Waarom BlockChange vanuit waarden bezien de betere richting is

In mijn opinie is werken met een digitale datakluis, de toekomstige manier van werken waar stichting BlockChange heen wil, een veel beter uitgangspunt dan de huidige situatie. Het is een werkwijze die ook als het gaat om de waarden waar je vanuit redeneert beter voor het onderwijs. En dat wil ik in dit artikel laten zien aan de hand van de WaardenWijzer van Surf en Kennisnet.

Situatieschets

Maar voordat ik naar die WaardenWijzer ga, schets ik eerst een beeld van de huidige en de nieuwe situatie. Daarvoor gebruik ik de onderstaande twee figuren (figuur 1 en figuur 2). In figuur 1 een beeld van de huidige situatie waar het gaat om het leren en ontwikkelen in onze samenleving.

Er is een reële werkelijkheid in de vorm van een beroepspraktijk, school, opleiding of cursus. Er is een plek in de werkelijkheid waar wordt geleerd en waar mensen vaardigheden ontwikkelen. Maar die plek is vaak niet direct verbonden met andere werkelijkheden of slechts door toeval of op een erg contextgebonden manier.

Gegevens worden via een omzetting (beoordeling, rubric, schema) in een digitaal systeem opgenomen. En soms is dat systeem verbonden met een overkoepelend systeem. En soms voldoet zo’n systeem aan één of meer uitwisselingsstandaarden om verbonden te kunnen worden met andere systemen.

Samengevat zijn de kernelementen van deze manier van werken: verkokering, contextgebonden systemen en weinig gericht op samen, verbinding en uitwisseling.

Mijn beeld van de toekomst bestaat echter uit de situatie zoals geschetst in figuur 2. Een situatie die wel uitgaat van samen, verbinding en uitwisseling. Daarbij is er een reële werkelijkheid die via een taxonomie (zoals de Europese ESCO of het Nederlandse CompetentNL) verbonden is met andere contexten. Op die manier kunnen mensen ook buiten de context van de eigen beroepspraktijk, school of opleiding tonen welke vaardigheden ze bezitten en waar deze raken aan andere contexten.

Omdat je op die manier op een soortgelijke manier met elkaar in gesprek bent over de inhoud, kun je die inhoud ook erkennen en vastleggen in een credential: een certificaat, badge of diploma dat die werkelijkheid uitdrukt. En omdat taxonomieën werken op het kleiner niveau dan een diploma, kun je een rijkere schakering van de werkelijkheid vastleggen.

De uitreiking van die credential wordt vervolgens op blockchain, een onveranderbare database, vastgelegd. Zie het als digitale notaris die bewijs levert van zaken die in de werkelijkheid hebben plaatsgevonden. En op dat niveau gebeurt dat zonder dat privédata zijn te ontsluiten. Uiteindelijk wordt de credential die is vastgelegd gekoppeld aan een self-sovereign identity. Dat is een digitale identiteit waaraan meerdere digitale gegevens gekoppeld kunnen worden en die jij zelf beheert. Samen vormen die wat we een digitale kluis, datakluis of soms digitale rugzak noemen. Ten slotte vormt die datakluis een standaard: dé manier om gegevens vast te leggen binnen het hele veld van onderwijs, opleiding en human resources. Omdat het één standaard vormt, wordt het eenvoudig om aan te sluiten bij eventuele andere standaarden. Je hoeft niet voor elke context opnieuw een koppeling te ontwerpen wat uiteindelijk tot veel lagere kosten leidt. Sommige onderzoeken wijzen zelfs in de richting van 40 tot 50 procent.

De WaardenWijzer

De WaardenWijzer van Surf en Kennisnet is erop gericht dat mensen de dialoog aan kunnen gaan over digitalisering in het onderwijs. Dat gesprek kan dan gevoerd worden op basis van waarden en leveren op die manier een gezamenlijke taal. Ik ga de drie elementen, autonomie, rechtvaardigheid en menselijkheid, op volgorde af.

Autonomie

De nieuwe situatie verbetert in grote mate de autonomie van lerenden, studenten en scholen en bedrijven waarbinnen wordt geleerd. De student of lerende heeft veel meer keuzevrijheid. Gegevens meenemen van school naar onderwijsapplicatie naar andere werkgever wordt veel eenvoudiger. Je kunt dus eenvoudiger je eigen onderwijs kiezen of overstappen van werkgever, zonder veel waardevolle gegevens kwijt te raken. Ook ben je niet meer afhankelijk van het bedrijf of de school waar je bent aangesloten voor toegang tot je eigen gegevens.

Maar je persoonlijke levenssfeer is ook beter beschermd, omdat de nieuwe situatie is gebouwd vanuit het idee privacy first: het beschermen van privacy staat voorop. Je hebt je eigen datakluis waarin gegevens kunnen worden afgeschermd, zodat alleen jij bepaalt wie erbij mag en hoe lang. En je data is van jezelf, dus je kunt vergeten worden als je dat wilt. Net zoals dat was in de situatie dat alles op papier werd vastgelegd: vernietigd is vernietigd.

Maar het helpt dus ook onderwijsorganisaties in hun onafhankelijkheid. Net zoals de lerenden kunnen ook scholen eenvoudiger kiezen en overstappen. Ze kiezen hun middelen, maar zitten er niet aan vast, omdat de data op een bepaalde plaats in een bepaald format is opgeslagen. Je hoeft je als organisatie dus geen zorgen te maken over compatibiliteit. En datzelfde geldt dan dus ook voor de professionele autonomie van de docent/leraar: zonder zorgen over compatibiliteit, dataveiligheid of angst voor problemen bij het overstappen naar een ander systeem kan een docent keuzes maken voor het beste systeem voor zijn of haar context.

Voor bedrijven die software leveren wordt de service, de toegevoegde waarde voor het leren in de context uiteindelijk dus het belangrijkste element. En doordat data is gedecentraliseerd ligt er minder macht bij grotere partijen. De pluriformiteit van onderwijs is op dit moment al heel groot, maar deze blijft groot en wordt misschien zelfs groter, omdat onderwijsorganisaties zich niet hoeven te voegen naar de wijze waarop centrale systemen en organisaties het onderwijs en het leren voor hen inrichten.

Rechtvaardigheid

Op het gebied van rechtvaardigheid helpt het iedereen in dit veld doordat de integriteit van informatie sterk wordt vergroot. Je gaat werken met één werkelijkheid, omdat je put uit dezelfde databronnen, de data bij de leerling, student, lerende of werkende die zich verder wil ontwikkelenDe informatie, content, data en systemen zijn dus betrouwbaar en omdat je telkens uit dezelfde bron put hoeft informatie niet telkens gekopieerd te worden en op meerdere plekken opgeslagen. Dat draagt bij aan de duurzaamheid van het systeem. Bovendien wordt er veel minder informatie opgeslagen bij allerlei organisaties, zodat de informatievoorziening doelmatiger plaatsvindt: gegevens worden alleen toegankelijk gemaakt en gebruikt op het moment van het leren.

Daarnaast leg je samen informatie vast en is deze verifieerbaar en dat vergroot de transparantie van informatie en wanneer je met één fundament onder het systeem werkt en dat open source ontwikkeld, kun je de democratische controle op het systeem vergroten. Dit in tegenstelling tot de veelheid van partijen die nu keuzes maken over dataopslag en grote machtspartijen die op dit moment zonder democratische controle functioneren in dit veld. En omdat gegevens alleen toegankelijk worden gemaakt wanneer deze voor het leren direct nodig zijn, wordt informatie ook veel

Een andere bijdrage op rechtvaardigheidsvlak levert BlockChange doordat het de gelijkheid bevordert. Niet alleen de gelijke kansen doordat credentials op het niveau van vaardigheden of kleinere kenniseenheden mogelijk wordt. Je bouwt daardoor voort op wat je al kan, op waar jij staat, in plaats van jouw positie ten opzichte van het systeem (klas, jaarlaag, groep). Je komt dus minder snel in een hokje terecht waar je vervolgens weer uit moet breken. En omdat iedereen beschikt over zijn eigen data, kun je ook gelijker worden behandeld. Het is niet meer zo dat je alleen met een afgerond diploma verder komt, maar je kunt ook leren op andere plekken, vaardigheden op andere manieren bewijzen. En omdat het systeem ontwikkeld wordt met het veld, is de toegankelijkheid groot en leidt dit tot meer inclusiviteit: het systeem is eenduidiger (dus minder wennen), goed te begrijpen voor leerlingen in zowel praktijkonderwijs (leerlingen met een IQ van 50 tot 80) tot en met universiteit (Edubadges) en mensen die een zorgeloze schoolontwikkeling hebben doorgemaakt tussen 0 en 18 en mensen die op allerlei plaatsen hun leren fragmentarisch hebben opgebouwd.

Menselijkheid

Uiteindelijk maakt BlockChange het systeem menselijker. Het versterkt betekenisvol contact omdat je in de onderwijscontext het gesprek kunt voeren over de inhoud (wat is er geleerd) in plaats van over de cijfers of wat de gezamenlijke waarheid zou moeten worden. Het doet meer recht aan wat er echt gebeurd is met respect voor de lerende: zichtbaar wordt wat er echt is gebeurt en dat wordt aan de lerende overgedragen. Daardoor kunnen mensen zich veel meer richten op hun zelfontplooiing in plaats van op het cijfer, het gemiddelde of discussies over het systeem en versterkt dat de autonomie en dus ook het welzijn van lerenden.

Daarnaast is het systeem op maatschappelijk niveau veel veiliger omdat minder data op één plek ligt en het systeem dus ook minder gevoelig is voor datadiefstal. En het versterkt de sociale samenhang: iedereen kan zijn eigen ontwikkeling tonen aan anderen, iedereen wordt op gelijke wijze behandeld en het verschil tussen een praktisch opgeleid iemand die vooral in de beroepspraktijk heeft geleerd en iemand die zich theoretisch op wetenschappelijk vlak heeft ontwikkeld wordt op systeemniveau kleiner.

Data volgens Somtoday en Magister? Mijn reactie.

Onderwijspodcast.nl heeft een gesprek gevoerd met Somtoday en Magister over de rol van deze platforms in het onderwijs. Vanuit mijn ervaring met beide bedrijven en mijn ideeën over ontwikkeldata in de hele keten van 0 tot 88 enkele observaties uit dit gesprek met Heleen van der Laan (Magister) en Bert Thijs de Jong (Somtoday).

Wat lees je hieronder?

  • Magister en Somtoday zien scholen als eindgebruiker en eigenaar van de data. Maar zijn zij dat wel?
  • Beide bedrijven werken wel aan uitwisselingsstandaarden, maar vanuit welke visie doen ze dat? Blijft het systeem dan niet in stand? En moet de overheid daar niet een grotere rol pakken?
  • Zijn deze bedrijven niet bang voor de individuele gebruiker? Voor de leerling?
  • Hoe moet het dan wel: een gestandaardiseerde structuur voor de hele onderwijs- en arbeidsmarktketen. Decentraal en met de leerling als eindgebruiker.

Wie is de eindgebruiker?

Allereerst valt het mij op, met name in de gebruikte metaforen, dat beide bedrijven nooit spreken over de leerling. Het gaat in alles over de school als eigenaar en eindgebruiker van de data die de bedrijven beheren. Zo wordt door Somtoday gesproken over de stellingkast waar scholen hun data in bewaren. De school doet het kastje open en kan de data gebruiken. Een andere metafoor die Somtoday gebruikt is dat zij één kluis voor de data als basis gebruiken, als fundament waar flexibel applicaties op gebruikt kunnen worden. En Magister spreekt over de school als eigenaar van de data in alle gevallen. Magister verwerkt deze gegevens en geeft ze terug aan de eindgebruiker(!).

Maar is de school wel de eigenaar? Daarover zo meteen meer. Los van die fundamentele vraag, suggereren beide bedrijven dat ze geen marktmacht hebben, dat de school altijd aan het roer staat. Maar dat is natuurlijk niet waar. Om de metafoor van de stellingkast eens verder uit te pluizen: die stellingkast waar de school zijn data in kan opslaan en de leerlingen en ouders inzage hebben, staat wel in een zwaarbeveiligd pand beheerd door Magister of Somtoday. Om toegang te krijgen tot mijn data moet ik langs deze poortwachters. En voor die toegang wordt een flink bedrag gevraagd en bij Magister is daar de laatste weken ook stevige ophef over

Uitwisselingsstandaarden

Als je dan zou willen overstappen, is een uitwisselingsstandaard nodig en ook daarover wordt in de podcast gesproken. In Nederland is geen centrale standaard, zoals die er in de VS en het VK wel is. Beide bedrijven zitten aan divers overlegtafels, maar werken ook aan een eigen standaard. Somtoday is daar het meest expliciet in.

Maar wil je dat? Een standaard ontwikkeld door een marktpartij? Vergelijk het met Maersk dat in het containertransport een nieuwe standaard wilde neerzetten. Het was moeilijk om concurrenten te overtuigen gebruik te maken van een systeem gebouwd door de concurrent.

Het alternatief is samen organiseren en beide bedrijven zien dat als een hoger goed. Maar dat leidt tot overlegtafels, jarenlange gesprekken en weinig resultaat. Somtoday vraagt zelfs letterlijk om overheidssturing op dit punt.

Daarnaast is dit systeem gebouwd vanuit de wensen en problemen die een bedrijf als Somtoday heeft. Vanuit de instituties in de onderwijsketen dus. Daarmee is zo’n standaard dus niet gericht op het ontwrichten of veranderen van de markt, maar op de oplossingen voor de problemen van vandaag.

Angst voor het individu

De onderliggende problematiek lijkt de angst voor het individu, de angst voor de eindgebruiker. Waarom niet die ruwe data geven aan de leerling? Waarom is díé niet de eigenaar en eindgebruiker maar de school? Waarom moet de data er vooral op gericht zijn stuurinformatie te genereren voor scholen (Magister)? Of waarom op het beantwoorden van de juiste onderzoeksvragen, mede door de business intelligence medewerkers van Somtoday?

Magister stelt zelfs dat als je ad hoc ruwe data uit het systeem beschikbaar maakt, er zorgen over de continuïteit en stabiliteit van het systeem ontstaat. Omdat het individu dingen kan doen met het systeem die jij niet van te voren hebt bedacht. Omdat het individu zijn data kan meenemen uit jouw systeem. Maar waarom richten we dat niet in?

Wat dan wel?

