Over Wim Pelgrim

Vader van Noor en Daan | man van Jessie | docent Nederlands | skillspasport | eIDAS 2.0 | MIEExpert | podcast | D66 | 4daagse

J.M.A. Biesheuvel, “Een overtollig mens” (boekenweekgeschenk 1988)

Beoordeling:  4 sterren

Dit is mijn eerste kennismaking met Biesheuvel (volledigheidshalve moet ik wel zeggen dat ik in het mastercollege negentiende-eeuwse letterkunde van Rob van der Schoor, waarin het onderwerp Melancholie aan bod kwam Biesheuvel als een van de twintigste-eeuwse voorbeelden van melancholie de revue heeft gepasseerd, maar ik heb destijds alleen uit de tweede hand iets over zijn werk kunnen vernemen) en ik moet zeggen dat deze kennismaking een zeer aangename is geweest. Het boekenweekgeschenkje is erg leuk en humoristisch geschreven. Biesheuvel verstaat de kunst om een stukje uit een mensenleven te nemen en dit zonder bijzonder begin of einde met lichte ironie te beschrijven en zijn personages een kleine tic mee te geven. Een aanrader en ik ga zeker meer van hem lezen.

Betje Wolff, “Het menuet en de dominees pruik”

Beoordeling: 4 sterren

De dochter van Eerlyk, een lid van de kerkenraad, trouwt met een rijke man en op het huwelijksfeest danst hij, na aandringen, met zijn dochter Sylvia een menuet. De andere ouderlingen uit die kerk waren tegen deze vorm van dansen. Ze vergaderen wat ze met de situatie moeten en besluiten dat Eerlyk, aan de hand van een passage uit het kerkelijk wetboek, waarin dansen wordt verboden, gestraft moet worden. Dit willen ze officieel doen in de kerkenraad, waarvan zij en Eerlyk de enige leden zijn. Daar wordt, in de afwezigheid van Eerlyk die het nog druk heeft met de afwikkeling van de bruiloft, besloten hem voor altijd uit de kerk te verbannen. Zij zullen dit nieuws met z’n vieren aan Eerlyk gaan meedelen. Intussen heeft de stiefzoon van Eerlyk iets in datzelfde wetboek gevonden dat zijn stiefvader kan helpen. In een wet staat dat je geen pruik mag dragen en dat terwijl alle kerkbestuurders een pruik dragen. Eerlyk vertelt ze dit en beschaamd druipen ze af. Hij mag weer in het kerkbestuur want als ze Eerlyk in de ban doen, kan hij het hun ook flink lastig maken. Zo zijn de ouderlingen in de kuil gevallen die zij eigenlijk voor Eerlyk groeven.

Een leuke spottende tekst die laat zien hoe literatuur in de (ruime) achttiende eeuw gebruikt werd in een geëngageerde strijd over politiek, maatschappij en religie. Bovendien is aan deze korte tekst goed te zien dat Wolff een begenadigd schrijfster was.

[Anoniem], “Naaman, Prince van Syrien”

Beoordeling: 4 sterren

Een rederijkersspel waarin de historie van Naaman, prins van Syrië, lijdend aan melaatsheid (lepra), door de profeet Elisa wordt genezen.

Talig is het een rijk verhaal, de wijze waarop het verhaal zich ontpopt is mooi en er zit een zeer gedegen inleiding bij het verhaal. Het is moralistisch met een religieuze inslag, maar binnen het tijdsgewricht (16e eeuw) is het een prima en aan te raden spel om te lezen of zelfs spelen!

Maarten ’t Hart, “De zonnewijzer”

 Beoordeling: 3 sterren

De zonnewijzer is een zelfstandig te lezen vervolg op De kroongetuige. De vrouwelijke hoofdpersoon daaruit, Leonie Kuyper, is inmiddels gescheiden. Haar beste vriendin overlijdt aan een zonnesteek. Zij laat alles na aan Leonie, met als enige voorwaarde dat Leonie zo goed mogelijk voor haar drie poezen zal zorgen. Daartoe moet Leonie zelfs in het van haar vriendin geërfde appartement gaan wonen zodat er in het leven van de katten zo weinig mogelijk verandert. Leonie kruipt, aanvankelijk terwille van de poezen, in de huid van haar overleden vriendin en gaat daar zo in op dat ze zich ten slotte volledig met haar identificeert. Doordat ze als het ware het leven van haar vriendin gaat leiden, komt Leonie er gaandeweg achter dat er veel meer aan de hand is geweest dan een zonnesteek.* Het wordt een zoektocht naar de doodsoorzaak van haar beste vriendin die ze uiteindleijk tot een goed einde weet te brengen.

