Wim Pelgrim » Uit mijn boekenkast

Categorie archieven: Uit mijn boekenkast

Joost Zwagerman, “Roeshoofd hemelt”

Door | |
Plaats een reactie

 Beoordeling: 5 sterren

Welkom in T-Mart, het warenhuis dat kan wedijveren met de kosmos omdat alles er te koop is wat in de wereld was, is of zal zijn. T-Mart is een Mekka, een walhalla, de vindplaats van de graal. En T-Mart is ook een melkweggrote uitdragerij waar iedere klant als vanzelf verandert in een Schepper, een kunstenaar, een God van alle dingen. Welkom aan het ziekbed van Roeshoofd. Groter dan de oppervlakte van dat bed is zijn wereld niet. Toch vindt er in dat bed van alles plaats, onder meer een strijd op leven en dood tussen de patiënt en zijn demonen. In Roeshoofd hemelt blijken patiënten en megastore, eenling en consumptiehemel van alles met elkaar te hebben. Wat heeft vastklant R. er ooit gekocht? Waarom is hij aangehouden wegens winkeldiefstal? Waar eindigt T-Mart en begint de nachtmerrie?*

Deze dichtbundel van Joost Zwagerman is enkel groots te noemen. Zoals Mei van Gorter een verhaal op rijm vertelt, zo doet Zwagerman dat ook in Roeshoofd hemelt. Hij beheerst veel stijl- en vormregisters en laat die afwisselend de revue passeren. Hierover spreekt de bundel op pagina 38: “terwijl de staf de handen in onschuld wast / ontvlucht ik de omheining van het sonnet / deze strohalm klampt zich in rijm aan mij vast”
Het mooiste gedicht uit de bundel vind ik Onder ouders (blz. 59): humor, passie, inhoud en vorm komen samen tot een prachtig geheel.
Roeshoofd hemelt is een bundel die iedereen die van Zwagerman houdt of niet van Zwagerman houdt moet lezen. Vergeet zijn romans, lees zijn poëzie!

*Bron: Bol.com

Marianne Frederiksson, “Anna, Hanna en Johanna”

Door | |
Plaats een reactie

Beoordeling: 4 sterren

Anna, de dochter en kleindochter in het boek, beseft na een bezoek aan haar demente moeder Johanna hoe weinig zij eigenlijk van haar weet. Dat brengt haar ertoe het spoor terug te volgen om zo te ontdekken waardoor de persoonlijkheden van haar grootmoeder, Hanna, haar moeder, Johanna, en haarzelf zijn gevormd. Haar grootmoeder, Hanna, was een boerendochter uit Dalfsland die op haar twaalfde op brute wijze is verkracht, maar later toch een gezin heeft gesticht met de molenaar John Broman. Haar dochter Johanna heeft altijd een bijzondere band met haar vader gehad. Zij groeit op in Göteborg, vindt daar werk en wordt actief binnen de socialistische beweging. Haar dochter, Anna, krijgt veel meer kansen in het leven dan haar moeder en grootmoeder. De dochters strijden heel wat af met hun moeders*

Anna, Hanna en Johanna is een erg goed boek. Het verhaal over Anna vind ik het minst leuk, maar de verhalen over de levens van Hanna en Johanna boeien van begin tot eind. Tegen het einde van het boek, zo op ongeveer 80%, zakt het verhaal wat in en begint de thematiek zich wat vaak en te expliciet te herhalen, maar het einde van het verhaal maakt dat helemaal goed.

*Bron: Boekentaal.info

Erasmus, “Absurda”, “Hippoplanus” en “Minnebroeders Uyt-vaert”

Door | |
Plaats een reactie

Beoordeling: 4 sterren

De drie teksten die ik heb gelezen van Erasmus, in vertaling door Cornelis Crul, komen uit zijn Colloquia, dialogen over allerhande onderwerpen. De Absurda is een gesprek tussen twee dove mannen over een bruiloft waar één van de twee op weg naar toe is geweest. Hippoplanus verhaalt over een man die wordt bedrogen bij de aanschaf van een paard en vervolgens de bedrieger weer bedriegt. De Minnebroeders Uyt-vaert ten slotte laat twee broeders aan het woord die discussiëren over de mate waarin uiterlijkheden deel mogen zijn van het geloof.