We moeten toe naar een nieuwe architectuur. Waarbij de data verbonden zijn aan het individu. Op de eerste plek waar iemand het systeem binnenkomt worden gegevens vastgelegd. Vaak zal dat de gemeentelijke basisadministratie zijn, maar dat kan ook bij een bank of een register gebeuren. Dat wordt de startplek (digitale identiteit) waar iemands data is gekoppeld aan de echt wereld. En elke keer als er in een proces data worden gegenereerd, worden deze aan die digitale identiteit toegevoegd of ze worden verwijderd of gewijzigd. Zo kunnen organisaties zich richten op de processen waar ze goed in zijn, ontstaat een veiligere (GDPR-proof) omgeving en kunnen we via een servicelaag administratieve en ICT-lasten terugdringen.

Reactie op Scholenreis van D66

Als reactie op de Scholenreis van Jan Paternotte en Paul van Meenen, ben ik eens teruggegaan naar de vorige Onderwijsvisie van D66, gemaakt door het toenmalige Kenniscentrum. In 2008 ging een projectgroep daarmee aan de slag en in 2009 verscheen het rapport. Uit dat rapport heb ik de bulletpoints gehaald. En met die in de hand ga ik eens kijken naar de voorgestelde ideeën van nu. En om de conclusie vast te verklappen: de meer abstracte visie van toen en de meer concrete invulling van nu liggen behoorlijk in elkaars verlengde.

  • Ieder individu heeft recht op een minimumniveau van onderwijs dat zoveel mogelijk mensen in staat stelt zelfstandig en onafhankelijk hun leven in te richten.

De basisuitspraak die we in 2009 deden wordt in de nieuwe voorstellen goed concreet ingevuld: met een voorschool geef je iedereen ongeacht opvoeding dezelfde kans bij de start van zijn ontwikkeling en met een verlengde schooldag zet je dat door in het basisonderwijs. Ook met de uitspraken die worden gedaan over de inclusieve school, waar iedereen zijn plekje kan en mag vinden en ondersteuning dichtbij is. Zo zorgen we voor een fundering voor iedereen om zijn leven op te bouwen.

  • Mensen hebben verschillende talenten en capaciteiten en daarom moet er ruimte zijn voor maatwerk in opleidingstempo en -niveau.

Mijn ervaring is dat iedereen wel eens in zijn leven door het ijs zakt. De een wat vaker dan de ander, de een wat harder dan de ander. We doen nu net alsof er drie soorten leerlingen zijn (vmbo, havo, vwo) en als je dat niet kan is er praktijkschool en als je daar te slim voor bent krijg je hoogbegaafdenonderwijs. In de nieuwe concrete plannen komt maatwerk en ondersteuning op maat regelmatig terug: een prima uitwerking die misschien nog wel in de structuur wat aanvulling verdient. Gaan we nog toewerken naar een diploma? Of gaan we dat flexibeler inrichten? Ik ben benieuwd naar de ideeën van en vanuit D66 hierover.

  • De school is een belangrijke plek voor de ontwikkeling van sociale vaardigheden.

Op het punt van socialisatie zie ik weinig terug. Paternotte en Van Meenen blijven uit het vaarwater van Curriculum.nu, maar ik ben wel benieuwd wat onze fractie daarvan gaat vinden. Hopelijk komen ze later in dit traject met uitspraken hierover.

  • Onderwijs draagt bij aan burgerschapsvorming en maakt leerlingen bewust van democratische normen en waarden.

Grappig genoeg zeiden wij dit 10 jaar geleden nog voor zaken als Trump, fakenews, social media en Brexit een rol speelden in het maatschappelijk debat. Het blijft geen vanzelfsprekendheid dat democratie en rechtstaat blijven bestaan; daar moet je aandacht aan blijven geven. Ook hier is de vraag wat D66 gaat vinden van de burgerschapsvorming binnen Curriculum.nu.

  • Het onderwijs mag niet misbruikt worden om utopische maatschappijveranderingen tot stand te brengen.

Ook hier zie je de laatste 10 jaar discussie over: islamitisch onderwijs en bijzondere onderwijskundige concepten staan ter discussie. Maar aan de andere kant vinden we ook dat artikel 23 een belangrijk liberaal idee is, dat je vertrouwen hebt in de docent, de ouder en de mens dat hij in onderling verband onderwijs kan organiseren. Ook de commissie Dijsselbloem sluit hierbij aan. Net zoals ik me afvroeg bij de democratische normen en waarden vraag ik me bij dit punt ook af wat D66 hiervan vindt. Het ontbreekt wat mij betreft in de nieuwe visie.

  • Standaardisering van curricula en eindtermen is zinvol zolang het als middel, niet als doel, wordt beschouwd.

Over Curriculum.nu is de afgelopen maanden heel veel gezegd. Langzaam wordt duidelijk dat er een programma gaat komen voor 70% van de lestijd. Die 70% moet duidelijk gevuld worden en (mede naar aanleiding van de podcast die ik erover maakte) de inhoud veel regelmatiger dan nu geactualiseerd. Op die manier ontstaat ruimte voor maatwerk: maatwerk in de klas omdat je 30% van je tijd eigen thema’s kunt inbrengen en maatwerk in het systeem, omdat je een snellere aanpassingscylcus hebt. En belangrijk voor elke docent: loslaten. Niet elk onderwerp móét en zál altijd onderdeel zijn van het basiscurriculum.

D66 kan strikt genomen nog niet veel op dit punt: het vervolgtraject van Curriculum.nu moet hier eerst inhoudelijke stappen in zetten.

  • Selectie mag niet onomkeerbaar zijn. Mensen moeten opleidingen kunnen stapelen, omwegen kunnen bewandelen of als laatbloeier ontluikende talenten kunnen ontwikkelen.

Dit onderdeel ontbreekt wat mij betreft nog wat te veel in de nieuwe onderwijsvisie van de partij. In de visie op maatwerk voor het voortgezet onderwijs zie je wel het een en ander, maar er kan nog zoveel meer. Het systeem wordt nog niet fundamenteel aangepakt en om met dit punt iets te kunnen, zul je naar een aantal essentiële onderdelen van ons onderwijsgebouw moeten kijken.

  • Maatwerk is nodig om mensen op de voor hen beste plek te krijgen.

Nou, dat zien we terug nu. Met terugwerkende kracht lijkt dit een ontzettend open deur, maar 12 jaar geleden was het woord maatwerk nog iets dat rondom zaken als de Sudburry school of Iederwijsscholen hing; het was nog geen mainstream.

  • Opleidingen bereiden voor op werk met hoofd, hart of handen, waarbij de nadruk ligt op respectievelijk cognitieve, sociale en ambachtelijke vaardigheden. Er is geen hiërarchie tussen de categorieën. Wel zijn er binnen die categorieën niveauverschillen.

Ook hier zie je dat we behoorlijk vooruitstrevend schreven in 2008/2009. De discussie over mbo’ers studenten noemen, ‘hoger’ en ‘lager’ opgeleid, het is in 2019 allemaal voorbij gekomen. Maar niet 10 tot 12 jaar terug. En wat mij betreft moet hier in het onderwijssysteem meer gebeuren en dus ook in de nieuwe onderwijsvisie van D66.

  • Een kerncurriculum en de leerplicht zijn noodzakelijk voor een minimumniveau van zelfredzaamheid op de arbeidsmarkt.

Dit punt is zojuist al besproken, dat zal ik niet nog een keer doen.

  • Het onderwijs moet een brede basis bieden aan leerlingen en studenten.

Ik zie in de verschillende punten twee botsende uitgangspunten: een brede basis en maatwerk tegelijk. Toch moet dat kunnen: brede basis in inhoud en toch ruimte voor verschillende manieren, accenten en eigen aanvullingen vanuit school of leerling. Die botsing, die heel goed past bij de richtingwijzers van D66, past dan ook goed bij de sociaal-liberalen.

  • Het ‘leven lang leren’ is in eerste instantie een individuele verantwoordelijkheid of de verantwoordelijkheid van werknemers en werkgevers onderling.

Een punt dat in de scholenreis en de nieuwe onderwijsvisie nog niet terugkomt, maar maatschappelijk wel behoorlijk veel aandacht krijgt. In onze visie (2009) legden we de verantwoordelijkheid hiervoor bij werkgevers en werknemers onderling, maar ik denk dat de overheid hier meer in moet gaan sturen. Dit gaat niet vanzelf gebeuren en hier moeten we mensen kansen en zekerheid bieden.

Kortom, de scholenreis en de onderwijsvisie liggen behoorlijk in lijn met wat we in 2008 hebben besproken en in 2009 publiceerden, maar de uitgangspunten zijn nog te smal. Zowel kwalificatie, als socialisatie als allocatie verdienen aandacht. Ga daar mee aan de slag Jan Paternotte en Paul van Meenen!

All your skills in your own hand

OMO Scholengroep Helmond innovates with digital badges

This article is a translation and was first published in Van12tot18 of December 2019. You can publish this article with a reference to Vermeulen, P. (2019). Alles wat je in je mars hebt in je eigen hand. Van12tot18, 29(12), 30-31.

All your skills , competencies and experiences neatly combined in a digital safe to which only you have the key; and only you decide who can see which part of your portfolio and when. Fully GDRP proof! OMO Scholengroep Helmond has recently completed a very appealing pilot and is now going live with students to test the application. Young people will benefit from this innovation for the rest of their lives.

“We have been working on it in Helmond for a number of years,” says Wim Pelgrim, teacher but above all digital pioneer and educational innovator. “ Student results are now scattered across all kinds of sources. That needed improvement: safely in their own hands. We also see that a certain type of student finds it difficult to sell themselves to a potential employer. That’s why we will start this project with students of the Praktijkschool Helmond, a school for students with an IQ between 55 and 80. Telling what they have to offer is often a bridge too far for them.”

Open Badges and blockchain

Youngsters who participate will have access to an easy phone app. A safe in which data is collected from all kinds of applications that are used within the school. Today, students already have a lot of data about themselves, but they rarely know about it. That data is visualized via Open Badges. “Consider the badges we know from scouting,” Wim explains. “On the uniform of a scout you see all kinds of insignia that tell something about the skills: for example, you can see at a glance that someone can tie good knots or has followed a course with the fire department. Also everyone from Amsterdam, Singapore or Paris can understand these logos. An efficient system that we are now digitizing for our students.”

We work with the Open Badges standard. Think of our project with badges that state: Collaboration level 3 , forklift truck certificate , English level B1 . You name it, the possibilities are endless. School subjects, competencies, skills… And if a dean, career counselor or employer  wants to know more about a specific performance  , they can simply click the badge. ”

The project team guards against uncontrolled usage and – more importantly – gives high priority to the safety of the innovation. Thanks to a combination of open standards and blockchain technology , this is an extremely reliable system. As the owner of the portfolio, you cannot independently add all sorts of badges or raise levels. Every badge has a kind of digital fingerprint that is stored on blockchain, so the parties involved can verify the authenticity of the information. And moreover, the system has no central storage , and is thus fully compliant with the GDPR.

Insight into your talent

Pupils can use their badges to share information with, for example, an employer, who has temporary access to (a part of) the safe. Wim: “What we are doing is unique in the Netherlands. A uniform standard with which students can go to another school or employers. An ideal starting point for conversations. Not to mention all the latent skills: many students do not even see how much they have grown. A mark for an exam is very specific, but how strong are your social skills, for example? Or your problem-solving capacity? We will help with one clear standard by means of  which everything is clearly presented. “

It is great that we can help the students of the Praktijkschool Helmond with it, but this system works for a much wider target group. Consider the international benefits. Suppose a Chinese student comes here to study at Fontys University for a year. How do you check his past? Maybe he designed his own degree, in an extreme case. With our standard you build in safety. Just show us your past!” The system encourages lifelong learning. Childcare information? Calculation application used in primary school? Secondary school portfolio software? Did you take a relevant course or did you follow additional training? Have a performance interview? Super: new badges.

“For us, it is about much more than just exchanging information about the profile of a student. Our students are not  consciously working on their future. They only see the here and now, today. It is important for them to experience that present skills  are taken to the next step in your life: your working career. You are aware that it has value. You can show badges in your app to an employer: look what I can do. “Wow, are you already on collaboration level 2? And how can we get to 3 here?” Our competencies and those of Senzer have been brought in line, more than ever we will soon be speaking the same language. At Senzer, for example, they can build on the skills of students during their time at our school. As far as I am concerned, it is a major improvement on many levels in comparison to the piece of paper with which someone now graduates. The possibilities are endless!”Joost Jacobs, Education manager Praktijkschool Helmond

To work

The app is now ready. During a launch event on January 13th at Praktijkschool Helmond, a great moment of success within a lengthy process. Vereniging OMO, to which OMO Scholengroep Helmond’s four secondary schools belong, funded part of the project, in addition to SIDN Fund and Factom. “But we can’t make this project a success on or own,” Wim realizes. “We work with Sphereon, a software company with a lot of experience in the field of blockchain . Volution is also cooperating, an organization that offers digital learning resources that support personalized education. And then in Helmond we finally have a very nice partner in Senzer, the employment office for the region, which daily helps thousands of people with a meaningful job or social participation and their software builder Matchcare.”

Various organizations within and outside of education have already shown an  interest in the project. How well does the system work now? The first students will be testing in December and January. Wim is curious about the feedback. “We will receive surprising responses, we are sure of that. Things we haven’t thought of ourselves. Exciting, we will undoubtedly learn a lot from the target group. Phase 1 has now been completed; we are completely ready for the next. “

If you want to be present during the launch of the app on January 13th 2020 at Praktijkschool Helmond? Contact Wim Pelgrim: blockchange@wimpelgrim.nl

 Author: Perry Vermeulen

De Nederlandstalige onderwijspodcasts

Ik maak zelf sinds 2019 een onderwijspodcast en in 2023 startte ik zelfs een tweede reeks. Mijn interesse in het medium is dus groot. In deze bijdrage een overzicht van de mij bekende Nederlandstalige onderwijspodcasts en mijn persoonlijke oordeel hierbij. Bovendien heb ik een aantal jaar een rubriek over podcasts in Van Twaalf tot Achttien gehad.

En ja, het gevaar is dat het beeld ontstaat dat ik mijn collega’s bij de enkels afzaag om als enige glorieuze podcast in dit veld over te willen blijven. Maar dat is niet het geval. Ik beluister vele van deze podcasts regelmatig en we kunnen elk met onze eigen aanpak prima naast elkaar bestaan.

