Jan de Zanger, Poepoe

PoepoeBeoordeling: 4 sterren

In de brugklas heb ik alles boeken van Jan de Zanger gelezen, waarbij Hadden we er maar wat van gezegd de grootste indruk maakte. Ook Poepoe is een leuk boek. Jan de Zanger verstaat de kunst om de grote mensenwereld, de kinderwereld en een spannend verhaal te combineren in een boeiend boek.

Daarbij worden problemen niet, zoals tegenwoordig vaak gebeurt in boeken zoals Hoe overleef ik…, in een kinderkader geplaatst, maar op een volwassen wijze besproken. De speurtocht en detective-elementen in het boek zijn spannend en maken dit boek zeker ook of misschien wel speciaal voor jongens erg leuk.

Het boek kent echter wel een zekere tweedeling: het verdriet en de erfenisproblemen worden in het eerste deel behandeld; wanneer Abé die briefjes van Poepoe vindt, wordt het een detectiveachtige speurtocht. Beide delen zijn sterk, maar samen is de compositie toch wat uit balans.

Ik ben en blijf fan van Jan de Zangers jeugdboeken, dus verwacht meer over hem in de komende maanden!

Cynthia Voigt, Onder de blote hemel

Beoordeling:5 sterren

In de brugklas van de middelbare school maakte ik kennis met veel voor mij nieuwe jeugdliteratuur, dankzij meneer Zengerink, waaronder Jan de Zanger en Cynthia Voigt. Van die laatste staat de verzamelbundel met de drie Tillerman-boeken in de kast (dankzij Jessies boekenverzameling).

De Tillerman-serie heb ik van voor tot achter gelezen en na meer dan 15 jaar hebben de boeken nog aan geen enkele kracht ingeboet. Onder de blote hemel is het sterke begin van de zoektocht van Dicey, James, Maybeth en Sammy naar een thuis.

De manier waarop Voigt schrijft is zeer beeldend, maar laat ook genoeg impliciet om het verhaal voor een volwassen lezer interessant te houden. Zeker nu ik zelf ook in de VS ben geweest over verlaten highways en eenzame dorpjes gereden, heb ik een nog sterker beeld van de omstandigheden die Voigt beschrijft.

Daarnaast is het uitgangspunt voor haar verhaal erg goed: het laat nog veel in het vage en maakt daardoor zeer nieuwsgierig. De geloofwaardigheid van het verhaal is iets waarover je zou kunnen discussiëren, maar Voigt weet je als lezer er volledig van te overtuigen dat dit is wat er kan en moet gebeuren.

Het feit dat alle drie de Tillerman-boeken in 1986 en 1987 de Vlag en Wimpel van de Griffeljury kregen uitgereikt, zegt meer dan voldoende en na bijna 20 jaar zouden ze die nog steeds verdienen.

Simone van der Vlugt, Het Hercynische woud

Beoordeling: 4 sterren

Het Hercynische woud is verschenen in de reeks jeugdboeken die gratis bij de Lemniscaatkrant en Kidsweek werden uitgegeven. Een niet zo dik boek, maar wel een leuk.

Hoewel ik bij de eerste paar pagina’s wat opstartmoeilijkheden had, bleek Het Hercynische woud een goed jeugdboek te zijn in de traditie van Thea Beckman. Het verhaal is goed, het taalgebruik is niet echt heel erg bijzonder, maar ik heb me prima vermaakt met dit boek van Simone van der Vlugt. Haar literaire thrillers zijn niet mijn ding, maar een volgend jeugdboek sla ik niet af.

Paul Biegel, De Lorrelee

De lorelee

Beoordeling: 5 sterren

Paul Biegel is en blijft een van mijn favoriete jeugdboekenschrijvers. Met het boek De Lorelee heeft hij opnieuw een prachtboek(je) afgeleverd. Het verhaal is spannend en hij weigert zijn taal, stijl en structuur onder niveau aan te bieden. Het biedt een uitdaging voor een jeugdige lezer; in plaats van door zijn knieën te zakken, tilt hij de jongere op naar een hoger literair niveau.

Het verhaal is mij wat te fantasyachtig en voor een volwassen lezer is de afloop wat te voorspelbaar, maar in zijn genre en voor de doelgroep een toppertje!

Peter Jan Rens, Rauzer

Peter Jan Rens, Rauzer

Beoordeling: 4 sterren

Toen ik jong was heb ik Rauzer al wel eens in mijn handen gehad, maar ik kon er toen op de een of andere manier niet doorheen komen. Nu dit boek via Jessie in onze boekenkast was beland, heb ik het opnieuw geprobeerd en ik denk te weten waarom het boek mij toen niet aansprak.

Rauzer is een leuk boek met een bijzonder verhaal. Het gevoel dat ieder kind kent, het gevoel van onbegrepen worden door ouders en volwassenen, wordt mooi uitgedrukt. De geloofwaardigheid van het verhaal is twijfelachtig: een tienjarige die weken door een stad kan rondlopen en werken en kan samenwonen met een prostituée van 16(!).

