Ronald Giphart, Gala (boekenweekgeschenk 2003)

Gala Beoordeling: 2 sterren

Een jonge actrice heeft een onstuimige en geheime relatie met haar agent Panc. Als bij hem een ongeneeslijke ziekte wordt geconstateerd, begint de verwarring. Pancs vrouw en medewerkers organiseren kort na zijn overlijden een groots galafeest. De actrice (en vertelster van dit verhaal) gaat ernaartoe met haar trouwe vriend Fräser en wordt meegezogen in een maalstroom ontwikkelingen.*

Hoewel Gala niet zo’n verschrikkelijk slecht boek is, als ik me herinnerde, blijft het verhaal wel erg onorigineel (het doet erg denken aan Phileine zegt sorry). Daarnaast blijft het grootste probleem van Ronald Giphart voor mij dat hij zich helemaal richt op de vorm van een verhaal: ‘Voor een generatie die nooit iets heeft meegemaakt, is literatuur uitsluitend stijl, en zo hoort het ook, want alles is alleen maar stijl’. Tja…als die stijl je niet zo bevalt en er inhoudelijk ook al weinig gebeurt, dan houd je nogal weinig over. Zoals ik eerder al schreef, snap ik Gipharts werk vanuit literair-historisch oogpunt prima, maar waardering; nee, die zal hij van mij niet krijgen.

*Bron: Bol.com

Thomas Rosenboom, Spitzen (boekenweekgeschenk 2004)

Spitzen Beoordeling: 3 sterren

Wanneer de vijfenveertigjarige Han Bijman op een tangosalon Esther ontmoet, wordt hij een hem nog onbekende wereld binnen gevoerd. Die van liefde en seks, die van overspel en verraad en tenslotte die van ingewikkelde intriges en argwaan. Esther blijkt wel heel makkelijk de mannen in haar leven te hebben ingepast. Als haar Indiase minnaar naar Nederland komt om met haar te trouwen, krijgt Han een rol toebedeeld die hem slecht bevalt, die zijn jaloezie wakker maakt, en hem uiteindelijk tot handelen doet overgaan.*

Het is de tweede keer dat ik dit boek lees, maar het verhaal blijft niet hangen. Het verhaal is oké en is goed geschreven, maar het raakt niet aan essentiële thema’s, gevoelens en heeft ook niet dusdanige stilistische kenmerken die het een opvallend boek maken.

*Bron: Bol.com

Jan Wolkers, Zomerhitte (boekenweekgeschenk 2005)

Beoordeling: 4 sterren

‘Ineens stond er niet ver van mij af een jonge vrouw die ik nog niet had waargenomen. Ik drukte me zo plat mogelijk in de helm en keek door mijn telelens naar haar. Ik zag de korrels zand op haar billen en rug zitten, alsof ze van wellustig schuurpapier gevouwen was. Toen draaide ze zich om en haalde haar vingers door haar blonde haren omhoog en keek mijn kant op.’*

Zomerhitte is een mooi boek, een echt Wolkersboek. Seksualiteit en liefde worden gecombineerd op een manier die je alleen in zijn boeken ziet. Daarnaast voegt Wolkers in dit boekenweekgeschenk een intrige toe, die minder goed bij zijn oeuvre past. Het boek was mooi en interessant, maar zeker niet het beste boek van Jan Wolkers dat ik heb gelezen. Daarvoor mis ik toch de jaren-’70-elementen als strijd tegen het calvinistische verleden en de burgerlijkheid en de morbide trekjes van van de hoofdpersonen.

*Bron: flaptekst Zommerhitte

Arthur Japin, De grote wereld (boekenweekgeschenk 2006)

De grote wereld Beoordeling: 4 sterren

In zijn jeugd koestert Lemmy, een dwerg, lange tijd de illusie dat zíjn maat ook de maat der dingen is. Tot onvermijdelijk de grotemensenwereld zijn kleine universum binnendringt – met rampzalige gevolgen. Nadat zijn ouders tijdens een circusact op tragische wijze om het leven komen, neemt Lemmy’s stoïcijnse grootmoeder hem onder haar hoede. Wanneer zich later de kans aandient om met het rondtrekkende gezelschap Märchenstadt Lilliput door Europa te reizen, heeft Lemmy weer een eigen plek gevonden. Hij ontmoet er zelfs zijn grote liefde Rosa. Maar de Tweede Wereldoorlog staat op uitbreken. Lemmy en Rosa zien zich door de buitengewone omstandigheden geconfronteerd met een vraag die ieder mens zich vroeg of laat kan stellen: hoe ver zijn wij bereid te gaan om bij anderen in de smaak te vallen?*

De boeken van Arthur Japin zijn eigenlijk altijd goed, zo ook dit boekenweekgeschenk De grote wereld. Het verhaal bestaat uit twee verhaallijnen die naadloos in elkaar overlopen. Veel wordt aan de interpretatie van de lezer overgelaten, terwijl Japin wel duidelijke aanwijzingen geeft. Na het bezoek van Japin aan het Canisius College heeft dit boek aan betekenis gewonnen, omdat de personages van Japin mooie parallellen hebben; zowel wanneer je de boeken naast elkaar legt, als wanneer je de boeken naast het leven van de auteur legt. Arthur Japin is een van mijn favorieten en als je op eenvoudige wijze kennis wilt maken met zijn werk, lees dan De grote wereld!