De teksten van Erasmus zijn, ondanks hun leeftijd van ruim 400 jaar, toch nog steeds leuk om te lezen. Absurda is, de naam zegt het al, erg grappig. Doordat het procédé van twee dove mensen in gesprek veel herhaalt is, kun je de indruk krijgen dat dit een niet erg originele tekst is. De chronologie speelt je hier echter parten. Hippoplanus is leuk, maar niet heel erg bijzonder. Minnebroeders Uyt-vaert is het leukst van deze drie. Het sarcasme is fantastisch, de discussiant die Erasmus’ standpunt vertegenwoordigt gaat nooit echt fel tegen zijn tegenstander isn, maar laat deze zijn eigen kuil graven.

Ronald Giphart, “Phileine zegt sorry”

Door | |
1 reactie

 Beoordeling: 3 sterren

In een waanzinnig contemplatief zet Phileine (‘brains, beauty, beast, best’) haar leven op een rij. Haar vriendinnen zijn haar vriendinnen niet meer, ze werkt heel hard terwijl ze gewoonlijk liever lui is, oprechte levensvreugde kan ze al maanden niet meer opbrengen en haar acterende vriend Max, het enige vrolijke toontje van haar levensorgeltje, geeft zich in New York over aan het feesten en drinken en bevredigen van vrouwen.
Ze besluit haar vriend onverwachts in Manhattan op te zoeken en wordt daar meegezogen in de wereld van een groep jonge toneelspelers die met een provocerende uitvoering van Romeo en Julliet de westerse seksuele moraal aan de kaak probeert te stellen. Cynisch, zwartgallig, opmerkelijk levenswijs en met bijtende humor, vertelt Phileine over de verwikkelingen die haar uiteindelijk dwingen tot een verbijsterende daad.*

Dit is het beste boek dat ik van Ronald Giphart heb gelezen tot nu toe, maar het boek voegt helaas niets toe aan de verfilming van het boek. Meestal is het boek ‘beter’ omdat het voor een lezer iets toevoegt aan het verhaal. Hier zijn boek en film echter hetzelfde (een leuk verhaaltje, maar niet echt hoogdravend), alleen krijg je er in het boek het gezwam, geneuzel en gezever van Ronald Giphart bij, waarmee hij volgens mij probeert te laten zien dat hij heel veel woorden kent. Nou, heel knap hoor Ronald.

Bron: Bol.com

Ingmar Heytze, “Het ging over rozen”

Door | |
1 reactie

 Beoordeling: 5 sterren

Ingmar Heytze is een topdichter. Zoals al eerder geschreven combineert hij humor met inhoud. Dat maakt hem veel beter dan diverse dichters die tegenwoordig op podia staan en enkel met humor proberen het publiek te bespelen. Naast de lach is er ook een traan her en der en een zinsnede om nog eens over na te denken. Heytze schrijft veelvorming, veelzijdig en met veel plezier. Allemaal lezen!

Janwillem van de Wetering, “De verdachte Verheugt” (boekenweekgeschenk 1980)

Door | | ,
Plaats een reactie

Beoordeling: 3 sterren

Twee Amsterdamse politiemensen – voor kenners: Grijpstra en De Gier – rijden in hun autootje over de grachten, blij dat de dag erop zit. Maar als ze een oploopje zien en de weinig overzichtelijke situatie eens wat nader in ogenschouw nemen, krijgt hun beroepsmatige nieuwsgierigheid de overhand: het is werken geblazen.
Eerst lijkt het dat er gewoon iemand te water is geraakt, maar dan komen er feiten los: de verdwenen dame, het vermoorde hondje, de heimelijke liefde van een barmeisje, de verkoop van een uitgeverij – vreemde en bedenkelijke gebeurtenissen in het leven van verschillende betrokkenen; aanknopingspunten die ecther als drijfzand aan elkaar hangen…En er is geen lijk!
Totdat een wonderlijke samenloop van omstandigheden de kleurige ballon van verdenkingen en gissingen doorprikt en de werkelijkheid van de gebeurtenissen aan het doortastende tweetal openbaart…*