Wytze en Wim op onderwijsreis
De leukste podcast maken Wytze Niezen en ik natuurlijk zelf, Wytze en Wim op onderwijsreis (voorheen de Pictio Onderwijspodcast). Het is niet alleen leuk om te luisteren naar een podcast, maar zelf in gesprek met interessante gasten en dat delen met anderen is misschien nog wel veel leuker! Elke maand een interessant thema en dan één of twee gasten daarbij uit het werkveld. Je vindt Wytze en Wim op Onderwijsreis op elk denkbaar platform, en in elk geval via de onderstaande link.
https://podcasters.spotify.com/pod/show/de-onderwijspodcast

Mijn eerste mentorklas, 15 jaar later
In 2023 ben ik, Wim Pelgrim, 15 jaar mentor. Elke week interview ik één van mijn mentorleerlingen uit 2008, toen zij als twaalfjarige binnenkwamen in klas 1H op het Canisius College in Nijmegen. Hoe is het die 30 leerlingen van toen vergaan? Hoe heeft de middelbare school bijgedragen aan hun leven nu? Wat kon ik als mentor bijdragen? En welke zaken zijn toen onopgemerkt gebleven? Luister alle 20 tot 30 afleveringen; kan ik iedereen terugvinden?
https://podcasters.spotify.com/pod/show/mijn-eerste-mentorklas

Opgejaagd
Ik was echt geïntrigeerd door de serie Opgejaagd. De strijd van Jennifer Petterson bij haar kennismaking met de Nederlandse kinderopvang en het Nederlandse onderwijs maak je van dichtbij mee. Moet het gezin naar Zweden gaan, naar het onderwijs uit haar geboorteland dat ze veel beter vindt dan wat ze bij haar kinderen ziet gebeuren? En waarom doen we in Nederland wat we doen? Een persoonlijke en interessante kennismaking met onze eigen kijk op kinderen.
http://www.vpro.nl/opgejaagd

Het mysterie van de goede leraar
Marcel van Herpen, die samen met Peter Heerschop ook de podcast Onderwijs vandaag! maakt, scoort wat mij betreft nog beter met Het mysterie van de goede leraar. Een persoonlijke zoektocht naar wat een leraar tot een goede leraar maakt. Daarbij gaat het om een persoonlijke zoektocht waarbij gesprekken met Van Herpens moeder, zijn inspiratiebronnen en vele anderen in het onderwijsveld een beeld geven van wat een leraar een leraar maakt. Interessant. Gelukkig bestaat de reeks uit 9 afleveringen (plus 1 bonusaflevering), zodat het thema binnen een afzienbare hoeveelheid aflevering tot een mooie afronding komt.
https://anchor.fm/jan-peels

Tjipcast
Tjipcast is de tweewekelijkse podcast (en video) van dr. Tjip de Jong over leren, veranderen, samenwerken, leiderschap of innoveren. Onderwerpen als goed rekenonderwijs, autonomie en zelfsturing en nieuw organiseren komen onder andere voorbij; onderwijs is een deel van deze podcast. Dat snijvlak van leren, leiderschap en innovatie sluit aan bij het zelfstandig ondernemerschap van De Jong en levert regelmatig interessante gesprekken op, soms wat meer binnen het primaire proces in het onderwijs, meestal wat meer daarbuiten. Maar voor docenten die breder willen kijken of voor mensen van buiten het onderwijs die met hun werkzaamheden op het snijvlak van onderwijs zitten een echte aanrader.
https://tjipcast.nl/

Llearn
Llearn is een uitgeverij van online cursussen voor docenten. Zij maken materialen, cursussen, korte video’s en een podcast met allerlei zaken waar docenten en leraren elke dag hun onderwijs beter mee kunnen maken. En zij maken een podcastreeks die in het verlengde daarvan ligt. René Kneyber en Valnetina Devid hebben echt een heel goede, praktisch ingestoken podcast neergezet. Bovendien heeft Llearn de leukste tune van alle onderwijspodcasts inclusief mijn eigen Pictio Onderwijspodcast. Het enige minnetje van de Llearn podcast is wat mij betreft de soms wat lange boekbesprekingen. Zo de diepte in (soms wel tot rond een uur in lengte) is niet altijd nodig en daarmee wordt het ook wat minder praktisch voor de luisteraar.
https://llearn.nl/?page_id=162

Ieder talent telt
De reeks Ieder talent telt (vijf afleveringen) is professioneel gemaakt. De afleveringen kennen een goede samenhang, mooie montage en het is een helder afgebakend thema. Zo maak je een audio-uiting om mensen te informeren over gelijke kansen.
https://www.gelijke-kansen.nl/actueel/podcast

Pdcst drieëntwintig
Pdcst driëntwintig gaat over artikel 23 van de grondwet, de vrijheid van onderwijs. Het is een interessante, goed gemaakte podcast over een thema dat aan de ene kant heel specifiek is, maar dat aan de andere kant ook het hele onderwijs raakt. Iets meer uitleg over het artikel aan het begin van de reeks was wel fijn geweest voor beginnende luisteraars. Verder is duidelijk dat het uitgangspunt van Verus, de vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs in Nederland, is dat het artikel en een uitgesproken bijzonder onderwijs iets goed is. Wel een leerzame podcast!
https://anchor.fm/verus

Meesterwerk
Meestwerk is begonnen als podcast van Jan Jaap Hubeek en werd een audiocollectief met meerdere podcasts. Vanaf 2021 is Hubeek weer alleen op pad. Hubeek was in het begin onderwijsmanager educatie bij de pabo in Leiden, vanaf 2021 is hij actief in het vrijeschoolonderwijs.
In zijn eerste podcastreeks bezoekt hij mensen die innoveren in het onderwijs, over de laatste ontwikkelingen op onderwijsgebied en het ondernemerschap vanuit docenten of onderwijsbetrokkenen. De serie leunt daarbij, zeker in het begin, wel wat sterk op wat er zich in Amsterdam en omstreken afspeelt, maar dat verbreedt zich in de loop van de tijd wel. Hij heeft echt de voorhoede van onderwijsontwikkelingen te pakken, zoals de Agora, Iederwijs of scholen met mindfullness op het curriculum. Vanaf 2021 focust hij zich sterk op het vrijeschoolonderwijs. Maar dit soort tegendenkers zetten je wel weer aan het denken over je eigen praktijk. De focus op de wat zweverige kant maakt dat ik er minder naar beng aan luisteren.
https://janjaaphubeek.nl

Onderwijskansen
De podcast Onderwijskansen is een goed voorbeeld van een professioneel gemaakte podcast als onderdeel van een multimedia-aanpak: een website, artikelen, social media-uitingen en een podcast voor de verdieping. En het NRO (Nationaal Regieoorgaan Onderwijsonderzoek) heeft voor Onderwijskansen.eu twee goede, professionele podcastmakers in huis gehaald. Voor seizoen Jan Jaap Hubeek (in dit overzicht regelmatig terug te vinden) en voor het tweede seizoen Tjip de Jong. Een interessant thema gezien de huidige maatschappelijke ontwikkelingen, wel voor een specifieke doelgroep leuk om vele afleveringen van te genieten. Maar professioneel en goed gemaakt.
https://www.onderwijskennis.nl/onderwijskansen

Inspectie van het onderwijs podcast
Er zijn op dit moment drie afleveringen van de podcast van de Inspectie van het Onderwijs. De afleveringen zijn goed geproduceerd en hebben een heldere boodschap. Bovendien zijn het geanimeerde gesprekken doordat de makers diverse gasten tegelijk aan tafel zetten. Prima gemaakt en informatief: dat heb ik nog weinig gezien bij overheidspodcasts. Maar deze zou ik zeker luisteren.
https://app.springcast.fm/podcast/inspectie-van-het-onderwijs-podcast-1

Fris, de podcast
Deze podcast is een leuke podcast voor een specifiek publiek. Gesprekken van een coach met beginnende docenten waarin de vraag centraal staat waar men in de eerste 5 jaar tegenaan liep. De gesprekken bieden leuke inzichten, maar als je zelf geen beginnende docent bent, gaan deze gesprekken snel vervelen.
https://shows.acast.com/fris-de-podcast

Onderwijs maak je samen
Deze podcast brengt diverse onderwerpen vanuit onderwijsadviseurs. Niet altijd een succes, maar in dit geval is Borrelend leiderschap een leuke serie van meer dan 30 afleveringen. Het is een nogal specifiek thema, maar men vliegt het wel goed breed aan, daarna komen verschillende aspecten langs. Het zijn leuke gesprekken.
https://onderwijsmaakjesamen.nl/tag/podcast/

(W)onderwijs
(W)onderwijs is een podcastserie van 3 afleveringen over de ervaringsgerichte leerkrachtstijl in het kleuteronderwijs. Evelien Krijn van het CEGO wordt door Jonas Slaats bevraagd over de ervaringsgerichte praktijk. Elke aflevering focust op één hoofdthema: de kernelementen, de verschillende vormen van empathie en de drie dimensies van de ervaringsgerichte praktijk. De concrete praktijkvoorbeelden vullen de theorie aan. Een leuke, goed opgezette en leerzame miniserie voor kleuterdocenten, maar ook voor iedereen die aan oudere doelgroepen lesgeeft.
https://anchor.fm/wonderwijs

Gezonde school, de podcast
Ook Gezonde school, de podcast, is een mooi voorbeeld van een nichepodcast. Het is een helder afgebakend thema. Het is goed gemaakt, bevat leuke, verhelderende gesprekken en beslaat een brede reeks thema’s binnen de context van de gezonde school. Interessant voor een specifiek publiek.
https://gezondeschool-inspiratie.nl/podcast

De taalcompetente leraar
Praktische podcasts gericht op één thema kom je in deze lijst vaker tegen. De taalcompetente leraar is er zo een en ook nog een behoorlijk goede. De TaalUnie heeft in deze reeks een interessante sprekers samengebracht in strak gemonteerde afleveringen. Je kunt een voor jouw relevant thema kiezen en in ongeveer 20 minuten ben je bijgepraat en kun je met dat thema verder aan de slag. Het luisteren waard, als je interesse hebt in dit specifieke onderwerp.
https://taalunie.org/actueel/251/nieuwe-podcastreeks-de-taalcompetente-leraar

Over Onderwijs & Opvoeding
In de podcast Over Onderwijs & Opvoeding delen onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam de laatste inzichten uit wetenschappelijk onderzoek. Men richt zich op professionals en beleidsmakers, en iedereen die meer wil weten over onderwijs en opvoeden. Podcastmaker Tjip de Jong (van de Tjipcast) gaat hiervoor in gesprek met onderzoekers van het Research Institute of Child Development and Education aan de Universiteit van Amsterdam en met externe experts. Het feit dat Tjip de Jong deze interviews doet, helpt de gesprekken direct naar een goed niveau. Ook de opnamekwaliteit en montage zijn prima. Het enige waar ik persoonlijk last van heb is het hoge abstractieniveau. Dat sluit aan bij het beoogde publiek (beleidsmakers, professionals), maar het blijft wel erg dicht bij de onderzoekswerkelijkheid.
https://open.spotify.com/show/5F8gXPTiQcStut6smYl5OS?si=-58EBwK9RpGl3JKafjOROA&dl_branch=1&nd=1

Kennisnet podcast
Kennisnet is voortgekomen uit het PO, VO en MBO als onafhankelijk expertisecentrum en diensteverlenr op het gebied van ICT-gebruik in het onderwijs. En daarover gaat de al behoorlijk lang bestaande podcast van Kennisnet ook over: ICT en onderwijs. Leuke gesprekken waarin de gidsfunctie van Kennisnet duidelijk uit naar voren komt: zowel praktische en technische onderwerpen als trends, bijvoorbeeld Artificial Intelligence, komen naar voren. Een leuke podcast voor wie interesse heeft in dit specifieke gebied.
https://kennisnet.libsyn.com/

ResearchED podcast
Op 19 juni 2021 vindt de conferentie ResearchED plaats. In het kader van die conferentie zijn 6 podcastafleveringen gemaakt met enkele van de sprekers en workshopsleiders. Grote namen passeren de revue. De gesprekken, gevoerd door Jan van de Ven, zijn onderhoudend en interessant. Net als bij elke conferentie zal niet elk thema jou aanspreken, maar je wordt wel goed geënthousiasmeerd om je op te geven voor de conferentie. Een goede doelgerichte podcast met leuke sprekers.
https://researched.eu/rednl-podcast/

Buiten de krijtlijnen
Buiten de Krijtlijnen is een Vlaamse podcast over onderwijs. Begonnen in 2017 heeft de podcast zijn activiteiten begin 2019 weer opgepakt. Gesprekken met experts, docenten, directeurs en pedagogen om onderwijsvraagstukken te bevragen en beantwoorden. De podcast lijkt in zekere zin op mijn eigen Pictio Onderwijspodcast, maar dan vanuit het Vlaamse onderwijs. Bij de eerste afleveringen is de audiokwaliteit (via Skype) nogal wisselend en dat is jammer. Dat wordt in de latere seizoenen een stuk beter, maar een blijvend probleem vind ik de soms wat langdradige gesprekken. Dat is met name in de afleveringen in de reeks “De leraarskamer” waarin een aantal docenten de actualiteit bespreekt. Vaak twee uur lang en dat is net wat te veel na een dag zelf doorbrengen in een personeelskamer op een school. Maar ook in de reguliere eenuursafleveringen zit soms wat herhaling en wat slappe stukken in de gesprekken die met wat meer montage sterker waren geweest.
https://buitendekrijtlijnen.simplecast.com/

De Grote Pauze Podcast/De LAKS-cast
Eind oktober 2019 startte het LAKS met De Grote Pauze Podcast. Een podcast voor en door middelbare scholieren. De eerste aflevering belooft een compact gesprek (10 minuten) over een actualiteit van het onderwijs. Leuk om te zien dat het LAKS op deze manier probeert de achterban te bereiken via dit medium. De gesprekken zijn soms minder goed, soms wat beter, maar het geeft een leuk inzicht in het werk van het LAKS.
https://open.spotify.com/show/0eKviVTp7vwc0rXl7dvabL

Clash in de klas
Hoe omgaan met spanningen en conflicten in de klas? En wat als extreem ideeëngoed de school binnensluipt? Clash in de klas is een driedelige Vlaamse podcastreeks van Knack, Hannah Arendt Instituut, Klasse, GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, het Vlaams Vredesinstituut en Wij-Zij Netwerk. In de gesprekken wordt gekeken naar de opbouwende thema’s polarisatie, radicalisering en extremisme. Een prima compacte reeks over een afgebakend thema.
https://hannah-arendt.institute/podcast-clash-in-de-klas/

