A.L.G. Bosboom-Toussaint, Het huis Lauernesse

Beoordeling: 2 sterren

Het huis Lauernesse is een negentiende-eeuwse roman in de traditie van boeken waarbij grote politieke of maatschappelijke gebeurtenissen ingrijpen op het leven van gewone mensen. Dat geldt ook voor Mariken van Nimwegen waarbij Mariken wordt verdreven doordat haar tante geraakt is door de gebeurtenissen rond de graven van Gelre of Het huis van de moskee waarbij de omwentelingen in Perzië ingrijpen op één familie.

Maar Het huis Lauernesse is wel duidelijk een boek uit een andere tijd, uit een andere leescultuur. Het doet me erg denken aan Pride & prejudice dat ik heb moeten lezen voor mijn master 19e-eeuwse literatuur. Te traag, te saai, te veel uitleg. Het is niet mijn soort boek.

En dat ondanks de interessante religieuze disputen en het feit dat ik bijvoorbeeld Klaasje Zevenster dat eenzelfde soort inslag heeft wel erg kon waarderen.

Alex Boogers, Alleen met de goden

Beoordeling: 4 sterren

Alleen met de goden is al vaker de Joe Speedboot van dit decennium genoemd. Dat komt niet alleen doordat het gaat over iemand die in de vechtsport terecht komt (bij Wieringa’s boek was het armworstelen), maar doordat het boek Miyamoto Musashi’s tekst over de tweevoudige weg van de samoerai als uitgangspunt neemt. Waar Joe Speedboot een betrekkelijk licht boek is, is de thematiek van Alleen met de goden veel zwaarder.

Daarbij heeft Boogers er voor gezorgd dat de kickboxgevechten symbolisch mooi zijn verwerkt in het boek: het zijn de briljante momenten waar de gedachtes van de hoofdpersoon, de hoogtepunten van zijn sportcarrière en de dieptepunten in zijn leven samenkomen. En dat zonder dat het gekunsteld overkomt.

Naast Joe Speedboot zie ik ook veel raakvlakken met De helaasheid der dingen. Ook Alleen met de goden is een prachtig boek over een jongen die het moeilijk heeft in het leven en zich een weg omhoog vecht. Een jongen die je graag een knuffel zou willen geven en met wie je meeleeft gedurende het hele boek.

Manuel van Loggem, Insecten in plastic (boekenweekgeschenk 1952)

Beoordeling: 4 sterren

Insecten in plastic is, zeker voor een boek uit 1952, zeer leesbaar. Het is een mooi compact verhaal waarin je wordt meegenomen, ook al is het een nogal vervreemdende ervaring. Ook is het, met de kennis van nu, opvallend dat de praktijken uit de Stasi-gevangenis al in dit boek voorspeld lijken te worden. Het feit dat Van Loggem een psycholoog is, kan dat uiteraard verklaren.

Marion Bloem, Geen gewoon Indisch meisje

Beoordeling: 2 sterren

Het concept van Geen gewoon Indisch meisje, de verscheurdheid van de hoofdpersoon weergeven door haar twee namen en twee persoonlijkheden te geven, is op zichzelf mooi en origineel. Maar het boek wordt door de wijze van formuleren en structureren veel te fragmentarisch.

Je weet nooit precies door wiens ogen je het verhaal beziet. En ook in de tijd en gebeurtenissen springt het verhaal van hot naar her. Bovendien is de schrijfstijl met veel korte zinnen vermoeiend om te lezen.

Ik ben ongeveer tot op een kwart gekomen, maar daarna kon ik het niet meer opbrengen. Het boek is niet superslecht, maar echt totaal niets voor mij.

Annejet van der Zijl, Leon & Juliette (boekenweekgeschenk 2020)

Beoordeling: 4 sterren

Bij elk boek van Annejet van der Zijl is het de vraag: is het een literair werk. Dat is ook bij het boekenweekgeschenk van 2020 het geval. Leon en Juliette vertelt het verhaal van een onmogelijke liefde in het zuiden van de VS in de 19e eeuw.

Bij dit verhaal en deze periode past het alwetende perspectief heel erg goed. De toon van een prettige geschiedenisdocente die je dit verhaal vertelt is fijn. Een leuk boek en een erg leuk boekenweekgeschenk.