Dit boekenweekgeschenk is een aardig boek. De politiereeks Grijpstra en De Gier (tegenwoordig weer bekend door de tv-serie bij RTL) lijkt erg op Baantjer en andere reeksen in dit genre, maar vooral wat betreft taalgebruik is Van de Wetering vele malen beter dan Baantjer. Toch blijven het clichés en gemeenplaatsen en is het zo onorigineel als maar kan. Aardig voor op het strand of in het vliegtuig.

*Bron: flaptekst De verdachte Verheugt

Hella S. Haasse, “Sleuteloog”

Door | |
1 reactie

 Beoordeling: 4 sterren

Een journalist benadert de kunsthistorica Herma Warner met de vraag of zij hem informatie kan verschaffen over Mila Wychinska. Hij is die naam tegengekomen in een dossier over mensenrechtenactivisme in Zuidoost-Azië. Het verzoek dwingt Herma zich te verdiepen in het verleden dat zij dacht voorgoed achter zich te hebben gelaten. Zij kende Mila vanaf haar jeugd als Dee Mijers, haar schoolvriendin in die tijd. Zij probeert de feiten omtrent het leven van Dee Mijers alias Mila Wychinska te reconstrueren, en wordt overspoeld door een golf van herinneringen aan haar jeugd in Nederlands-Indië en de jaren daarna. Ingeslapen en verdrongen emoties komen weer aan de oppervlakte. Zij wordt zich opnieuw bewust van de duistere kanten van haar vriendschap met Dee, haar bijna mystieke band met Non, Dees tante, haar fascinatie voor de oude Indo-Europese familie van landeigenaren waartoe Non en Dee behoorden, en bovenal van haar verhouding tot Taco Adema, met wie zij sinds hun middelbare-schooltijd in Batavia een paar heeft gevormd. Er blijft veel raadselachtig. Welke omstandigheden hebben haar huwelijksleven met Taco zo diepgaand beïnvloed en beschadigd? Wat er met Dee is gebeurd, nadat zij elkaar uit het oog hadden verloren, weet zij voor een deel uit mededelingen van Non, maar die geven niet op alles antwoord. Ook over de plotselinge verdwijning van Non tast zij in het duister.*

Sleuteloog is een goed boek, niet wereldschokkend, avant-gardistisch, tot tranen roerend of extreem lachwekkend, maar gewoon ‘goed’: boeiend verhaal, goede vertelstijl en leest prima (niet te makkelijk, niet te moeilijk). Het enige dat ik storend vond, maar dat kan aan mijn Lijsteruitgave hebben gelegen, is het incomplete lijstje Indische woorden: zet of alle woorden in zo’n lijst of doe het niet, maar doe het niet half.

*Bron: Bol.com

[Anoniem], “De reise van Sente Brandane”

Door | |
Plaats een reactie

Beoordeling: 2 sterren

Brandaan, abt van een groot Iers klooster, leest in een oud boek allerlei dingen die hij niet kan geloven. Geïrriteerd werpt hij het boek in het vuur, maar dan verschijnt een engel die hem opdraagt per schip een reis te ondernemen om de waarheid te achterhalen. Er volgen negen jaren waarin Brandaan en zijn medebroeders de wereldzeeën bevaren. Tijdens de gevaarlijke en avontuurlijke reis vallen ze van de ene verbazing in de andere: een vis met een eiland op de rug, een aards paradijs, de verrader Judas die af en toe verlichting krijgt van de helse pijnen die hij moet ondergaan… Brandaan raakt er stilaan van doordrongen dat Gods schepping in het geheel niet te doorgronden is en dat Hij sneller bereid is tot genade dan men ooit zou kunnen bevroeden. Als na negen jaar blijkt dat het logboek waarin de avonturen werden opgetekend, reeds volledig is gevuld, laat Brandaan zijn schip terugkeren naar Ierland. Hij draagt het boek op aan God en sterft kort nadien. Het is de aartsengel Michael die zijn ziel komt ophalen: een uitzonderlijke eer voor een uitzonderlijke heilige.*