Educé – De Onderwijs Podcast
Educé maakt een prima podcast voor een specifieke doelgroep. Educé ondersteunt scholen, leerkrachten, intern begeleiders en zorgcoördinatoren bij hulp aan leerlingen. De focus ligt dus bij het pedagogische en dat is niet voor iedereen oneindig interessant. Door de opzet op basis van een casus heeft elke aflevering een mooie kapstok waar theorie en ervaringen aan opgehangen kunnen worden. Blijft het interessant? Voor mij persoonlijk niet, maar als je veel wilt leren en weten over leerlingbegeleiding en de pedagogische kant van het vak, dan is De Onderwijs Podcast wel een aanrader.
https://www.educeonderwijs.nl/podcast

De kracht van onderwijs
Deze podcastreeks lijkt een vervolg op de gestopte reeks Samen Onderwijzer (onderaan in de lijst) van mbo-opleider Curio uit West-Brabant. In de podcast gaat de voorzitter van de Raad van Bestuur het gesprek aan met mensen die voor mbo relevant. Deze reeks richt zich echter op een breder publiek dan (aanstaand) docenten. De eigen omschrijving: “Jaarlijks geeft de Nederlandse staat ruim 40 miljard euro uit aan onderwijs en onderzoek; en zitten enkele miljoenen kinderen, jongeren en volwassenen in de Nederlandse schoolbanken. Tijd voor een goed gesprek.”
https://www.curio.nl/over-ons/organisatie/de-kracht-van-onderwijs/

De meesterlijke podcast
Na de eerste aflevering van de meesterlijke podcast leek het doel erg mooi, maar de uitvoering had nog wat aandacht nodig. Ook deze makers maken een persoonlijk gesprek, maar zijn in de loop van de afleveringen steeds meer ook gericht op hun gasten en blijven goed gericht op hun doel. Ze groeien in elk geval in luisteraars en aandacht (artikel in Twentse Courant Tubantia bijvoorbeeld), hopelijk blijft de kwaliteit ook groeien, dan gaan stijgen ze vanzelf nog meer op deze lijst.
https://open.spotify.com/show/1s415xKqoLfOSjVoJn8eeL

Teacher Tech Heroes
Deze podcast loopt al een paar seizoenen heeft een heel helder format en een heel heldere insteek. Daardoor wordt het na een aantal afleveringen wel een opeenvolging van veel dezelfde soort docenten die zelfde onderwerpen behandelen. Zelfs voor mij, die toch behoorlijk thuis is in technologie en onderwijs, is deze podcast mij te niche.

Gespreid Leiderschap
De podcast van de Academie voor Gespreid Leiderschap richt zich specifiek op het thema gespreid leiderschap in het onderwijs. Frank Hulsbos gaat in deze serie in gesprek met mensen om te onderzoeken waar je tegenaan loopt wanneer je gespreid leiderschap in de praktijk brengt. De gesprekken zijn op zich interessant, maar wel voor een heel specifiek publiek (mensen die deze vorm van leiderschap willen inzetten). En daarmee voor een niche.
https://www.gespreidleiderschap.nl/podcast

Schoolpraat
Schoolpraat is de podcast van Kunskapsskolan Nederland. Dit onderwijstype dat rond 2013 uit Zweden naar Nederland is komen overwaaien heeft een heel sterke visie op de inrichting van het onderwijs. Deze podcast is heel duidelijk vanuit die visie opgezet. Zaken als personalisering van het onderwijs en verandering van het systeem zijn constanten in de reeks en van daaruit worden thema’s benaderd. Het is een nogal specifieke reeks voor een specifiek publiek.
https://kunskapsskolancommunity.nl/podcast/

Onderwijs leiden met hart en ziel
De podcast van Taco Visser heeft een leuke insteek: elke keer staat een boek of staan enkele publicaties centraal waarover de gast komt vertellen. Dat biedt de mogelijkheden voor diepgang en je kunt als luisteraar verder aan de slag na het luisteren. Wel zal het thema (leidinggeven in het onderwijs) net zoals bij Hartger Wassink, niet voor iedereen een aansprekend onderwerp zijn. Visser heeft daarbij een insteek bij dit thema die wat meer op het gebied van gevoel en filosofie ligt. Er zal zeker een doelgroep voor zijn, maar voor die doelgroep mogen de afleveringen wat korter en meer to the point.
https://anchor.fm/taco-visser/

Mr. Hadj Podcast
Het is een leuk idee dat een leraar met docenten én leerlingen in gesprek gaat over onderwijs. Het probleem dat ik heb met deze podcast is dat het doel me volledig ontgaat. Fijne gesprekken die weinig overkoepelende samenhang hebben. Als je ervan houdt, be my guest.
https://open.spotify.com/show/0gDOBjqTbbNZzbs5hcFxQp

Onderwijs maken van de Haagse Scholen
De Haagse Scholen maakten eind 2022 een aantal leuke podcasts. Het zijn kleine thema’s gericht op de eigen scholen en eigen omgeving. Op onregelmatige basis maakt deze groep scholen een podcast, waarin collega’s aan het woord komen die op allerlei manieren met hun vak bezig zijn. Maar nog belangrijker: ze geven leerlingen een stem over hoe zij bezig zijn met leren. Sinds 2021 zijn 8 afleveringen verschenen van Onderwijs Maken en deze variëren enorm in lengte en onderwerp. Maar ze vormen een prachtige staalkaart van wat je kunt doen met leerlingen in het primair onderwijs met podcasting. Hopelijk pakken ze hun reeks snel weer op.
https://open.spotify.com/show/5E6jubWzRwgmZ0vIAqBFhc

Minder uren betere lessen
Minder uren betere lessen wordt een reeks van 9 afleveringen vanuit de HvA samen met NRO. Het thema is op zichzelf interessant: kan het reduceren van het aantal lesuren in het basis- en voortgezet onderwijs bijdragen aan beter onderwijs, omdat leraren dan ruimte krijgen om samen kwalitatief betere lessen te ontwikkelen? Maar de uitvoering voelt wel erg ministerie/trage studiedag. Het gesprek is traag, de inleiding is lang en het blijft erg in de metathema’s hangen. Het wordt voor de meeste mensen in de onderwijsklei te weinig concreet.
https://www.hva.nl/urban-education/gedeelde-content/evenementen/evenementen/2022/10/podcast-minder-uren-beter-onderwijs.html

Toekomst van onderwijs
Deze reeks die al drie jaar bestaat heeft een voor mij interessant thema. Maar het is ook wel direct een niche podcast: het snijvlak van onderwijs en arbeidsmarkt, gericht op het hbo is een mooi afgebakend terrein. De inleiding is erg traag en de gesprekken en montage zijn niet zo vlot. Een leuke podcast, maar zeker niet voor iedereen.
https://open.spotify.com/show/3I4XDFBMpffeEgplt0p8lg

Teach More
Deze Vlaamse podcast wordt gemaakt door een traingsinstantie op het gebied van leerlingbegeleiding en pedagogiek. Inhoudelijk is deze podcast helemaal niet slecht, maar het jammere is dat de presentatrices de stof weinig boven het anekdotische gesprek weten te tillen. Er zitten verwijzingen in naar onderzoek, maar dat is niet al te diepgravend, het is te weinig concreet om er direct in de klas mee aan de slag te kunnen en de afleveringen zijn te lang om ook snel die slag naar de praktijk te kunnen maken. En als je dan toch 45 minuten in gesprek wil, nodig dan een deskundige uit om het gesprek afwisselend te maken. Nu blijft het veel van hetzelfde. Bovendien wordt later elke aflevering aan een medewerker gewijd: wie zit daarop te wachten?
https://teachmore.be/blog

Nivoz Podcast
De Nivoz Podcast wordt gemaakt door verschillende makers. Die van Jan Jaap Hubeek zijn interessant, maar die door de andere makers zijn ontzettend saai: langdradig, weinig scherpe vragen, stiltes in het gesprek, te lang doorgaan op een onderwerp. Het voelt een beetje alsof je bij zo’n veel te lange studiedag zit, op het verkeerde moment in het schooljaar, waar je niet op zat te wachten, verplichte aanwezigheid, met een spreker die er vooral voor zichzelf lijkt te staan en met informatie die niet aansluit bij jouw leerbehoefte. Gelukkig kun je deze uitzetten en een echt studiedag niet.
https://nivoz.nl/podcast

Docentenleven.nl
Deze podcast bestaat in seizoen 1 uit basale cursusinformatie. De start lijkt niet zo briljant en ook het startniveau niet: “Een les kent een start, kern en afsluiting”. Zo kan ik het ook… Pas in seizoen 2 wordt duidelijk dat deze podcast zich richt op e-learnings en begeleiding voor zij-instromers. En daarvoor is deze informatie wel geschikt. Ik vind het wat amateuristisch maar misschien helpt het beginnende docenten. Maar voor die doelgroep is er veel beters te vinden in deze lijst.
https://open.spotify.com/show/3waGqAPz24Galrt5ZKQ9Ew

Diversiteit in het onderwijs
Deze podcast van de Vereniging openbaar onderwijs is niet zo heel briljant. De onderwerpen die behandeld worden zijn zeker belangrijk: burgerschap, kansengelijkheid, armoede, diversiteit, inclusiviteit; allemaal thema’s van nu. Maar de podcast is wat ongericht en ik kon er zelf niet zo mee.
https://app.springcast.fm/podcast/diversiteit-in-het-onderwijs-1


Wij(n) in het onderwijs
Wij(n) in het onderwijs is opnieuw een podcast met twee collega’s die het gesprek aangaan over het onderwijs. Bij deze podcast zijn twee elementen toegevoegd: een set met vragen en stellingen en… wijn. De vorm is leuk, de dames gezellig, maar voor de luisteraar is deze podcast toch wat weinig veralgemeniserend.
https://open.spotify.com/show/4dqK65LoV3QdZkuxG6XcbG

Samen opleiden
Het Platform Samen Opleiden & Professionaliseren is een initiatief van alle raden van basisonderiwjs tot universiteit. Hoewel op de website van Samen opleiden staat vermeld “Podcast Samen Opleiden is voor iedereen die professioneel te maken heeft met opleiden en professionaliseren binnen het onderwijs”, lijkt deze publieksbeschrijving toch wat te vaag. Bij het luisteren gaan de gesprekken nogal abstract over kwaliteitskaders en peer review. Deze podcast is té niche, té abstract en té saai.
https://www.platformsamenopleiden.nl/podcast-samen-opleiden/

Samen onderzoeken
De PO-Raad en het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) ondersteunen met het online Platform Samen Onderzoeken samenwerking om het onderwijs ‘evidence informed’ te verbeteren. De podcast die bij het platform hoort bekijkt vanuit een breed kader de problematiek. Net als Samen Onderzoeken is de podcast erg abstract en voor veel luisteraars nogal vaag.
https://samenonderzoeken.podbean.com

AOB
De Algemene Onderwijsbond Oost is een podcast begonnen waarin het actuele onderwijsnieuws wordt besproken. De podcast voelt echter hetzelfde als de afleveringen van De Leraarskamer van Buiten de krijtlijnen: het is het gesprek dat je met je collega’s hebt op school, maar dan thuis of onderweg nog een keer. Bovendien bevat de podcast veel ‘geleuter’ op niks af en stoort het muziekje me. Het nieuws dat besproken wordt voegt weinig toe aan wat al in kranten en op websites en social media voorbij is gekomen aan onderwijsnieuws en de insteek is wat te persoonlijk. En uiteraard is men erg positief over het werk van de vakbond. Nee, niks voor mij.
https://anchor.fm/aob-oost

Zin in lesgeven
Zin in Lesgeven schijnt bedoeld te zijn voor mensen die als zij-instromer het onderwijs in willen. Maar als je luistert naar de podcast vraag je je af of dat inderdaad het publiek is; je vraagt je zelfs af wie überhaupt als publiek in het hoofd van de makers zat. Het gesprek is veel te weinig concreet voor mensen die twijfelen of ze docent moeten worden. Dit middel is volgens mij ook niet geschikt voor dat doel. Ga persoonlijk in gesprek als mensen twijfelen. Maar zo’n podcast op metaniveau schiet alle mogelijke doelen voorbij.
https://www.leraarvanbuiten.nl/podcast-zin-lesgeven

De gestopte(?)

Er zijn podcasts die gestopt lijken. Er verschijnen dan al tijden geen nieuwe afleveringen. Mochten ze weer tot leven komen, dan plaats ik ze weer hoger.

Onderwijs vandaag!
In coronatijd zijn Peter Heerschop en Marcel van Herpen gestart met hun podcast Onderwijs vandaag! En daarmee zijn ze met stip binnengekomen in dit overzicht. In de eerste paar afleveringen, die nogal PO-gericht lijken, blijken de heren goede, snelle interviews te maken. Bovendien is het leuk dat er leerlingen in de podcast worden geïnterviewd. Je merkt dat Heerschop en Van Herpen gewend zijn om radio te maken, te interviewen en te spreken in het openbaar. De sfeer is positief en vrolijk, waardoor je er lekker naar luistert. Een verdiende hoge plek bij mijn favorieten.
https://centrumpedagogischcontact.nl/podcast/

De 4 sleutels voor een effectieve les
De 4 sleutels voor een effectieve les is de podcast van het onderwijsadviesbureau met dezelfde naam. De 4 sleutels geeft trainingen en maakt materialen voor basisscholen gericht op het instructiegedrag en het ontwikkelingsgerichte gesprek daarover. Theo Wildeboer spreekt hierin elke keer met een deskundige, vaak van universiteiten, over een krachtige les. Evidence-informed je les vormgeven is het uitgangspunt. Interessant materiaal, ook voor iedereen die lesgeeft buiten de basisschool. Al zou er in het gesprek wat mij betreft soms iets scherper gesneden mogen worden.
https://www.deviersleutels.nl/podcast/

Onderwijspraat
Onderwijspraat is een startende (juni 2020) podcast van een jonge studente/docente die de pabo aan het afronden is. In de openingspodcast geeft Sanne de Bruijn aan dat ze een podcast wil maken voor afstuderende en startende docenten en iedereen met affiniteit met onderwijs. De stijl en onderwerpaankondiging doet mij denken aan de Amerikaanse podcast van Angela Watson. De eerste afleveringen zijn concreet, helder en inderdaad gericht op het nieuwe publiek. Ze zal nog wel moeten werken aan haar tone of voice: de stem van De Bruijn is prettig om naar te luisteren, maar er klinkt wel een wat ingestudeerde toon in door en het lijkt alsof ze tegen leerlingen van een jaar of 8 praat in plaats van studenten/startend docenten. Dat verbetert gelukkig wel met de aflevering.
https://anchor.fm/sanne-de-bruijn

Nectar voor het onderwijs
In deze podcast spreekt Maike Pollaert met professionals die niets met het onderwijs te maken hebben, maar die in hun werk wel kennis en vaardigheden hebben ontwikkeld die ook voor de klas interessant zijn. De grote namen die ze in deze podcast weet te verzamelen is indrukwekkend: Ronald Giphart, Ronnie Ruysdael, Sinan Can. En de gesprekken zijn leuk, goed gevoerd en interessant voor docenten. In elk gesprek vind je wel een haakje voor je eigen werk in de klas. En daarom knalt deze mijn top-10 binnen.
https://app.springcast.fm/podcast/nectar-voor-het-onderwijs

Podcastseries van Jan Jaap Hubeek
Jan Jaap Hubeek kennen we van Meesterwerk hierboven in de lijst. In opdracht maakt hij ook podcastseries voor andere organisaties. Hubeek is zijn steady zelf in deze series. Je merkt wel duidelijk dat het opdrachten zijn, omdat het potentiële publiek voor deze podcasts niet zo groot is.