Ernest van der Kwast, Mama Tandoori

Beoordeling: 3 sterren

Mama tandoori is een paar jaar geleden flink gehypet en dat is ook niet helemaal voor niets. Het is een leuk, makkelijk leesbaar en zeer humoristisch boek. De structuur van de losse verhalen is prima van opzet en je ontdekt zelf de lijntjes.

Waarom dan toch geen 5 sterren? Omdat het boek ook niet beklijft. De verhalen blijven niet altijd van begin tot eind boeiend en na het lezen van het boek leg je het weg, zonder dat het wezenlijk iets met je heeft gedaan. En die lijntjes liggen er soms wat dik bovenop.

Er is van Mama Tandoori een mooi hoorspel gemaakt (onder andere te vinden in de Parel Radio Podcast: https://www.nporadio1.nl/podcasts/parel-radio/126526-137-mama-tandoori-drama) van een uur: dat sprak mij meer aan dan het boek. Goed bewerkt en het versterkt de sfeer van het verhaal.

Mano Bouzamour, De belofte van Pisa

Beoordeling: 1 ster

Veel leerlingen lezen De belofte van Pisa. Dus ja, dan moet je er als docent ook aan geloven. En ik zie heus wel wat leerlingen (met name leerlingen met een migratieachtergrond) aantrekt in dit boek. Maar die aantrekkingskracht zit hem vooral in de oppervlakte van het verhaal, van de inleving in het hoofdpersonage. Maar veel verder dan dat gaat het niet.

Want wat een saai boek: het is een aaneenrijging van anekdotes, zonder diepere lijn, zonder grootser verband en voor mij ook zonder spanning. Het taalgebruik is gemaakt literair: vol opvallende metaforen en overbodige bijvoeglijke naamwoorden om de nietszeggende zinnen op te leuken. Nee, geen boek voor mij.

Marieke Lucas Rijneveld, De avond is ongemak

Beoordeling: 5 sterren

In de pauze van het literair café in Helmond in januari kocht ik bij de Ganzeveer in de foyer De avond is ongemak van Marieke Lucas Reijneveld. En wat een goede aankoop was dat. Het boek over Jas levert een pijnlijk beeld op van een gezin dat uit elkaar valt na het overlijden van haar broer.

De fantasiewereld en kinderblik van Jas maken dat je de vertraagde implosie van vader en moeder ziet ontstaan, nog voor Jas het ziet. Dat geeft je als lezer aan de ene kant het gevoel dat het boek wat traag gaat, maar het einde van het boek past zo pijnlijk mooi bij het verhaal dat het geheel van het boek je nog enkele dagen bijblijft.

Daarnaast is de taal van Rijneveld prachtig. Er zijn observaties en formuleringen die zo ingelijst kunnen worden.

Alfred Birney, De tolk van Java

Beoordeling: 2 sterren

Ik begon heel enthousiast aan dit boek. Maar het duurde en duurde en duurde. Het boek bevat vele herhalingen, vele zijpaden, veel, veel, veel. En ja, daar zit heel veel moois bij. Maar zoals een basisschooljuf het zo mooi uitdrukte toen ze stopte in de klas van mijn dochter: ijsjes zijn erg lekker. Maar als je er te veel van eet, word je er toch ziek van.

En zo is dat met De tolk van Java ook. Het is een prachtig boek waarbij ik de eerste 100 pagina’s verslond en vervolgens met steeds meer tegenzin verder las tot ik het boek uiteindelijk zelfs (voorlopig) heb weggelegd. Misschien lees ik het nog wel eens uit, maar eerst even bijkomen van een te volle maag.

Marjan Berk, Nooit te oud!

Beoordeling: 2 sterren

Tja, soms heb je van die boeken of schrijfsters waarvan je een boek in je collectie hebt die je niet direct zelf zou uitkiezen. Maar je wilt als docent en geïnteresseerde in literatuur wil je je horizon ook wel eens verbreden. Maar deze horizon hoef ik niet meer over.

Nooit te oud is niet spannend opgebouwd, ik kan met niet inleveren, is niet mooi geschreven, heeft een raar onverwacht einde; het enige fijne was dat het snel las en dus ook weer snel uit was. En voor die moeite, een tweede ster.