Elisabeth de Jong-Keesing, De zalenman (boekenweekgeschenk 1960)

Beoordeling: 3 sterren

De zalenman is een ouder boekenweekgeschenk, een novelle uit de vooroorlogse traditie. De psychologische roman over een stervende patiënt in het ziekenhuis is een monologue interieur die aan de ene kant nogal saai lijkt, maar aan de andere kant genoeg weet te boeien om het boek vrij snel uit te lezen. Het tijdsbeeld dat het ziekenhuis uit het einde van de jaren ’50 oproept is mooi en wanneer de patiënt overlijdt aan het einde van het boek, voel je dat zelfs een beetje mee.

Herman Koch, Makkelijk leven (boekenweekgeschenk 2017)

Beoordeling: 3 sterren

Herman Koch kennen we van bestsellers en ook door mij gewaardeerde boeken als Het diner en Zomerhuis met zwembad Als zo iemand dan een boekenweekgeschenk mag schrijven zijn de verwachtingen altijd wat hoog gespannen. Sommigen maken dat waar, zoals Tommy Wieringa. Herman Koch lost met Makkelijk leven de belofte niet helemaal in.

Het boek is een typische Koch met een hoofdpersoon die nogal cynisch tegen het een en ander aankijkt. Maar het is allemaal ook net iets te bekend: de zelfhulpgoeroe met zelf een probleem kennen we uit Love happens, de cynische blik uit Zomerhuis met zwembad en het verhaalverloop is ook niet erg onvoorspelbaar. Het is veel geneuzel zonder grote spanningsboog. Een aardig vermakelijk verhaal, maar ik had gehoopt op meer.

Anton Koolhaas, Een schot in de lucht (boekenweekgeschenk 1962)

Beoordeling: 1 ster

Meestal probeer ik minimaal 1/3e van een boek te lezen voor ik het wegleg, soms gebeurt dat eerder. Zoals bij Een schot in de lucht: saai, niet te volgen, niet boeiend, 1 ster. En door met wat beters.

Agaath van Ree, De onbekende uren (Boekenweekgeschenk 1961)

Beoordeling: 3 sterren

De onbekende uren is geschreven door een auteur die niemand nu nog kent. In die tijd werd het geschenk als wedstrijd georganiseerd en het beste verhaal werd uitgebracht. Maar waar winnares Hella Haasse een glansrijke carrière had nadien, is van Agaath van Ree verder weinig vernomen na De onbekende uren. Het verhaal leest snel, heeft een aardig uitgangspunt, maar is geen hoogvlieger. Leuk om gelezen te hebben, geen drama-uitgave van het CPNB, maar ook  geen topper.

Robert van Gulik, Vier vingers (boekenweekgeschenk 1964)

Beoordeling:4 sterren

Ik kende voor dit boekje Robert van Gulik niet, maar hij toont zich in Vier vingers een kundig schrijver. De oosterse wereld spreekt aan en het verhaal intrigeert en boeit het hele boekenweekgeschenk lang. Het leest als een trein, zonder dat het té makkelijk is en komt ook niet als meer dan 50 jaar oud boek over. Toch is er een probleem met dit verhaal en dat is wat ik maar de Baantjer-ontknoping zal noemen. Alles is vaag en alle opties liggen nog open en door een briljante ingeving van de hoofdpersoon lost het mysterie zich in enkele pagina’s op. Wat enkel nog ontbreekt is een bruin café met een neut. Jammer, want het boekje is zijn vier sterren meer dan waard.

Esther Gerritsen, Broer

Beoordeling:5 sterren

Ook al ben je lyrisch over diverse eerdere boekenweekgeschenken (De zomer hou je ook niet tegen bijvoorbeeld), dit is een van de beste boekenweekgeschenken ooit geschreven. Het is een supersterk verhaal en kent veel spanning. Die spanning zit hem niet in de gebeurtenissen an sich, maar doordat heel veel onbenoemd blijft en gesuggereerd wordt. Je krijgt een prachtig inkijkje in de ontwrichting van het leven van de hoofdpersoon, maar wie is daar nu eigenlijk de schuldige aan. Haar broer?

Harry Paape, De Geuzen (boekenweekgeschenk 1965)

Beoordeling: 2 sterren

De geuzen bleek verrassend genoeg een historisch relaas, geen fictiewerk. Hoewel er ander non-fictie als boekenweekgeschenk is verschenen, was dit historische relaas toch wel het minst literair van wat ik tot nu toe gelezen heb. Ik vond het niet echt een boekenweekgeschenk. Wellicht dat je dat in de tijd moet zien, dit onderwerp is inmiddels niet actueel meer en dit detail uit de geschiedenis alleen voor historici  nog interessant. Probleem is echter dat het niet zo spannend is opgeschreven: vrij droog worden de historische bronnen aan elkaar geregen. Wat me wel opviel is de grote nuance in het werk: het verzet wordt niet verheerlijkt, ook de fouten en gebreken worden getoond. Maar als boekenweekgeschenk verdient het helaas niet meer dan 2 sterren.

Theun de Vries, Het zwaard, de zee en het valse hart (boekenweekgeschenk 1966)

Beoordeling: 2 sterren

Het zwaard, de zee en het valse hart heeft niet alleen een lange titel, de inhoud is ook erg lang; te lang! Het verhaal bevat oneindige beschrijvingen van wie waarheen gaat en via welke route. De opbouw van het verhaal zit goed in elkaar, maar het zou fijn zijn als de TomTom van De Vries ons wat sneller van punt naar punt zou brengen. Theun de Vries is geen slechte schrijver, dat is ook aan dit boekenweekgeschenk wel te zien, maar het is geen leuk boek.

Dimitri Verhulst, De zomer hou je ook niet tegen (boekenweekgeschenk 2015)

Beoordeling: 4 sterren

Wanneer je Dimitri Verhulst iets laat schrijven, weet je dat je iets goeds in handen krijgt. Dat was al zo bij De helaasheid der dingen, dat was ook zo bij Godverdomse dagen op een godverdomse bol en dat is bij zijn boekenweekgeschenk De zomer hou je ook niet tegen opnieuw zo. Het is een mooi verhaal van een hoofdpersoon die in dit geval letterlijk de verteller van het verhaal is. Je luistert mee naar zijn relaas aan zijn zoon met af een toe een aardige ontredderde scène tussendoor waarin de gehandicapte jongeman verzorging nodig heeft. Het verhaal is niet overdreven spannend, maar moet vertelt en dat dringt zich aan jou als lezer wel op.

Jan de Hartog, Herinneringen van een bramzijgertje (boekenweekgeschenk 1967)

Ik houd van schrijvers als Jan de Hartog. Een avonturenverteller zoals ook Beckman of Dickens dat op heel andere niveaus zijn. Herinneringen van een bramzijgertje is het spannende verhaal van een jongen die in de harde leven van de Zuiderzeevissers terecht komt. Maar wel in de nadagen, vlak voor het sluiten van de dijken. Ik heb dit boekenweekgeschenk in een keer uitgelezen en dat is wel eens fijn na de mindere exemplaren uit 1968 en 1969.