Genderwijs
Genderwijs is een korte reeks gesprekken over de rol van gender in het onderwijs. Deze reeks is gemaakt in opdracht van stichting School & Veiligheid en hoort bij de onderwijsconferentie Genderwijs  voor alle onderwijsprofessionals werkzaam in het po, vo en mbo. Is de kijk op jongens en meiden van invloed op hun ontwikkeling of niet? Welke rol speelt het onderwijs hierin? Wat kom je tegen in de dagelijkse praktijk en wat weten we uit onderzoek? Een interessante reeks gesprekken.
https://janjaaphubeek.nl/genderwijs/

Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs (TOO)
Het interviewen van deze taksforce past wel bij Hubeek: waar Meesterwerk begon met het onderzoeken van de kanteling van het onderwijssysteem, de mensen die voorop lopen inverandering, geldt dat ook voor de taskforce. TOO wil het leerstof-jaarklassensysteem vervangen door een meer ontwikkelingsgericht onderwijssysteem. Wat mij bij deze reeks wel stoort is dat bij een enkele opname de microfoon van de mede-interviewster niet aan stond en de gesprekken niet zo scherp zijn gemonteerd als bij Meesterwerk.
https://feeds.captivate.fm/taskforce-ontwikkelings/

Leve het onderwijs
Leve het onderwijs is een manifest van bestuurders in het onderwijs. De opzet is gelijk aan de podcastreeks over de taskforce, maar de inhoud is mij te vaag. Bestuurders met holle frasen is mijn samenvatting. Dat ligt niet aan de interviewer, dat ligt aan het onderwerp. Helaas een echt niche podcast, want hier kan menigeen in het onderwijs niet veel mee.
https://levehetonderwijs.nl/podcasts

Stichting Onderwijs primair
Stichting onderwijs primair heeft Hubeek gevraagd voor één gesprek met de directeur om te kunnen gebruiken als een soort nieuwsbrief. In plaats van een geschreven interview is het een te beluisteren interview. Interessant voor medewerkers van de stichting, maar echt een particulier product.
https://janjaaphubeek.nl/stichting-onderwijs-primair/

Leren Verbeteren
In de podcasts van Leren verbeteren wordt elke aflevering een onderwerp op het gebied van onderwijskwaliteit in het voortgezet onderwijs besproken. Van zwakke scholen tot inspectietoezicht en van didactisch handelen tot toetsing. Een goed gemaakte podcast: opnamekwaliteit is goed, gesprekken zijn van goede lengte, inhoudelijk interessant en een thema dat nog weinig in andere podcasts zo specifiek aan bod komt.
https://www.projectlerenverbeteren.nl/podcasts/

De professionele dialoog
Hartger Wassink richt zich met zijn podcast op de onderwijsbestuurder. Als consultant sluit dit goed aan bij zijn professionele werkzaamheden. Hij interviewt bestuurders van scholen, scholengroepen, samenwerkingsverbanden en dergelijke en bespreekt de wijze waarop zij hun (onderwijs)organisatie aansturen. Leuke gesprekken, maar na een aflevering of vijf is het wel tijd voor een wat professionelere microfoon, want het klinkt allemaal wel erg hol.
https://professioneledialoog.nl/publicaties/

Voortgezet leren
De podcast Nablijven met… is een initiatief van Ruimte voor leren, later vervolgd door Voortgezet leren. Het zijn leuke gesprekken over thema’s in het voortgezet onderwijs. De geluidskwaliteit is door de coronacrisis niet altijd optimaal, maar dat geldt voor meer podcasts. De focus van de podcast ligt op innovatie. Daardoor lijkt de podcast nogal op die van Meesterwerk (zeker de eerste afleveringen van Hubeeks podcast), maar Erik Ex kiest andere en originele gesprekspartners, waardoor je wel wat nieuws leert. De interviewer is helder en leidt het gesprek goed. Een leuke aanwinst in het podcastlandschap.
https://www.voortgezetleren.nl/podcasts-nablijven-met/

De belangrijkste lessen
De belangrijkste lessen is het persoonlijke relaas van Melchior Wammes. Het is bij vlagen pijnlijk om naar te luisteren, maar ik denk wel een waardevol egodocument voor iedereen in het onderwijs. En ja, het is maar het verhaal van één leerling, de subjectieve ervaring van Wammes. En ja, we proberen het allemaal goed te doen voor de klas en daaromheen. Maar soms heeft dat een ander effect dan we willen, soms zien we niet wat er moet gebeuren of wat de ander nodig heeft, soms doen we het gewoon niet goed. Geen podcast met oplossingen, maar een podcast die aan het denken zet.
https://podcasts.google.com/feed/aHR0cHM6Ly9hbmNob3IuZm0vcy9hZmQ1NmJmMC9wb2RjYXN0L3Jzcw?ep=14

Slobcast
Een minister met een eigen podcast, dat is was Arie Slob met zijn Slobcast. Eind 2019 zijn de opnames gestopt. Daarvoor ging Arie Slob ongeveer 1 keer per maand in gesprek met mensen rondom een onderwijsthema waar hij mee bezig is. Uiteraard was het onderdeel van de communicatiestrategie vanuit het ministerie, maar het was wel leuk om op deze manier te volgen waar de minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs mee bezig is..
https://soundcloud.com/arieslob

De toekomst van het hoger onderwijs
De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) maakte deze reeks in 2021. Het is een mooi voorbeeld van de rol die podcasting in je communicatiestrategie kan hebben. Voor buiten de HAN niet zo interessant, maar voor de medewerkers zeker wel.
https://podcasters.spotify.com/pod/show/han-ambitie/episodes/HAN–Impact-maken-en-de-rol-in-de-maatschappij-e13dl6o

Schoolleiders
De podcast Schoolleiders lijkt erg op de gesprekken die Hartger Wassink een paar jaar geleden voerde in De professionele dialoog. De gesprekken zijn mij iets te traag, met name aflevering 2. Maar voor iedereen die dit specifieke thema interesseert of net als schoolleider bezig is en graag ervaringen van anderen met dezelfde functie wil horen, is dit een prima podcast.
https://app.springcast.fm/podcast/schoolleiders

Samen onderwijzer
Samen onderwijzer is de podcast van ROC Curio. Het vormt een soort magazine met collega’s. De podcast is goed gemaakt, maar maakt de podcast iets los bij anderen dan de eigen personeelsleden? Er spreekt veel enthousiasme uit voor het vak van docent, maar of je hier mensen mee gaat werven?
https://open.spotify.com/show/2QaYLXohWD7LODniuDwHrC

Mijn 1e jaar voor de klas
Deze podcast van de VO-raad kent een leuke opzet en is voor elke docent herkenbaar. Dit is niet de enige podcast met dit thema (in deze lijst vind je er minstens al drie andere), maar deze is goed gemaakt. Het doel is “om jou als starter een extra steuntje in de rug te geven, […]. Een schooljaar lang volgen we startende docenten Elisabeth en Maurice. Om mee te leven, én om te leren van wat zij in de praktijk allemaal meemaken.” Of dat doel gehaald gaat worden, weet ik nog niet, dat gaan we zien.
https://app.springcast.fm/podcast/mijn-1e-jaar-voor-de-klas

Bovenal onderwijs
De Bovenal Onderwijspodcast wordt gemaakt door Tom Maliepaard en Kristel van Dalsum, beviende docenten uit Rotterdam. De podcast behandelt alles wat hen in het onderwijs bezighoudt. Dat blijken thema’s als luisteren, groepsdynamiek en groeitaal. Deze thema’s worden diepgaand, herkenbaar en praktisch behandeld. De sfeer is gezellig en professioneel tegelijk. Het zijn leuke en leerzame gesprekken van twee deskundige collega’s ie iets hebben uitgezocht én zich kwetsbaar opstellen. De geluidskwaliteit verdient nog wel een klein beetje aandacht.
https://www.bovenalonderwijs.nl/Podcasts/

Dit gaat van jullie eigen tijd af
Deze podcast richt zich op de docent in de klas. Academy4Learning verzorgt bijscholing voor leraren in het po, vo en mbo op het gebied van digitale geletterdheid, didactiek en pedagogiek. De podcast is daar ook op gericht: in gesprek met een deskundige tips en advies geven voor het beter doceren in de klas. Interessante gesprekken, beknopt in 30 minuten.
https://www.academy4learning.nl/podcast/

De Amac Onderwijs Podklas
In april 2020, midden in de coronacrisis, startte Amac met de Amac Onderwijs Podklas. De podcast richt zich volledig op digitaal onderwijs en met de coronacrisis hebben ze een vliegende start kunnen maken. Het zijn leuke gesprekken, een goed gemaakte podcast, maar het onderwerp wordt mij persoonlijk op de langere termijn wat eenzijdig. Ook de (logische) focus op Apple-producten wordt opvallender als je langer luistert. Wellicht dat meespeelt dat ik al best veel weet over digitaal lesgeven, waardoor er weinig nieuws voorbij komt voor mij.
In het tweede seizoen wordt met een structuur in drieën gewerkt: één thema, drie afleveringen waarbij men achtereenvolgens ingaat op why – how – what van dat onderwerp. Een leuke structuur, maar de inleiding tot het echte gesprek is wat lang. Het mag allemaal iets scherper.
https://podtail.nl/podcast/amac-onderwijs-podklas/

De gelukkige docent
De gelukkige docent is een podcast van Paulien Knol. Zij komt uit het reguliere onderwijs en werkt nu als trainer, theatermaker en spreker op het thema werkgeluk. Ze helpt scholen en docenten om meer werkgeluk te ervaren. En haar podcast gaat over dit thema. Deze podcast is qua gespreksstijl erg vergelijkbaar met Fris maar de gesprekken hebben wat minder focus: het onderwerp is breder en er wordt nogal eens afgeweken van het uitgangsthema. En juist dat thema is goed en belangrijk.
https://app.springcast.fm/podcast/de-gelukkige-docent

Onder-wijs.nl – Een podcast over gedrag
Steffie van der Meijden gaat in deze podcast in gesprek over gedrag in de klas. Het is een podcast met een goede focus en aangename gesprekken. De opnamekwaliteit in het eerste seizoen is soms niet zo best, maar dat wordt beter. Ook verschuift de focus in de loop van de seizoenen, een podcast in ontwikkeling dus.
https://www.onder-wijs.nl/media-samenwerkingen/podcast

De krachtige leraar
Ze zijn al een tijdje bezig en ik heb ze pas veel later ontdekt: De Krachtige Leraar. Leuke podcasts over het leraarschap. Goede interviews met docenten en achtergronden. De interviewers komen in het begin wat onzeker over, maar dat verbetert snel in de volgende afleveringen. Toch blijf ik me ergeren aan de wat rommelige stukjes (eruit snijden) en het voorbereide lijstje vragen (niet expliciet noemen, niet afvinken en vooral niet dat voorlezen van een vraag en de constatering dat deze al beantwoord is). Maar er zitten in deze podcast zeker heel goede afleveringen en interessante gasten met zowel inhoudelijk als qua (culturele) achtergrond een grote diversiteit.
https://www.krachtigeleraar.nl

Meestal onderwijs
Meestal onderwijs van Meestal Teun lijkt erg op Onderwijspraat. Ook deze past in de traditie van Angela Watson en consorten en wordt gemaakt door een afstuderende pabostudent/beginnende docent. Er is slechts een trailer en een eerste aflevering, maar het gesprek is concreet. De onderwerpen zijn minder onderbouwd dan bij De Bruijn, maar Teun kan nog groeien. Ik ben benieuwd.
https://open.spotify.com/show/6GZkDXIRHii37s9o0ciDXE?si=-rpk7LmkSyye0uAk4Tz6sw

Flip the system podcast
In deze podcast voert René Kneyber, docent wiskunde en publicist, gesprekken over onderwijs. Er zijn inmiddels twee seizoenen en óf en wanneer er een derde komt is nog niet duidelijk. Kneyber praat hierin met een aantal (ervarings)deskundigen over de stand van het onderwijs of hij bespreekt met hen een onderwijsboek. Invalshoek is vaak de politiek en de crisis die zich aan het voltrekken is in het onderwijs. Wanneer je meer afleveringen luistert valt wel op dat de podcast wel wat eenzijdig over de boeken van Knyeber gaan. Ik zoek toch wat meer afstand in een podcast.
https://flipthesystem.libsyn.com/

Podcast in de klas
‘Podcast in de klas’ doet wat er beloofd wordt: gesprekken direct vanuit de klas; interviews met leerlingen en docenten. Dit is een podcast over onderwijs. Over wat leerlingen en docenten bezighoudt op school, maar vooral in de klas. Roberto Cristofoli werkt zelf als docent aan het Mondriaan college in Oss en de eerste paar afleveringen richten zich op het voortgezet onderwijs: leerlingen uit havo 3 en docenten van (zijn eigen?) middelbare school.
https://podcastluisteren.nl/pod/Podcast-over-onderwijs

