PPC D66, Vertrouw op de eigen kracht van mensen

Beoordeling: 4 sterren

De permanente programmacommissie van D66 heeft in het afgelopen jaar gewerkt aan het essay Vertrouw op de eigen kracht van mensen, sociaal-liberale grensverkenningen. Dit 52 pagina’s tellende boekje verwoordt het basale mens- en maatschappijbeeld van de sociaal-liberaal en alle grenzen, vragen en kanttekeningen die daar bij te maken zijn.

Het boekje is een interessante zoektocht naar een gezamenlijke grond. En zoals in de epiloog gezegd moet dit boek niet leiden tot eindeloos gebakkelei binnen de gelederen over die punt of komma in de tekst die anders had gemoeten. Het moet een basis zijn voor het politiek handelen, een visie achter het oplossen van concrete maatschappelijke problemen. In dit doel is het boekje in elk geval goed geslaagd.
Wel heb ik twee kanttekeningen: ten eerste is het boekje erg wetenschappelijk/elitair van taalgebruik. De gemiddelde Nederlander kan niets met deze tekst en dat lijkt mij een gemiste kans. Daarnaast vind ik de balans in het boekje tussen wat ouders aan opvoeding moeten doen en wat er van het onderwijs wordt verwacht te ver doorslaan naar het onderwijs. Van de mogelijkheden van het onderwijs moeten geen wonderen worden verwacht.

Kortom: een mooi uitgangspunt voor discussie binnen en buiten D66 over de mens en maatschappij, een goed handvat voor praktisch politiek handelen in elitair geschreven Nederlands.

Rutger Kopland, Het orgeltje van yesterday

Het orgeltje van yesterday Beoordeling: 4 sterren

Deze bundel van Rutger Kopland biedt een gevarieerd aanbod aan thema’s. Sommige zijn licht, zoals Verhaaltje voor jullie, anderen zijn zwaarder, zoals de drie gedichten onder de titel Bij de dood van mijn vader. Maar toch weet Kopland ook zware onderwerpen altijd een lichte toon mee te geven en laat hij je na het lezen van zijn gedichten achter met een prettig gevoel. Een van de betere Nederlandse dichters van de twintigste eeuw.

Tom Lanoye, Spek en bonen

Spek en bonen Beoordeling: 5 sterren

In deze bundel zijn diverse eerder gepubliceerde verhalen van Tom Lanoye samengebracht. De verhalen hebben diverse onderwerpen en zijn gevarieerd van toon. Van het absurdistische Café Zeezicht tot het dramatiche Marlon tu n’es pas un ange.

Hoewel de diverse verhalen en stijlen soms een wat abrupte omslag van de lezer vragen in de manier waarop hij het verhaal benadert, zijn alle verhalen in deze bundel pareltjes van de Nederlandstalige literatuur. De stijl van Tom Lanoye is ijzersterk, hij beheerst alle technieken die schrijvers tot hun beschikking hebben: het spelen met perspectief, chronologie en herhalingen, spanning en opbouw; Lanoye is een meester in de techniek, zonder daarbij de inhoud en de grote lijn te verliezen. Wat deze bundel bovendien literair-historisch interessant maakt is dat onderwerpen als hiv/aids in de bundel meerdere keren voorkomen en deze uitstekend passen in de tijd waarin Lanoye deze verhalen schreef. Een welverdiende vijfsterrenbeoordeling!

Thea Beckman, De gouden dolk

De gouden dolk Beoordeling: 4 sterren

Een oude vrouw voorspelt Jiri, een eenvoudige smidszoon, dat hij eens de eigenaar zal zijn van de beroemde Gouden Dolk.
Al heel jong had Jiri van zijn grootvader verhalen over die dolk gehoord, die in het bezit is van de heerser van Aleppo, de geweldenaar Nour-ed-Din. En hoe zal hij die dolk dan ooit kunnen bemachtigen? Moet hij daarvoor meegaan met de kruistocht tegen de Saracenen, juist tegen Nour-ed-Din, die de christelijke vorstendommen in Palestina bedreigt?*

Dit boek deed me toch wel heel erg denken aan Kruistocht in spijkerbroek met een vleugje Vrijgevochten. Het verhaal is spannend, de reis die wordt beschreven is boeiend, maar toch is ook hier weer een wat moraliserend toontje aanwezig als het om standsverschillen en religies gaat. Al met al een van de betere boeken van Beckman.