Vermakelijk en best een spannend boek, maar ook wat teleurstellend. De thriller over de mysterieuze dood van Roos is als thriller zeer geslaagd, maar in de thrillerauteur ’t Hart mis ik zinnen als “In deze ruimte heb ik de zomer gevangen. Insecten zoemen loom in de vochtige warmte. De tijd verstrijkt in hun vleugelslag. Buiten valt het loof, daar zouden deze hommels en zweefvliegen al lang zijn omgekomen in de koude nacht.” (Uit: Een vlucht regenwulpen).

Toch laat ’t Hart in deze roman zien dat hij een begenadigd schrijver is en ook hier zie je sporen van zijn elegante manier van met taal omgaan.
Een thrillerschrijver is meer bezig met inhoud dan vorm, maar juist bij ’t Hart verwacht ik en zoek ik naar die vorm, naar de manier waarop hij de taal zacht golvend boetseert tot een roman. Dat gemis weegt in mijn oordeel zwaarder dan het spannende verhaal en vandaar drie sterren.

*Bron: www.bol.com

“De kikker die zichzelf opblies en andere Middelnederlandse fabels”

Beoordeling: 4 sterren

Leuk en vermakelijk inkijkje in de Middelnederlandse fabels en volksverhalen. De verhalen zijn over het algemeen geschreven rond een niet mis te verstane boodschap, maar deze is vaak op een zeer amusante wijze vorm gegeven.

[Anoniem], “Het Roelantslied”

 Beoordeling: 2 sterren

Karel de Grote is in oorlog met de Saracenen, maar na jarenlange strijd zal de vrede worden getekend. Karel keert daarop aan het hoofd van zijn leger uit Spanje terug naar Frankrijk, waarbij de ridder Roelant en zijn manschappen de achterhoede vormen. Dan komt het verraad. Roelant wordt in een hinderlaag gelokt in het dal van Roncevaux. Een van zijn ridders adviseert hem op zijn hoorn Oliphant te blazen, opdat Karel zal terugkeren om hem bij te staan. Roelant weigert dit uit “heldhaftige dwaasheid”. Ten slotte blijft in de ongelijke strijd alleen Roelant over met twee van zijn medestanders. Pas dan blaast Roelant op zijn hoorn, en Karel keert terug om hem bij te staan. Het is te laat: hij treft de ontzielde lichamen van de krijgers aan, dat van Roelant ter aarde liggend, de hoorn onder het lichaam, het gezicht naar Spanje gewend.

Deze Arthurroman is niet echt spannend en ook niet zo mooi geschreven. Het is in cultureel opzicht (als navolging van het Franse Chanson de Roland) een must, maar geen aanrader.

Arnon Grunberg, “De Joodse messias”

Beoordeling: 5 sterren

Het boek De Joodse Messias is te uitgebreid en complex om even kort samen te vatten. Een poging*: Xavier Radek is een Zwitser van bijna zeventien, die zichzelf de taak heeft toebedeeld om de joden te troosten. Hij wil een begin maken door een Mein Kampf in het jiddisj te vertalen. Xavier sluit vriendschap met de orthodoxe jood Awromele, zoon van een rabbijn, en hun vriendschap ontwikkelt zich tot een liefdesrelatie. Het paar komt vrijwel aan het eind van het boek in Israël terecht, waar Xavier zich ontpopt als hardliner politicus.

Een overweldigende roman die prachtig in elkaar valt. Het verhaal over Xavier Radek grenst aan het onmogelijke, maar is toch niet ongeloofwaardig door de manier waarop Grunberg het verhaal vertelt. Van begin tot eind een pageturner en een echte aanrader!

*Bron van deze poging: Nu.nl