Maak het verschil
De eerste aflevering van Maak het verschil is in mijn ogen te lang. Het thema is helder, maar de inleiding met het voorstellen van de gasten duurt zo’n 10 minuten. En ook de opnamekwaliteit is niet zo hoog. Dat blijkt in de volgende afleveringen niet heel veel beter te worden. Te lang, te specialistisch, te weinig gericht op het publiek. Ik had meer verwacht van een bedrijfspodcast.
https://school.lexima.nl/podcast/

Vrienden van het Onderwijs
De Vrienden van het Onderwijs hebben duidelijk geluisterd naar de Episch Onderwijs podcast of naar Man Man Man, de podcast. Inhoudelijk voeren de drie docenten uit het noorden van het land goede gesprekken, maar het blijft door de opzet een wat ongefundeerd gesprek. Een deskundige, een boek, een onderzoek; het zou de inhoudelijke bijdragen versterken. En er zitten soms zelfs wat fouten in hun verhaal, zoals in aflevering 36 waar de informatie over eerstegraads docenten gewoonweg niet klopt. De vraag is of dit leuk blijft om langer naar te luisteren.
https://www.vriendenvanhetonderwijs.com

Opstarten met Floor & Ellen
Deze podcast past in een type: podcasts gericht op startende docenten. Daarvan zijn er goede en minder goede. Maar wat opvalt, is dat dit een van de weinige is, die is gericht op mbo- en hbo-docenten. Het eerste seizoen was meer gastgericht, daarna werd er meer vanuit een thema gewerkt. Dilemma’s staan centraal en dat geeft wat houvast in de gesprekken. Maker is Metis Onderwijsadvies, die ook vaak samenwerken met Tjip de Jong (elders in deze lijst). Het zijn leuke gesprekken in een goed geproduceerde podcast.
https://metis-onderwijsadvies.nl/onderwijsinnovatie/podcastserie-opstarten-met-floor-en-ellen/

De betere docentenkamer
Leuk om te zien dat ook het hbo zichtbaar wordt in het podcastlandschap. De betere docentenkamer wordt gemaakt door drie mannelijke docenten uit het hbo. Heel vergelijkbaar dus met Vrienden van het onderwijs (vo) en Episch Onderwijs Podcast (vo). En ook weer vergelijkbaar met het nog immer populaire Man man man, de podcast. Maar zoals helaas wel vaker bij podcasts met vriendengroepen duurt het gesprek soms wat lang: er zit wat herhaling aan het einde van de gesprekken soms, dus iets strakker timen of meer inhoud inbrengen kan dit snel oplossen. Leuk gemaakt.
https://debeteredocentenkamer.nl/category/uitzendingen/


Onderwijspodcast.nl
Zo is ongeveer op hetzelfde moment als de Pictio Onderwijspodcast ook Onderwijspodcast.nl begonnen. De eerste drie afleveringen waren een tweegesprek over de laatste onderwijsnieuwtjes. Het bleef nogal hangen in een gesprek van twee mannen over wat er in het nieuws is geweest: het voegt voor mij niet zoveel toe om hiernaar te luisteren. Maar de daaropvolgende afleveringen trekken de heren het land in. Niet altijd mijn onderwerpen, maar een leuke middenmoter in het onderwijspodcastlandschap.
www.onderwijspodcast.nl

Episch Onderwijs Podcast
De episch onderwijs hoort bij het Youtubekanaal van enkele docenten. Zij hebben jarenlange ervaring met het maken van videos voor hun leerlingen, maken nu ook videos voor docenten en zijn van daaruit met het medium podcasten begonnen. Hun doelen, benoemd in de eerste aflevering, maken ze nog niet helemaal waar. Zo willen ze geen ballast, tot de kern komen en daaruit lessen leren. Maar in de eerste afleveringen zit nogal wat joligheid en gespreksstof die in mijn oren als ballast overkomt. Bovendien vermoed ik dat de heren wat te veel naar Man man man, de podcast geluisterd hebben. Maar ze zijn geen bekende radio-dj’s, ze zijn docenten. Wel leuk, maar ze moeten nog wel wat groeien.
https://epischonderwijs.nl/podcast/

(Op) weg met onderwijs
In deze Vlaamse podcast beantwoord Nicolas Vamvas Ferrandez de vraag wat het onderwijs zou moeten nastreven? Zijn ervaring in het secundair en hoger onderwijs wordt gedeeld, samen met verschillende mensen van binnen en buiten het onderwijs. In de eerste paar afleveringen gaat hij vooral in op de maatschappelijke en pedagogische kant van het onderwijs: opvoeding, gelijke kansen en mentale gezondheid. Aardige gesprekken die wel wat abstract zijn vaak. Een leuke start, maar moet ook nog wel groeien.
https://podcasts.apple.com/us/podcast/op-weg-met-onderwijs/id1555954615?l=es

Maarten&Gijsbert
Maarten en Gijsbert gaan in gesprek met mensen over het onderwijs, maar ze richten zich specifiek op verrassende, inspirerende en grensverleggende onderwijspraktijken. Ze willen in de komende jaren bijdragen aan een duurzaam educatienetwerk; een flexibel netwerk, dat in inhoud en vorm past bij de uitdagingen van onze tijd en bij datgene waar scholieren, studenten, maar ook degenen die school achter de rug hebben, zelf zeggen behoefte aan te hebben. Leuke gesprekken, maar wel twee keer met dezelfde gast in drie afleveringen. Verder is de verschijning van de podcast zeer onregelmatig en dat wil je als luisteraar liever niet.

Podcast van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap heeft met de Slobcast al ervaring opgedaan met het fenomeen podcast. Nu gebruikt het ministerie dit medium om bepaalde nieuwe wetgeving te bespreken en uit te leggen. De twee afleveringen die tot nu toe zijn gemaakt zijn erg hoog over, abstract en gericht op mensen die al erg in de materie zitten. Het doel dat expliciet wordt genoemd, wetgeving uitleggen aan de buitenwereld, wordt niet behaald. Geen aanrader.
https://open.spotify.com/show/3t6YSHrElKwj8uu3wPskVK

In de lerarenkamer
Bram en Nicole nemen je in deze podcast mee in het leven van een leraar. Ze bespreken maatschappelijke vraagstukken, delen mooie en moeilijke momenten, zijn eerlijk, sparren over verbeterpunten en staan open voor feedback. Maar zoals ze zelf al aankondigen is dit een nogal amateuristische podcast. Ze hebben het heel gezellig samen, maar daar heb je als luisteraar helemaal niets aan. Bij aflevering 3 wordt het langzaam wat inhoudelijker en gestructureerder, maar het blijft ze niet lukken het gesprek naar een meer dan anekdotisch niveau te tillen.
https://anchor.fm/indelerarenkamer

Meestersander.nl
Ik heb eerder al een keer de podcast van Meestersander.nl beluisterd. In 2019 hebben Sander Gordijn en juf Sanne een reeks gesprekken met de onderwijsinspectie gevoerd. Niet helemaal mijn onderwerp, maar goede gesprekken. Eind 2019 en begin 2020 verschijnen weer enkele losse gesprekken. Leuke thema’s, zoals mannen in de kinderopvang en het kleuteronderwijs, maar de opnamekwaliteit is wel erg karig en dat maakt het luisteren minder fijn.
https://open.spotify.com/show/6RQSy5bNuoshGbwna4uhBp?si=TNVDN6YhRCuclZNlJIrQOw

Omroep Onderwijs
Omroep Onderwijs is in 2018 begonnen en na twee afleveringen alweer gestopt. De omschrijving doet vermoeden dat de ambities groter waren: “Anja Vink en Ronald Buitelaar leggen even de pennen neer om aan de keukentafel de laatste onderwijsontwikkelingen te bespreken, hun ideeën daarover uit te wisselen en zich zo nu en dan te wagen aan een gewaagde voorspelling. Over werklast, de politiek, onderwijsinnovatie, bureaucratie, de leraar en de klas.” Jammer dat het zo snel gestopt is, maar ik begreep van Ronald Buitelaar dat het maken van de podcast helaas te veel tijd kostte.
https://podtail.com/podcast/omroep-onderwijs/

De gelukkige school
De gelukkige school is een podcast van Stichting Leerkracht. En dat zul je weten ook. De twee afleveringen die online zijn gekomen laten vooral zien wat het werk is van de stichting. Op zich geen probleem, maar geen podcast die ik graag blijf volgen. Reclame kom je online al genoeg tegen.
https://soundcloud.com/stichtingleerkracht

VO leest
VO leest! is de podcast van Het leesbureau. Maandelijks praat John Schrijnemakers in toerbeurt met een van vier docenten die allen spraakmakend zijn in hun specialisme. De podcast biedt een inkijkje in wat zij hun leerlingen bieden op het gebied van vakdidactiek en leesplezier. Bovendien bevat de podcast veel boekentips. De gesprekken zijn op zich interessant, maar wel voor een heel specifiek publiek (docenten Nederlands in het voortgezet onderwijs).
https://www.hetleesbureau.nl/podcast-vo-leest/

Onderwijsoase
De onderwijsoase is na twee afleveringen alweer gestopt. Mirjam Gilhuis heeft twee leuke gasten gesproken, maar de afleveringen zijn wat lang en de opnamekwaliteit wat zwak. Een aardige podcast die een kort leven beschoren was.
https://www.mirjamgilhuis.nl/podcast-de-onderwijs-oase/

Zin in onderwijs
Verus heeft in de adventtijd van 2022 vier podcasts uitgebracht gericht op inspiratie. Zoals het Verus betaamt, is de podcast (zeker in aflevering 1) religieus en bijbels ingestoken. Toch is de podcastreeks niet alleen kerkelijk van opzet en komt er ook een homoseksuele schooldirecteur voorbij.
https://open.spotify.com/show/7q1SqZeX6yMV4Nyf7FV2pG

Juf! De podcast
Juf! De podcast (ook voor meesters) wordt gemaakt door drie pabostudenten van de Thomas More hogeschool. De 18- en 19-jarigen hebben duidelijk lol in de gesprekken. Maar omdat het vooral gezellig kletsen is over onderwijs, zijn de gesprekken wel erg persoonlijk en weinig gericht op het algemeen. Niet een podcast om te blijven luisteren en daar zijn er helaas meer van, hier onder in het lijstje.
https://anchor.fm/jufdepodcast/

De heldenreis
Dit was de eerste onderwijspodcast die ik niet leuk vond (er zijn er na 2019 meer bij gekomen). De Heldenreis hoort bij een training over leiderschap in de klas. Ik krijg daar direct al een beetje jeuk van. En als dan in de podcast zaken over avontuur, leiderschap en homeopathie voorbij komen dan ben ik weg. Goed gemaakte podcast, maar niets voor mij! Na twee jaar afwezigheid door Long Covid bij de maker, is de podcast in augustus 2022 kort teruggekeerd.
https://soundcloud.com/user-702623348/

Podcast Hollandse Meester
Hollandse meester is eveneens een startende podcast. De podcast gaat over een nieuwe leraar, die bij zichzelf nagaat of en hoe hij in het onderwijs staat. De eerste aflevering gaat over de ervaringen van de maker in zijn band en in zijn onderwijs. Het is een monoloog afgewisseld met citaten en gesprek en belooft een reeks te worden van gesprekken met Hollandse meesters. Ik ben benieuwd.
https://soundcloud.com/user-811742787

Onderwijsheid
‘Onderwijsheid’ is een podcastplatform, waarop urgente en actuele verhalen over onderwijs worden verteld. Er is één aflevering geplaatst over filterbubbels. Het is een leuk gesprek met een presentatrice die wij kunnen van de Krachtige Leraar Podcast, Zena Bani. Het is een nichepodcast, maar ik kan nog niet goed beoordelen hoe goed deze podcastreeks gaat zijn.
https://open.spotify.com/show/3KzBIG4ppzK0vtdwFkg2Ll

Teach in Group Onderwijspodcast
De Teach in Group Onderwijspodcast wordt gemaakt door Tim Poorthuis. Hij bespreekt daarbij onderwerpen op het snijvlak van onderwijs en ondernemerschap. De podcast ligt in de lijn van het werk van dit detacheringsbureau op het gebied van voortgezet onderwijs. De toon is mij echter veel te popie en de focus ligt in de eerste afleveringen (van de vijf) sterk op hun eigen business. Bovendien lijkt het initiatief snel gesmoord begin januari 2020.
https://www.teachingroup.nl/onderwijs-podcast

Afgestemd Onderwijs
Afgestemd Onderwijs is de podcast van de Vlaamse Annelies Somers. Zij gaat op zoek naar meer afstemming en verbinding in het onderwijs. Met haar gasten bespreekt ze waarom dat zinvol is en hoe we het kunnen waarmaken. De inhoud van de podcast is echter net zo vaag als de omschrijving: Somers neemt geen leiding in het gesprek en het doel van de gesprekken, vooral voor het publiek, is niet helder. Bovendien blijft Somers elke paar seconden bevestigend ja zeggen, wat ontzettend gaat storen. En dan nog een aflevering waarin de nabeschouwing met de gast ook nog wordt uitgezonden. Nee, dit is geen prettige podcast.
https://www.buzzsprout.com/1581265

Efficiënt onderwijs
Efficiënt onderwijs is ook een Vlaamse podcast, horende bij de website Efficiëntonderwijs.be. Stijn Derudder wil het secundair onderwijs in Vlaanderen versnellen en efficiënter maken en gaat in gesprek met diverse deskundigen over verschillende onderdelen van het secundair onderwijs, variërend van gevechtskunst tot geschiedenis en van de militaire school tot informatica. Ik vind de eerste reeks gesprekken soms wat te lang duren en niet altijd super interessant. Ook de relatie met de website die erbij hoort snapte ik niet altijd helemaal. In 2020 is de podcast herstart vanuit een nieuw concreter idee voor het onderwijs in Vlaanderen. De ideeën worden als revolutionair gepresenteerd, maar bevatten mijns inziens vooral veel holle frasen. Een “Vroeger was alles beter”-gevoel, focus op tucht en een nogal politiek rechts inslag (luister daarvoor vooral aflevering 19) maken dat ik geen fan ben van deze podcast. Verder blijven de afleveringen lang met veel herhaling.
https://efficientonderwijs.be/

Da Vinci Academie

Deze podcast luisterde ik pas in 2023 maar deze is al uit 2018 en na vier afleveringen gestopt. En dat hij onder de radar bleef is niet zo gek: slecht gemonteerd (er zitten dikke montagefouten in), slechte geluidskwaliteit (is die opening met een microfoon bij een telefoonspeaker opgenomen?), er zijn diverse achtergrondgeluiden (de vogels zijn niet zo irritant hoor, maar die trillende telefoon in elke aflevering wel). En wat is het doel? Wie is de doelgroep? Wie is je publiek?