*Bron: Bol.com

Joost Zwagerman, Duel (boekenweekgeschenk 2010)

Beoordeling: 4 sterren

“Voor zijn ogen zag hij gebeurenw at nog niet was gebeurd en op datzelfde ogenblik al gebeurd leek te zijn: zijn hand, de vuist, het canvas.”*

Duel komt maar langzaam op gang. De ruimte die Zwagerman in romans van 200 of meer pagina’s had om het verhaal rustig in te leiden, die heeft hij hier eigenlijk niet. Bij hoofdstuk 3 begint het verhaal pas een plezierig tempo te krijgen en het verhaal leest vanaf dan lekker. Het verhaal is door Zwagerman prachtig gecomponeerd: naast de plot zijn er diverse maatschappijkritische opmerkingen en kunstzinnige grapjes. Een leuk boekenweekgeschenk en voor je gevoel heb je een roman gelezen in minder dan 100 bladzijdes (wat zowel positief als negatief mag worden opgevat).

*Bron: Flaptekst Duel

Tim Krabbé, Een tafel vol vlinders (boekenweekgeschenk 2009)

En Bram was zijn zoon. Juist omdat hij het niet was – van je eigen zoon zou je verplicht zijn te houden, waardoor je altijd moest twijfelen of je het wel echt deed; van Bram hield hij omdat hij Bram was.*

Dit boekenweekgeschenk van Tim Krabbé is een echte Krabbé, ook al lijkt dat in het begin minder het geval. De kunstig geconstrueerde verhaallijnen, spanningsopbouw, het taalgebruik; het is allemaal typisch Krabbé. De meester op de korte baan (vandaar zijn populariteit op veel leeslijsten op de middelbare school) laat zich ook hier in volle glorie zien. Een tafel vol vlinders is een mooi boek dat zelfs nog meer biedt dan eerder werk van Tim Krabbé.

*Bron: flaptekst Een tafel vol vlinders

Connie Palmen, De erfenis (boekenweekgeschenk 1999)

De Erfenis Beoordeling: 5 sterren

Als de schrijfster Lotte Inden ontdekt dat ze ziek is, besluit ze een jonge man in dienst te nemen voor vierentwintig uur per dag, kost en inwoning inbegrepen. Hij is niet alleen haar verzorger, chauffeur, tafelheer, eerste lezer en secretaris, maar ook de archivaris van wat ze haar ‘erfelijk materiaal’ noemt: de aantekeningen die als bouwstenen moeten dienen voor haar laatste grote roman. Omdat Lotte bang is dat ze het werk dat haar oeuvre compleet maakt niet meer zelf te kunnen voltooien, bereidt ze hem er langzaam op voor dat zijn handen de hare moeten vervangen als ze zelf niet meer kan schrijven. Ze maakt hem executeur-testamentair van haar erfenis: een zolder vol aantekeningen over de dood, de liefde, de verleiding, het geheim en de familie.*

Dit boekenweekgeschenk is een echte Palmen, maar dan in het klein. Filosofie, literatuur en een intrigerende vrouw zijn de vaste ingrediënten van ieder Palmen-boek. Vanaf het begin krijg je als lezer het gevoel dat je Lotte Inden wilt ontmoeten. De gesprekken tussen haar en de ik-figuur zijn boeiend en onderhoudend, het verhaal ontvouwt zich op een mooie wijze, alleen het einde blijft wat vaag, maar zet wel tot nadenken. Ook als roman over het ontstaan van een roman is dit boek zeer geslaagd. Een welverdiende vijf sterren na mijn dramatische ervaringen met I.M.

*Bron: flaptekst De erfenis

Adriaan van Dis, “Palmwijn” (boekenweekgeschenk 1996)

 Beoordeling: 3 sterren

Na een leven vol omzwervingen belandt een oudere vrouw op een eiland voor de kust van Afrika. Niets bindt haar meer. Ze zoekt sensaties, staat voor alles open, maar haar hart blijft gesloten. Tot ze, in een dramatische confrontatie met het lot van de eilandbewoners, de intensiteit van het leven hervindt. Palmwijn is een novelle over betrokkenheid en over het onvermogen iets aan andermans misère te veranderen. In zijn beeldrijke en energieke stijl weet Adriaan van Dis als geen ander de zwakte en de kracht te schilderen van een mens, een eiland, een continent.*

Palmwijn is een leuke roman, maar ik vind hem kwalitatief toch minder dan ander werk van Van Dis dat ik heb gelezen. Het verhaal is in het begin niet zo heel erg boeiend, dat neemt gelukkig snel toe, maar het einde en het thema derdewereldhulp zijn wat erg voorspelbaar en dat is jammer.

*Bron: Bol.com

Mies Bouhuys, Herman van Run en Nico Scheepmaker (redactie), “Even geduld aub” (boekenweekgeschenk 1977)

Beoordeling: 4 sterren

Dit boekenweekgeschenk over het thema ’televisie en literatuur’ in het jaar dat de televisie in Nederland 25 jaar bestond, is een aanrader. Diverse schrijvers, dichters en journalisten hebben een stuk geschreven over dit onderwerp, geïllustreerd door een tiental kunstenaars. Het is een prachtig vormgegeven tijdsdocument zowel qua vorm als inhoud. De verhalen en gedichten zijn nog prima leesbaar en soms zelfs nog erg actueel. De leukste constatering vind ik dat Peyton Place (de eerste Amerikaanse soapserie) door één van de auteurs tot de ‘minimal art’beweging en dus tot de kunst wordt gerekend.

Marnix Gijssen, “Overkomst dringend gewenst” (boekenweekgeschenk 1978)

Beoordeling: 1 ster

Deze bundel korte verhalen is saai, slecht en lelijk. Om het in Potgieters termen uit te drukken “Kopijeerlust des dagelijkschen levens”, maar het mist de stijl van bijvoorbeeld Carmiggelt. De tekeningen van Wout van Vliet zijn lachwekkend: geen kunstenaar, maar een kunstenflanser; verschrikkelijk! Voor de enige leuke grap in het hele boekje moet je 85 pagina’s doorworstelen van de 105… niet lezen dus!