen (bijvoorbeeld ter controle of een bestand ongeschonden is aangekomen), maar het omgekeerde niet. Je kunt niet uit het controlegetal het bestand zelf reconstrueren. Ook een pagina tekst kun je, volgens bepaalde afspraken, een hash geven.

Wat verder opvalt aan het boek is de actualiteit van de voorbeelden. Blankesteijn lijkt tot aan het ter perse gaan geschaafd te hebben en zaken te hebben toegevoegd. Zo kun je bijvoorbeeld de samenwerking tussen Walmart en IBM (uit mijn vijfde podcast) in het boek aantreffen.

Het laatste hoofdstuk, waarin staat wat je als bedrijf met de blockchain zou kunnen doen vond ik het spannendst om aan te beginnen. Dit vanwege mijn ervaringen met Blockchain organiseren van Paul Bessems en Walter Bril. Bessems is enkele malen in het radiprogramma BNR Digitaal van Blankesteijn te gast geweest, maar als het op boeken schrijven aankomt, zijn de mannen verder van elkaar verwijderd dan wie ook.

Blankesteijn is in dit hoofdstuk nog steeds toegankelijk, hij spitst zijn hoofdstuk toe op enkele hoofdthema’s (bankenwereld, supply chain, pensioenen en liefdadigheid) en noemt daar enkele van de bekende voorbeelden zoals die van de pizza, betaalt met Bitcoins.

Bitcoin en blockchain is een leuk, toegankelijk boek en het beste eerste opstapje voor iedereen die wil weten wat de blockchain is. Bovendien is het grappig dat de schrijfperiode van het boek af te leiden is uit de waardeontwikkeling di die Blankesteijn noemt in verschillende hoofdstukken van zijn boek. Jammer van enkele slordigheden bij het drukken (“hij wilt“, blz. 108 (of is dit taalverandering) en de onbegrijpelijke halflege bladzijde 163). Herbert Blankesteijn kon mij eind jaren ’90 al superenthousiast krijgen voor de nieuwste PC-technologie met ComputerPlus van Teleac (uitgebreid op Youtube te vinden). Mij verder enthousiasmeren lukt nu opnieuw met dit boek.

Paul Bessems & Walter Bril, Blockchain organiseren

Blockchain organiserenBeoordeling: 2 sterren

Nadat ik persoonlijk kennis had gemaakt met Paul Bessems en hij bij de start van BlockChange in april 2017 aanwezig was, wilde ik uiteraard zijn boek graag lezen. En hoewel het boek een complete handleiding in de wereld van de blockchain lijkt, heb ik ook zo mijn reserves. En dat zit hem in het revolutiedenken dat op vele pagina’s aanwezig is.

Maar eerst de positieve punten. Met Blockchain organiseren heb je een van de compleetste Nederlandstalige boeken op het gebied van de blockchain in handen. Van de principes die achter de blockchain liggen, tot de opkomst van de bitcoin, tot diverse casussen waarin de blockchain kan worden toegepast en de stippen op de horizon: alles staat erin. Dat maakt het tot een boek om niet alleen (of misschien zelfs juist niet) van kaft tot kaft te lezen, maar om in te grasduinen, bij te lezen wat je nog niet weet of zaken in na te zoeken die je nodig hebt.

Een ander belangrijk punt dat Bril en Bessems maken is de relatie tussen de digitale wereld en de reële wereld(blz. 151): het moment waarop iets uit de werkelijkheid waarde krijgt in het digitale is een cruciaal moment. Binnen de blockchain bestaat er een waarheid, maar de startpunten moeten goed zijn.

 

Ook de negen kernverbindingen zijn, hoewel wat managementjargon, helpt om de nieuwe manier van samenwerken te kaderen. Deze zaken worden wel uitgebreid toegelicht voor een niet-deskundig publiek.

Bovendien zijn de schrijvers zich erg bewust van de insteek die ze hebben gekozen. In de epiloog bespreken ze hun politiek getinte visie op de blockchain. Maar daarmee komen we dan ook bij het belangrijkste kritiekpunt op dit boek: het is een soort theorie van alles: de blockchain is de hamer en elk probleem verwordt ermee tot spijker. Met name in hoofdstuk 8 gebeurt dat waar de schrijvers van de blockchain als techniek, inzoomen op de blockchain als economisch organisatieprincipe.

En dat politieke wordt ook in een aantal andere hoofdstukken in nogal opdringerige zinssnedes vol aannames duidelijk:

“Maar alleen de blockchaintechnologie (wat dat ook precies moge zijn), uit een grote geheel (Bitcoin ecosysteem) halen is als een ijsbeer proberen te laten overleven in de woestijn. Het zou ook een slecht idee zijn om Blockchain Organiseren toe te passen binnen de muren van bestaande bedrijven. Wat wel nuttig kan zijn is bestaande interne procesen met behulp van Blockchain Organiseren, klaar te maken om overgeheveld te worden naar een gedeel transactientwerk.” (blz. 216) [Dat kan volgens mij best: zie mijn podcast voor prachtige voorbeelden]

“En dat vraagt een andere welvaartsmachine, met andere knoppen, andere mensen en vooral een ander perspectief en andere organisatievormen.” (blz. 123)

“Maar we gaan steeds meer leven in een tijd vaN consuminderen, een tijd van digitale productie en consumptie, met andere behoeften en organisatievraagstukken” (blz. 123)

De dikte van het boek is fijn om zaken na te zoeken, maar maakt ook dat er veel dubbelingen in zitten. Bovendien is het een flinke pil om helemaal te lezen, zeker gezien de hoeveelheid managementjargon.

Een fijn boek om te hebben, om over na te denken, maar minder leuk om helemaal te lezen.

Hella S. Haasse, Dat weet ik zelf niet (boekenweekgeschenk 1959)

Beoordeling: 3 sterren

Dat weet ik zelf niet is geen onaardig essay. Zelfs voor een boekenweekgeschenk dat bijna 70 jaar oud is, is het bij vlagen nog herkenbaar in het nu. De jeugd van tegenwoordig is in elke tijd een dankbaar onderwerp. Echt spannend wordt het essay echter niet, de stijl wordt wat opsommerig en slechts een week na het lezen van de tekst is mij niet meer bijgebleven waar het nou allemaal precies over ging.

Rutka Laskier, Dagboek januari-april 1943

Beoordeling: 2 sterren

Met een inleiding van Arnon Grunberg en een documentaire die bij de BBC-verfilming van het dagboek van Anne Frank zat, verwachtte ik veel van het dagboek van Rutka Laskier. Het is echter een zeer slecht te volgen boek. Onsamenhangend, zoals Grunberg in de inleiding dan ook stelt. Het is allemaal niet onaardig, maar niet genoeg om over een ontluikend groot schrijfster te kunnen spreken. Het kan nog alle kanten op, maar met de beoordeling voorlopig maar één kant: 2 sterren.

Willem de Clercq, Woelige weken

Beoordeling: 2 sterren

Willem de Clercq hield op een van de interessantste momenten in de ontstaansgeschiedenis van onze huidige natie een dagboek bij. Een dagboek dat ons wat laat zien van het informatietempo rond 1800. Een informatietempo dat veel lager lag dan nu. Een dagboek dat ons laat zien wat er in Europa en Nederland gebeurde rond het ontstaat van Nederland als land. Historisch allemaal superinteressant. Maar het is geen leesmateriaal voor zomaar of vanuit persoonlijke interesse. Alleen wanneer je zo’n dagboek in een studie inzet, is het interessant te zien wat de beurskoersen, graanprijzen en gelezen dagbladen van het moment zijn.