Duurzaam Raak – de reeks Duurzaam onderwijs
De podcast Duurzaam Raak heeft eind 2021 een reeks gemaakt onder de noemer Duurzaam Onderwijs. Maar is dit echt een onderwijspodcast? Nee, niet echt. Het is meer een Duurzaam Pamflet in de vorm van podcasts. De gesprekken voelen ook niet als een gesprek, maar meer als een kruisverhoor door iemand die vindt dat het onderwijs meer aan duurzaamheid zou moeten doen en onderwijsprofessionals die terugduwen omdat er al te veel op hun bordje ligt of omdat ze de interviewer moeten uitleggen dat het zo niet werkt in de wereld. Een irritant stuk audio en niet voor niets onderaan mijn lijst.
https://podcastluisteren.nl/pod/Duurzaam-Raak

Uit de school geklapt
Uit de school geklapt is een aangekondigd project dat in januari 2020 zou moeten starten. In deze podcast zullen Nederlandstalige docenten hun anekdotes delen: korte afleveringen, soms hartverwarmend, soms tenenkrommend. Want het onderwijs kent vertederende momenten, maar ook kom je jezelf als docent wel eens behoorlijk tegen. Er is een leuke pilotaflevering op Soundcloud gezet, maar of het een vervolg krijgt is nog niet helder.
https://soundcloud.com/uitdeschoolgeklapt

Tikkie Podcast
De Tikie Podcast wordt gemaakt door Erno Mijland en Pierre Pas. Ze geven zelf al aan dat het een tikkie onderwijs, een tikkie tech, een tikkie cultuur enzovoorts is. Alles vanuit hun eigen brede interesse. Maar daardoor zijn de eerste afleveringen vooral wat onsamenhangende gesprekken waar ook onderwijs in voorbij komt. Vanaf aflevering vijf gaan ze thematischer aan de slag en richten ze zich specifieker op het onderwijs. Dat format lijkt beter te werken. Ze willen graag een soort Rudy en Freddy show zijn, maar daar zijn ze wat mij betreft nog ver van verwijderd. Ook lijken de afleveringen steeds minder over onderwijs te gaan: het verschil tussen carnaval in Brabant en Limburg? Serieus, jongens!
http://www.tikkiepodcast.nl

Passend onderwijs hoogbegaafde leerlingen
Passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen is precies wat het zegt. Er is één aflevering, een voorgelezen blog met een visie op dit thema. Het is saai, niet goed gemonteerd en geen goede podcast.
https://anchor.fm/sonja-morbe/

Gepubliceerd: 25-10-2019
Update 26-10-2019: Kennisnet podcast toegevoegd
Update 04-11-2019: De Grote Pauze podcast en Uitdeschool.nl toegevoegd
Update 06-11-2019: Flip the system podcast toegevoegd
Update 09-11-2019: Oordeel Maarten en Gijsbert aangepast en als aparte podcast vermeld
Update 20-11-2019: Toevoeging Tjipcast over de tune
Update 29-11-2019: Aanvulling oordeel Flip the system
Update 16-12-2019: Oordeel Buiten de krijtlijnen herzien
Update 10-01-2020: Hollandse Meesters, Podcast in de klas en De professionele dialoog toegevoegd.
Update 21-01-2020: De Heldenreis toegevoegd
Update 24-01-2020: Meestersander.nl toegevoegd en volgorde aangepast
Update 10-02-2020: Dit gaat van je eigen tijd af toegevoegd
Update 27-02-2020: Krachtige leraar podcast toegevoegd en aanvulling Buiten de krijtlijnen
Update 15-04-2020: Amac Podklas toegevoegd
Update 16-05-2020: VO leest toegevoegd
Update 04-06-2020: Oordeel Krachtige leraar podcast en Buiten de Krijtlijnen aangevuld.
Update 05-06-2020: Slobcast is gezakt in de lijst en in de verleden tijd gezet, aangezien Arie Slob is gestopt met nieuwe opnames.
Update 10-06-2020: Nablijven met... toegevoegd. En enkele podcasts in de categorie Gestopt(?) geplaatst.
Update 11-06-2020: Amac Onderwijs Podklas heeft een upgrade gehad.
Update 15-06-2020: Onderwijs vandaag! toegevoegd en enkele kleine verschuivingen in de rangschikking
Update 29-06-2020: Onderwijspraat toegevoegd
Update 06-07-2020: Onderwijspraat plek in de ranglijst
Update 27-07-2020: Nivoz en Tikkie toegevoegd en een grote herschikking vanwege verschuivingen in het veld doorgevoerd.
Update 19-09-2020: Het mysterie van de goede leraar toegevoegd
Update 04-10-2020: Oordeel Tikkie podcast aangepast
Update 12-11-2020: Teach in Group Onderwijspodcast en Episch Onderwijs Podcast toegevoegd, de categorie Overige opgeheven, Efficiënt Onderwijs uitgebreid
Update 13-11-2020: 3 podcastsseries van Jan Jaap Hubeek toegevoegd: Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs, Leve het onderwijs en Stichting onderwijs primair, Buiten de Krijtlijnen wat gezakt op de lijst, Passend onderwijs hoogbegaafden en Pdcst23 toegevoegd
Update 24-12-2020: AOB Oost, Bovenal Onderwijs, In de leraarskamer en Genderwijs toegevoegd
Update 10-01-2021: Klein aanvulling bij Amac Onderwijs op basis van seizoen 2.
Update 19-01-2021: Onderwijs leiden met hart en ziel toegevoegd. Volgorde van plek 16 t/m 20 gewijzigd.
Update 24-01-2021: In de leraarskamer aangevuld met aflevering 3.
Update 11-02-2021: Juf! De podcast toegevoegd en Tikkie gezakt naar plek 33.
Update 25-03-2021: Fris, de podcast toegevoegd en Onderwijs leiden met hart en ziel gezakt.
Update 24-04-2021: Leren Verbeteren toegevoegd en De krachtige leraar gezakt.
Update 11-05-2021: Meestal Onderwijs en (W)onderwijs toegevoegd
Update 16-05-2021: (Op) weg met onderwijs toegevoegd
Update 20-05-2021: Afgestemd onderwijs toegevoegd, De Heldenreis en VO Leest naar de gestopte verplaatst
Update 11-06-2021: ReserachED toegevoegd
Update 29-07-2021: Gestopte podcasts (geen afleveringen in 2021) verplaatst.
Update 27-08-2021: Nectar voor het onderwijs toegevoegd
Update 01-09-2021: De Wilde gesprekken toegevoegd
Update 20-09-2021: Over Onderwijs&Opvoeding toegevoegd en Fris de podcast hoger geplaatst
Update 22-11-2021: De Wilde gesprekken verwijderd: bleken toch te weinig over onderwijs te gaan.
Update 23-11-2021: De taalcompetente leraar toegevoegd.
Update 10-12-2021: Duurzaam Raak en de Podcast van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap toegevoegd.
Update 20-01-2022: Llearn, Onderwijsheid toegevoegd
Update 21-01-2022: Episch onderwijs en Meestal onderwijs aantal plaatsen gezakt. Zin in onderwijs toegevoegd.
Update 20-02-2022: Samen opleiden, De gelukkige school, De gelukkige docent toegevoegd
Update 22-02-2022: Samen onderwijzer, Wij(n) in het onderwijs, Gezonde school en De meesterlijke podcast toegevoegd. Nummering verwijderd en nog wat geschoven in de volgorde 
Update 03-06-2022: Samen Onderzoeken, Onder-wijs, Maak het verschil en Ieder talent telt toegevoegd
Update 31-07-2022: Gestopte podcasts verschoven en volgorde wat geüpdatet.
Update 01-08-2022: Vrienden van het onderwijs toegevoegd en nog wat met de volgorde geschoven
Update 27-08-2022: De betere docentenkamer toegevoegd
Update 16-09-2022: Clash in de klas toegevoegd
Update 13-10-2022: Meesterwerk is gezakt in de lijst
Update 28-12-2022: Inspectie van het Onderwijs, Mijn eerste jaar voor de klas, Minder uren, betere lessen?, De belangrijkste lessen en Schoolleiders toegevoegd
Update 08-01-2023: Da Vinci Academie toegevoegd
Update 10-01-2023: Ieder talent telt hoger geplaatst en Onderwijs Oase geplaatst.
Update 12-01-2023: Educé - De Onderwijs Podcast geplaatst
Update 16-01-2023: Onderwijskansen.EU toegevoegd
Update 25-01-2023: Teach More toegevoegd
Update 28-07-2023: Gestopte podcasts verplaatst
Update 12-09-2023: Toekomst van het hoger onderwijs, Opstarten met Floor&Ellen, Mijn eerste mentorklas 15 jaar later, De kracht van onderwijs, Zin in onderwijs,  Docentenleven.nl en Toekomst van onderwijs, Onderwijs maken van de Haagse Scholen toegevoegd.
Update 27-12-2023: Gestopte podcasts verplaatst, Schoolpraat, Diversiteit in het onderwijs en Teacher Tech Heroes toegevoegd
Update 15-03-2024: Mr. Hadj en Samen maak je onderwijs toegevoegd.

Education as a Decentralized Autonomous Organization?

When we talk about education, we think of a room of about 7 by 8 meters, with two or three dozen children and a man or women in front of the group telling the kids what to do, learn, know and how to act, execute or perform. But what if we could design it all from scratch? What if we had the possibility to design education using blockchain and destributed ledger technologies? What if we could use smart contracts?

In this article I will first tell you about the technologies and then how the world of education would look like when we would fully implement these techniques. And to conclude my article, I’ll share with you my ideas on the road that could take us there (or somewhere near).

1. What is a Decentralized Autonomous Organization?

If you don't know what the blockchain or smart contracts are, see the explination at the end of this article.

A distributed autonomous organization is an organization based on distributed ledger technologies (blockchain) and smart contracts(1). There is no board, anyone can join and participate by investing in the cryptocurrency running the organization and participants can vote on the future of the organization using tokens. Examples you should check out are Steemit and Bitshares.

Besides all kinds of risks, DAO’s have a few advantages: decisions are made decentralized and automated, which makes decision-making faster. DAO’s don’t need employees for administration or organization, cutting costs in overhead. And organizations based on digital trust instead of institutional trust, like Airbnb or Uber, could easily be replaced by a DAO.

2. Education as DAO?

Before looking at how education could become a decentralized autonomous organization, I want to proof education has all the characteristics that make the DAO a logical organization model. I use the three advantages I stated above.

2.1 Decisions are made decentralized and automated

In a lot of countries education is a very layered field. Every field in education has its own representative organizations, employer representatives, student unions and regulations on content and quality.  And the complexity becomes clear if you look at the system wide organograms of the education in The Netherlands and the United States in figure 1 and 2.

The structure of education in the United States

Figure 2 – Education in The Neterlands

If anyone wants to make a change in the way a portion of this complex systems works, a lot of discussion, effort and time are needed in the hopes of changing what you want to change. Let’s say we want to change a small part of the curriculum of algebra in middle school. You would need the department of education, algebra teacher organizations, publishers, testing agencies, schools, parent representative organizations, student unions and other teachers to help you change what you want the change and to implement changes. And if a little cog in the contraption doesn’t work, the whole thing will break down and end in disappointment.

But education is basically a very decentral system: a teacher teaches a student something, helps the student with his learning and tests what the knowledge and skill level of a student is. And to make sure the teacher teaches the right skills, the right way and at the right level, teachers have colleagues in their school and in (online) networks. And a lot of decisions are automated in a sense: when you finish subject A, you are ready for subject B; when you have achieved a list of learning goals, you have mastered a certain level. So why do we need all the other people? All the other organizations? All the bureaucracy and processes? Why not build a DAO an make decisions decentralized and automated?

2.2 We don’t need employees for administration or organization

A lot of processes in education, a lot of the workload for teachers and staff members in schools are based on administrative processes and organizing groups of students. We built a complex system around the basic connection between teacher and student, to institutionalize trust for society (diploma’s and standardized testing), for participants (parents need trust to sign up their child to a school) and investors (governments and private citizens paying for an education).

But let’s outline a decentralized alternative. A student learns English from his teacher he met on an online platform for teachers. Likewise, he has chosen teacher for a range of other subjects, both in mandatory subjects and by his own choice. He masters skills, reaches learning goals, and those results are stored on a blockchain. Also the presence of the student at his school or at his individual teachers is stored. When he reaches pre-programmed goals, certificates are provided and new opportunities are unlocked.

So, do we need all these extra systems and load we have created? Can we reorganize education using DAO technology to concentrate on that primary relationship? I think we do and then we don’t need employees for administration or organization.

2.3 Is education based on digital trust?

The last of the three advantages of DAO’s is the easy transition of organizations already build on digital trust (like Airbnb) to become a DAO. But is education based on digital trust? And what is digital trust? Digital trust always is a derivative of trust between people. In organizations like Airbnb, trust is needed to choose a place to stay and to accept certain clients. Does the location meet the promised conditions? Do customers leave your house whole and clean? That kind of trust is digitized in a rating system.

The same kind of relationship between interpersonal trust and digital trust exists in education. The basic trust lies with the teacher, capable of mentoring your child, teaching the right knowledge and skills and reliably testing the skill level of the students. This type of trust is digitized using satisfaction surveys, portfolio’s, standardized tests, diploma registries and many other digital means.

A lot of data is already present in the education system. I think we can safely say the education system is already build on digital trust, digital data representing real interpersonal trust. We can reshape education as a DAO. But should we? And how?

3. First steps?

The first steps of making education a DAO is putting raw data at its core. And that raw data is widely available: in educational apps, in learning management systems (LMS) and student information systems (SIS) in schools, in teacher administrations, in regional or national databases etcetera.

And there is a lot of information about students available. Let’s look at a 17-year-old Dutch student. Born in 2001 he went to a day care centre in 2002. The centre uses Kijk!, an observational system to see the early development (0-9 years of age) in children. Employees observe developments in motor skills, language development and social development.

When the child turns 4, he goes to kindergarten and the school uses Parnassys to track student development. Between 2005 and 2013 the child attends kindergarten and primary school at the same school, so the entire development is tracked in Parnassys, but in the same period several educational applications are being used in the school: CITO Volgsysteem, CITO eindtoets, Rekentuin and Muiswerk. Besides what the school uses, the parents of the student use Squla so he can learn some extra basics at home.