*Bron: Bol.com

Miroslav Krleza, De Glembays

De Glembajs Beoordeling: 3 sterren

De Glembays is de virtuoos vertelde geschiedenis van de opkomst en ondergang van een aristocratische familie uit Zagreb. Aan het einde van de achttiende eeuw berooft en vermoordt de stamvader van de Glembays een handelsreiziger en legt zo het fundament voor het familiekapitaal. Honderdtwintig jaar later dansen zijn nazaten de charleston tussen de scherven van het Habsburgse keizerrijk terwijl de nouveaux riches staan te popelen om hun privileges over te nemen. Honderdtwintig jaar Europese geschiedenis, revolutie, kunst, oorlog, liefde, overspel en dood raast voorbij in De Glembays, een van de hoogtepunten in het oeuvre van de grote Midden-Europese schrijver Miroslav Krleža.*

De Glembays doet wat aantal personages betreft enigszins denken aan Oorlog en vrede van Tolstoj. Het eerste hoofdstuk is dan ook een aaneenrijging van genealogische gegevens en korte biografische schetsen. Een niet al te boeiend hoofdstuk waar je even doorheen moet. Dan volgen enkele hoofdstukken met mooi geschreven anekdotes en episodes uit het leven van diverse familieleden Glembay. Vooral het hoofdstuk De liefde van Marcel Faber-Fabriczy voor juffrouw Laura Warronigg roept veel herkenning op. Naarmate het boek vordert worden de personages echter steeds minder boeiend, verliezen de gebeurtenissen meer en meer relatie met de kern van de familie en leest het geheel steeds trager. Het boek was een tegenvaller en het maakt de flaptekst ‘geschiedenis van de opkomst en ondergang van een aristocratische familie’ voor mij niet waar. Krleza is een begenadigd schrijver met een wat archaïsche, typisch Oost-Europese schrijfstijl, maar inhoudelijk weet hij mij niet te binden. Eindoordeel: een beetje mwah…

*Bron: Flaptekst De Glembays

Tim Krabbé, Vertraging

Vertraging Beoordeling: 4 sterren

Jacques Bekker is op terugreis naar Nederland als het vliegtuig waarin hij zit een tussenlanding moet maken op Sydney. Van de drie uur vertraging maakt hij gebruik door een bliksembezoek te brengen aan zijn jeugdvriendin Moniek Illegems. Deze blijkt juist op het punt te staan haar biezen te pakken. Ze heeft zware fraude gepleegd en wordt om die reden gezocht door de politie. Wanhopig smeekt ze Jacques haar te helpen bij haar vlucht. Hij voelt daar aanvankelijk weinig voor, maar zwicht uiteindelijk en mist zo zijn vliegtuig. Daarna begint een heilloze tocht dwars door Australië met fatale gevolgen.*

Vertraging is een goed geschreven boek van een begenadigd schrijver. Ik kon me nog flarden van dit boek herinneren, omdat het op mijn leeslijst op het vwo heeft gestaan, maar pas nu kan ik Krabbés stijl en ambachtelijkheid pas echt waarderen.
Waar Tim Krabbé met Het gouden ei al liet zien de literaire technieken wat betreft spanning en tijd tot in de finesses te beheersen, doet hij dat met Vertraging opnieuw. Toch komt dit boek langzamer op gang en leest het eerste gedeelte als een soort roadmovie; niet het genre dat mijn grote voorliefde heeft. Naar het einde toe bouwt de spanning zich echter steeds meer op tot een prachtige climax. Zeker gaan lezen dit boek!