Het tempo ligt in het begin van dit middeleeuwse verhaal erg hoog, binnen de kortste keren is de Brandaan de halve wereld overgevaren. Later daalt het tempo en wordt het verhaal aangenamer om te lezen. Het verhaal is redelijk interessant, maar niet zo spannend. In de editie die ik heb gelezen (Prisma Pocket) wordt het verhaal kort ingeleid. Ik wil het volgende (denigrerende) fragment uit die inleiding niet onthouden:

“Dat deze reisbeschrijving zulk een bekendheid kreeg, is te verklaren uit de naïeve mentaliteit van de middeleeuwse mens. De mensen waren als kinderen en geloofden volkomen kritiekloos de wondelijkste verhaaltjes.”

*Bron: Literatuurgeschiedenis.nl

Guy Verhofstadt, Jeremy Rifkin e.a., “Eigenlijk bent u een Europeaan”

Door | |
Plaats een reactie

Beoordeling: 4 sterren

‘Eigenlijk bent u een Europeaan’ is een bundel met 27 essays over de kansen die Europa biedt: de relevantie voor Nederland en de noodzaak voor de wereld. Het gaat om de oplossingsmacht van Europa; om wat ons bindt met de rest van Europa en om wat ons onderscheidt. Dit kun je volgens ons het best laten zien door zowel de ‘Grote verhalen’ ruimte te bieden, als ook in te gaan op de details.
Zo kun je lezen over de grensoverschrijdende aanpak van criminaliteit – die werkt! Of over de vermeende 80% van de wetgeving die uit Brussel zou komen – een sprookje! Maar ook over duurzaamheid, mensenrechten en de humaniserende werking van handel, wat een breder begrip geeft van het Europese project.
Europa is meer dan een technocratische machine. Het is een droom, een ideaal; een die te verwezenlijken is. En na het lezen van dit boek zou jij wel eens kunnen uitroepen: Eigenlijk ben ik een Europeaan!*

Nadat de eerste paar essays elkaar deels overlappen en een beetje in algemeenheden blijven hangen, wordt verderop de diepgang gezocht. Diverse ‘details’ van Europa worden behandeld en er worden veel interessante zaken besproken die je kennis over Europa vergroten. Het leukste van dit boek is de positieve toon waarmee over Europa wordt gesproken, zonder dat het enkel gejubel en gejuich is. Een beetje de toon die ook Perron E heeft. Een leuk boek dat iedereen, pro- of contra-Europa, zou moeten lezen.

*Bron: www.eigenlijkbentueeneuropeaan.nl

Ingmar Heytze, “Nietzsche schrijft een laatste vers”

Door | |
1 reactie

 Beoordeling: 5 sterren

In Nietzsche schrijft een laatste vers dicht Ingmar Heytze over de grote filosofen van de afgelopen eeuwen. Steeds opnieuw probeert hij in de huid van een groot denker te kruipen en de wereld door diens ogen te bekijken. In heldere taal en met de hem kenmerkende ironie roept Heytze beelden op van Aristoteles die zijn uitgever faxt, Socrates die amok maakt bij de Schoenenreus en Adorno die besluit de volgende bus te nemen. Zijn gedichten herinneren ons eraan dat zelfs de grootste filosofen mensen van vlees en bloed waren, met herkenbare zorgen en verlangens.*

Ingmar Heytze is een fantastisch goede dichter die humor met inhoud weet te combineren. In deze bundel heeft hij een ontzettend leuk concept uitgewerkt. Daarbij heeft Heytze echt een kwaliteitsbundel neergezet: de filosofen zijn herkenbaar in de poëzie, die talig sterk in elkaar zit, humoristisch is en vaak met een kwinkslag een filosoof benadert. Een absolute aanrader voor iedereen!

*Bron: Bol.com