The student doesn’t only go to school, he also attends a music school where he learns to play the piano where he receives diploma’s for his development in musical theory and practice. And he and his friends play soccer in a regional league. Learning also takes place there.

At age 12 the student goes to high school(2), in his case at the havo-level, which will take 5 years. The school has the student information system Magister. For maths the teacher uses GotIt!, the teachers of Dutch uses Diatoetsen to monitor his progress and the school has Simulise an e-portfolio, used for several subjects. The IT-subject informatiekunde uses an online method  and several subjects have online tools as a part of their method on paper. And finaly, to decide which study to go to after high school, the student uses Yubu.

Concluding: the data is there, but its locked away in several systems, apps and closed source software packages. We don’t need the new revolutionary killer app, we need to unlock the potential of all the data that is already available! That should be our first step.

4. To what end?

When we put this type of information on blockchain and hand it to the owner, the student, we have a true chance to change the way education works. Because a student, using the power of raw data, can see what he can and can’t do, what to develop next, what road to take to get to the point he wants or needs to be, it empowers the individual student.

A report card doesn’t have to look like a list of numbers or letters, defining a student, a report card could look more like the profile of a professional soccer player in the video game FIFA. A profile that shows strengths, weaknesses, developing or developed skills, a deeper kind of information than “Ronaldo scored an A in soccer”.

And being transparent about raw data to students, also benefits teachers, because they can show what they have taught or tried teaching the students. The student-teacher relationship becomes central part of the educational system again, not all the clutter we arranged around it. If we decentralize education and are transparent about what happens, which institutions would we need? And which institutions could vanish? Would we still need standardized testing? And diploma’s?

5. Conclusion

Do we reach Nirvana(3) if we build an education DAO? No, utopia doesn’t exist. But following the line of thought of the DAO in every field helps us to rethink what we are doing, to get rid of bullshit jobs and to make the things we do really count.

Of course the most important thing of all is our dependence on technology: the way a blockchain ecosystem is regulated and designed creates the outcomes. And with the development of children and adults on the line, we can’t afford creating a monster. So we can’t delete all the “middle men”, as was promised by blockchain evangelists a few years ago. But we can redesign “the field of middle men” and think about the percentage of overhead and nonsense we designed in the last decades.

But the most important step is the first step! Let’s take that step, using “Education as a DAO” as a thought experiment to make education less about testing, system thinking and accountability, using administration and bureaucracy and more about learning and teaching, about growing, stepping out of your bounds and experiencing and!

(1) 
(2) In The Netherlands, we don't have middle school. High school is devided in 3 main levels of education: vmbo, havo and vwo. See the chart of the Dutch education earlier in this article.
(3) Holy state, highest state the human mind is capable of reaching according to Buddhism
What is the blockchain and what are smart contracts?

Blockchain is a decentralized database that is managed by a network of computers. Bitcoin is the best known blockchain network. If you’d like more information about blockchain, check this video: https://www.youtube.com/watch?v=SSo_EIwHSd4

Smart contracts are programmed contracts on a blockchain network. They are executed automatically if a number of preset conditions is met. If you’d like more information about smart contracts, check this video: https://www.youtube.com/watch?v=ZE2HxTmxfrI

Column D66 – De ultieme terugblik

Mijn laatste column als voorzitter van D66 ‘s-Hertogenbosch wordt de ultieme terugblik. Na 12,5 jaar stop ik als afdelingsbestuurder binnen D66. 12,5 jaar waarin ik met veel mooie en fijne mensen heb mogen samenwerken, 12,5 jaar waarin ik met D66 de electorale bodem heb gevoeld, maar ook jaren waarin we klaar waren voor de klim, resultaten boekten en winst op winst op winst haalden.

Ik ben trots op wat we hebben bereikt, trots op de weg die we samen hebben afgelegd en trots op de manier waarop de vereniging er in ‘s-Hertogenbosch en het land voor staat. Van houtje-touwtje, van beweging die na de implosie snel opgeheven kan worden, van vrijwillig en soms ook een tikje vrijblijvend naar robuust, toekomstbestendig en professioneel gezellig.

Nijmegen 2005

Straatactie in de Marikenstraat

In 2005 startte ik onder de vleugels van toenmalig afdelingsvoorzitter Henk Beerten, nu lid van het Landelijk Bestuur, samen met Richard Mekking (penningmeester) en Jeroen Bijl (secretaris) in Nijmegen. Al snel nam ik ledenbeleid en campagne onder mijn hoede. We wilden bouwen aan een kennis- en kundebestand en een lijst vrijwilligers met wie we elke maand de straat op konden.

Mijn allereerste telefoontje met een lid dat we nog nooit hadden gesproken weet ik nog goed: Sophie Molema. Ze vond het leuk dat ik belde, wilde graag actief worden en werd al snel lid van het bestuur. Er volgde een groep van zo’n 30 vrijwilligers waar ik regelmatig op kon terugvallen. Ondanks het feit dat we landelijk behoorlijk in de penarie zaten, werden we in Nijmegen met twee zetels in de raad groter dan in de periode daarvoor. Jeroen verhuisde en werd door Leon Wesdijk vervangen, enkele andere bestuursleden kwamen en gingen: Ilhami Yanmaz, Michiel Moret, Rudy Lekkerkerker. Ik werd commissielid in Nijmegen en draaide een jaar mee in de fractie, maar uiteindelijk zou ik Nijmegen gaan verlaten.

Naar ‘s-Hertogenbosch

Eind 2008 verhuisde ik naar ‘s-Hertogenbosch: Hans van Veen en Gerk Oberman waren net begonnen de waakvlam die ze aanhielden op te stoken tot een lekker vuurtje. D66 had geen zetels in de raad vanaf 2006, het bestuur was opgestapt en er gebeurde niets. De twee jaarrekeningen die we begin 2009 nog moesten goedkeuren met de leden bestonden uit 35 euro websitekosten en dat was het.

Diverse leden bezochten echter elke maand de Sireneborrel op de eerste maandag van de maand in de Verkadefabriek. Landelijk werd met Klaar voor de klim gewerkt aan een vernieuwing van inhoud en organisatie. Met huidige minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen aan tafel bij Hans op de Rompert bekeken we de situatie in het Bossche: we waren een ‘rode’ afdeling. Het was nog maar de vraag of we mee konden doen aan de verkiezingen in 2010. Begin 2009 vormden Hans, Gerk, Sander Hölscher en ikzelf een interimbestuur toe en in 2009 kwam daar ook Lenard Schoonen bij. We gingen aan de slag en binnen enkele maanden stond er een programma, een lijst en een behoorlijke club enthousiaste leden, zo’n 80 in totaal, waarvan 20 actief.

Gezamenlijk bouwden we toe naar de verkiezingen van 2010 waarin we met drie zetels terugkwamen in de raad: Jan Smit als fractievoorzitter, Annemarie Hoog Antink, nestor van de fractie en huidig Europarlementariër Matthijs van Miltenburg. Gerk werd vervangen door Fanne Pouw, Camille van den Akker trad toe tot het bestuur en met vijven bouwden we verder aan onze groeiende afdeling die richting 150 leden ging

Secretaris af

Campagne voor de verkiezingen in 2014

Ikzelf stopte in 2013 als secretaris vanwege een nieuwe baan, midden in het jaar waarin we probeerden toe te groeien naar de verkiezingen van 2014. Robbert van Schaik en daarna René van den Kerkhof namen mijn secretarisrol over, maar legden die ook weer neer vanwege hun ambities op de kandidatenlijst. Uiteindelijk ging Jannes van Hove met Hans, Fanne, Lenard, Camille en mijzelf verder op weg naar een nieuw programma, een nieuwe lijst en een nieuwe campagne. Maar wanneer zouden de verkiezingen zijn? In maart? Of pas in november? We bereiden ons voor, zetten de plannen even in de koelkast om uiteindelijk in november 2014 naar de stembus te gaan.

Dat rond die verkiezingen niet alles goed ging werd in de loop van de weken na de verkiezingen helder. In de aanloop zaten weeffouten in het proces en na de verkiezingen liep niet alles lekker in de nieuwe fractie. Toen ik in april 2015 voorzitter werd, was de motie die opriep tot een onderzoek dan ook mijn eerste belangrijke taak. Het rapport kon enkele maanden later gepresenteerd worden en met de lessen die we leerden hebben we in 2017 ons voordeel gedaan.

D66-bestuur per september 2017

Bovendien moest er in het bestuur nieuwe richting gevonden worden: zowel inhoudelijk als qua bemensing. Hans en Lenard hadden aangekondigd in april te stoppen; Fanne, Jannes en Camille stopten later in 2015 in het bestuur. Nicolette Schaapsmeerders, Petra van Dooren en Thijs van Rens traden toe tot het bestuur en later voegden ook Sabina de Lange en Sander Gravenberg zich bij hen. Na de afhandeling van het onderzoek werd aangevangen de afdeling in korte tijd een stap verder te brengen waarbij ontmoeting centraal stond: inhoudelijk in steunfractie en themagroepen, gezellig op de borrel en met andere afdelingen in regio-overleg. 

Anderhalf jaar na de start van het bestuur in nieuwe samenstelling, begon de voorbereiding op nieuwe verkiezingen. Verkiezingen die twee maanden achter ons liggen en waar we met veel plezier en trots op kunnen terugkijken.

Trots

Er is veel waar ik met trots en blijdschap op terugkijk. Drie zaken wil ik hier in het bijzonder noemen. Allereerst de Europese Campagne van 2009 waar ik aan mee mocht werken. Een nieuwe huisstijl, een nieuwe strategie en een positieve uitstraling leverden niet alleen veel zetels op, maar ook een goede impuls aan de vereniging. Ik heb daar veel geleerd waar we in diverse andere geledingen nog ons voordeel mee konden doen.

De Jet de Bussypenning

Daarnaast ben ik trots op onze terugkeer in ‘s-Hertogenbosch. Niet dat het allemaal vlekkeloos is gegaan, maar van een clubje met minder dan 80 leden, geen zetels en geen activiteiten zijn we opgeklommen naar een club van bijna 300 leden, 70 actieve mensen bij de verkiezingen in 2018, 5 zetels, een tweede collegeperiode en elke maand minimaal één activiteit.

Mijn laatste moment van trots betreft het ontvangen van de Jet de Bussypenning. In 2014, op een moment in mijn leven dat er veel gebeurde, kreeg ik in de Beurs van Berlage de landelijke penning voor leden die zich lokaal buitengewoon hebben ingespannen. De penning ligt op mijn bureau en ik zie hem elke dag liggen, elke dag met trots op alles wat ik tot nu toe met D66 heb meegemaakt!

7 zekerheden bewaarheid?

Toen ik als voorzitter van D66 ‘s-Hertogenbosch startte in 2015, deed ik dat met een belofte aan de afdeling: de 7 zekerheden van Wim Pelgrim. Aan het einde van mijn termijn is het wel zo gepast om daarop terug te blikken en te kijken in hoeverre ik deze zekerheden ook heb kunnen waarmaken.

De belangrijkste belofte was een toekomstbestendige structuur, cultuur en werkwijze. Zeker gezien de onrust in de afdeling in 2015 was dat nodig. En ja, er is een nieuw afdelingsreglement en er is een nieuwe structuur neergezet, die echter ook herzien gaat worden. Bovendien hebben we regelmatiger dan in het verleden contact tussen fractie en bestuur op een formele basis en zijn ook de informele contact hechter. Allemaal onderdelen van een toekomstbestendige afdeling die groei en macht aankan.

Daarnaast zijn er diverse slagen gemaakt in de communicatie zowel intern als extern. Met name het communicatieteam heeft hier vanaf 2017 veel aan bijgedragen. Het is zaak voor een nieuw bestuur en een nieuwe fractie om daar verdere opvolging voor te organiseren. Het archiveren van informatie en delen van stukken kan nog wel wat versterking gebruiken, maar de basisinfrastructuur is ook daarvoor aanwezig.

Met de afgelopen campagne hebben we laten zien verstandig en ruim te kunnen investeren, zonder financiële risico’s te lopen. Met een groeiend aandeel vrijwillige giften dat in 2017 de 10% overstijgt en ook in 2018 de 10% ruim zal overstijgen, is dit doel ruimschoots gehaald. Doel is nu die lijn voort te zetten naar 2022.

Een punt waar veel tijd en energie in gaat zitten is ledenactivering en dat was lastig zonder continue bemensing op dit onderwerp. Met de themagroepen hebben we in 2015 geprobeerd de leden langdurig te betrekken. Dat is geen succes gebleken in zowel betrokkenheid als inhoudelijke bijdragen. Daarom gaan we vanaf 2018 werken met projecten, een aantal projecten waarin u kunt deelnemen vindt u de website van D66 ‘s-Hertogenbosch. De 50% actieve leden hebben we dus nog niet gehaald. Maar rond de verkiezingen waren er ruim 60 mensen betrokken, een mooi aantal. En die 300 leden, daar zijn we bíjna!

Onze campagne wil ik op persoonlijke titel succesvol noemen. De evaluatiecommissie zal nog gaan bekijken of die conclusie terecht is, maar we waren aanwezig in de gehele gemeente met bijna 50.000 flyers, posters op alle borden en online op alle social media. En ook in het maatschappelijk middenveld krijgen we langzaamaan steeds meer netwerk. Bovendien zoeken we mensen uit dat middenveld actief op, zoals we dat bijvoorbeeld deden voor ons verkiezingsprogramma.

Het punt training dan: daar is niet veel vooruitgang geboekt helaas. Op regionaal niveau gingen diverse trainingen niet door, landelijk is er wel het een en ander aangeboden, maar dat is vooral voor mensen met uitgebreide politieke ambities. Een aandachtspunt voor de komende jaren: hoe ondersteunen we mensen die actief willen worden, zaken willen leren?

Op mijn laatste zekerheid: regelmatig contact met andere afdelingen is flink vooruitgang geboekt. Met de omliggende afdelingen en de regio zijn regelmatige contacten geweest, er is zelfs uitgebreid over samenwerkingsverbanden gesproken. Een helder plan implementeren bleek voor de verkiezingen onhaalbaar, maar wordt een dezer maanden opgepakt. Contact met de B5 is er met name op fractieniveau gekomen, maar ook tussen de besturen. Zo hebben we deskundigheid uitgewisseld in verschillende commissies rond de verkiezingen.

En daar staat de afdeling nu, dat is het startpunt voor het nieuwe bestuur. Dat is wat ik nalaat. En nu vooruit!