*Bron: flaptekst Vertraging

Jan Wolkers, Verzamelde gedichten

Verzamelde gedichten Beoordeling: 3 sterren

Hoewel hij vooral bekend werd met zijn verhalen en romans, maakte Jan Wolkers als dichter zijn debuut in de literatuur. In deze verzamelbundel brengt Wolkers-biograaf Onno Blom dit dichterschap in kaart, vanaf het allereerste, prille begin, tot en met de laatste versregels, neergekrabbeld op een doosje in het atelier.
Deze bibliofiele uitgave belicht in woord en beeld een poëtische ontwikkeling die bijna vijftig jaar omspant. Aanvankelijk klassiek en vormvast, later vrijer, maar steeds met dezelfde intensiteit, en altijd cirkelend om de grote Wolkers-thema’s: natuur, liefde en dood.*
Deze verzamelbundel van de gedichten van Wolkers is prachtig uitgegeven, vooral de in facsimile opgenomen handschriften zijn een mooie toevoeging aan dit boek. Bovendien maakt deze verzameling het mogelijk het totale oeuvre van Wolkers te overzien en dan valt mij op dat ik de oudere gedichten minder kan waarderen dan zijn jongere werk. De oudere gedichten zijn weinig toegankelijk en de taal klinkt stugger. De nieuwe gedichten zijn toegankelijker, zonder daarmee van mindere literaire kwaliteit te worden, en de taal wordt poëtischer.
Het hoofdthema natuur is niet mijn thema en de gedichten spreken me dan over het algemeen niet zo heel erg aan. Ik ben dan ook geen fan, ik vind zijn proza beter, maar Wolkers laat met zijn poëzie wel zien ook op dit vlak over literair talent te beschikken.
Als ik één gedicht moet kiezen dat iedereen wel even moet gaan lezen, is dat De nieuwe brug, een reactie op het overbekende gedicht van Marsman.
*Bron: Flapteks Verzamelde gedichten

Thea Beckman, Het wonder van Frieswijck

Wonder van frieswijck Beoordeling: 3 sterren

Kampen, augustus 1470. Om haar trouwe vriend Tieske te redden, moet de schependochter Alijt Kuinretorf op bedevaart naar Frieswijck. Na een spannende reis met een aantal merkwaardige reisgenoten, komt ze uiteindelijk in het dorpje aan. En dan gebeurt er iets wonderbaarlijks…*

Het wonder van Frieswijck is een leuk boek, maar is wel weer behept met wat ik maar het Beckmanprobleem zal noemen: het plaatsen van twintigste-eeuwse denkbeelden over (in dit geval) slavernij in het hoofd van een vijftiende-eeuwer. Dat maakt de boeken van Thea Beckman literair-historisch interessant, maar ik blijf me er maar aan storen. Een leuk tussendoortje, niet zo slecht als Vrijgevochten, maar geen topper.

*Bron: Flaptekst Het wonder van Frieswijck

Tim Krabbé, Het gouden ei

Het gouden ei Beoordeling: 5 sterren

Als de vriendin van Rex spoorloos verdwijnt bij een tankstation in Frankrijk, heeft hij er alles voor over om erachter te komen wat er met haar is gebeurd. Jaren gaan voorbij als hij de mogelijkheid krijgt om achter de waarheid te komen. De lezer krijgt ondertussen ook een beeld van de dader voorgeschoteld.

Het gouden ei is een zeer spannend boek. Krabbé verstaat de kunst om precies voldoende informatie te geven en de emoties van de hoofdpersoon levensecht over te brengen. Met een eigen, bondige stijl, brengt Krabbé een hele wereld over. Hoewel hij werd en wordt verguisd door sommige critici, is hij wat mij betreft een echte aanrader, Het gouden ei voorop!

Thea Beckman, Wij zijn wegwerpkinderen

Wij zijn wegwerpkinderen Beoordeling: 4 sterren

Yvonne, Marcus en Benito worden van het ene tehuis naar het andere gesleept. De ‘vaders’ en ‘moeders’ daar doen wat ze kunnen en de groepsleiders ook. Soms is het best een gezellige boel in zo’n tehuis… maar toch! En gelukkig is daar ook nog oma. Maar op een dag besluiten ze hun vader en moeder te gaan opsporen. Eerst vinden ze hun moeder. Nu hun vader nog…*

Wij zijn wegwerpkinderen is een leuk verhaal, dat ik mij nog goed kan herinneren van toen ik het in de eerste klas van de middelbare school heb gelezen. Langzaam ontvouwde het verhaal zich voor mijn ogen en leverde het me diverse déjà vu’s op. Beckmans maatschappijkritiek, moderne gedachtes en licht moraliserende toon, waar ik het al eerder over had, passen in dit boek wel goed, waardoor het niet storend is en voor een lezer zelfs wat kan toevoegen aan het boek. Wel blijft de schrijfstijl in Beckmans boeken ondergeschikt aan het (spannende) verhaal, wat haar een typische Lemniscaatschrijfster maakt. Daarom uiteindelijk vier sterren.

*Bron: Bol.com