Het is jammer dat Peter Jan Rens het boek wat abrupt afrond, bijna zoals veel van mijn leerlingen dat doen. Enthousiast beginnen en na verloop van tijd is de zin er niet meer en dan er maar snel een eind aan breien. Daardoor blijven er vaak rafelrandjes over, zo ook bij Rauzer. Maar dit kan niet de reden zijn dat ik het boek op mijn 10e niet leuk vond: het einde heb ik toen nooit gehaald.

Die weerstand zit hem in het taalgebruik en de zinsbouw. Het verhaal is zeer eenvoudig geschreven en vooral eentonig qua zinsbouw. Zinnen zijn kort en kennen telkens ongeveer dezelfde hoeveelheid zinsdelen in de standaardopbouw. Daardoor krijg je het gevoel dat het boek eerder bedoeld is voor 8-jarigen dan voor iets oudere kinderen. En dat staat mij nu nog steeds tegen.

Bart Moeyaert, De melkweg

Beoordeling: 4 sterren

Soms wil je een kinderboek graag lezen, na een recensie in de Lemniscaatkrant bijvooreeld. De Melkweg van Bart Moeyaert is zo’n boek. En ik moet zeggen, ik ben enthousiast over dit boek. Hoewel ik van oorsprong meer een Lemniscaat-lezer dan een Querido-lezer ben, kan ook dit type kinderboek mij steeds meer bekoren.

Wat is het grote onderscheid tussen Querido en Lemniscaat hoor ik u vragen? In essentie zit hem dat in de focus op inhoud of vorm. Lemniscaat-boeken hebben de focus meer op de inhoud, het verhaal liggen, waar de Querido-boeken wat meer nadruk leggen op de vorm. Moeyaert past wat dat betreft prachtig in de traditie van Querido.

In De Melkweg maken we kennis met drie kinderen die een lome verveelde zomer doorkomen met het observeren van wat er in de Melkweg gebeurt (een straatnaam die tevens een prachtige metafoor vormt voor de eenzaamheid van de mens in het oneindige heelal). Langzaam verglijdt, bijna zoals een lawine begint, alles om Oskar heen van hem weg. Heel langzaam begint die beweging, maar eenmaal ingezet is er geen houden meer aan.

De angsten van Oskar, de gevoelens van een jong kind, zijn zeer realistisch weergegeven. Dat heeft Moeyaert in prachtig poëtisch proza gedaan. Het boek kent wel een zekere traagheid die het als kinderboek niet voor ieder kind even geschikt maakt, maar de taal, de getalenteerde pen van Moeyaert en de sfeer die ook zeer goed in de kaft is gevangen, maken het wel tot een prachtig boek!

Thea Beckman, Het rad van fortuin

Beoordeling: 5 sterren

Van de trilogie over de Honderdjarige Oorlog, Geef me de ruimte, Triomf van de verschroeide aarde en Het rad van fortuin, is dit laatste deel verreweg het beste. Dat komt allereerst doordat de verschillende personages, die in min of meer gelijke mate een hoofdrol vervullen, en de bijbehorende perspectieven meer afwisseling in het boek brengen. Bovendien zit er ook wat meer afwisseling in het verteltempo: de focus ligt meer op kantelmomenten en minder op de reizen en de pauzemomenten in de oorlog.

Met dit laatste deel heeft Thea Beckman een mooi einde aan de reeks gemaakt, waarin hints naar de voorgaande twee boeken gracieus zijn verweven in het verhaal en het afscheid van Gods Vlindertje, waarmee het eerste boek opende, een logisch, maar waardig karakter kent.

De balans tussen historie, verhaal en beschouwing is ten opzichte van Triomf van de verschroeide aarde, hersteld en ook de al veel vaker genoemde maatschappijvisie van Thea Beckman is genuanceerd verwerkt. Uit het boek spreekt wijsheid: wijsheid in de personages, wijsheid sprekend uit het talent van Beckman en wijsheid als geschiedenisdocente van generaties.

Dit boek is niet alleen voor kinderen, dit boek is voor iedereen. Prachtig, prachtig, prachtig!

Thea Beckman, Triomf van de verschroeide aarde

Beoordeling: 4 sterren

In tegenstelling tot Geef me de ruimte is Triomf van de verschroeide aarde minder verhaal en meer geschiedenis. De politieke en militaire ontwikkelingen in Bretagne en Parijs. Ook is dit boek wat politieker: de maatschappijvisie van Beckman (die sociaaldemocratisch georiënteerd lijkt in haar werk) spreekt er sterker in door en de stille waardering voor volkssoevereiniteit en revolutie tegen de adel die het volk overheerst liggen wat dikker op het verhaal.

De geschiedenis is wel erg interessant en Beckman toont zich ook met dit boek een begenadigd schrijver. Vooral het einde van het verhaal biedt mooie aanknopingspunten om in het derde deel op verder te kunnen. Dit boek maakt dan ook vooral nieuwsgierig naar het derde in de trilogie.

Thea Beckman, “Geef me de ruimte!”

Beoordeling: 5 sterren

Ik heb de laatste twee jaar al veel van Thea Beckman herlezen, maar ik ben nog niet zo enthousiast geweest over een boek als over Geef me de ruimte! Ik vond ook vroeger deze trilogie over de Honderdjarige Oorlog al het beste werk van Beckman en dat vind ik dus nog steeds.

In dit werk zijn de vaste elementen in het werk van Beckman allemaal aanwezig: een sterke, feministische vrouw in een historische context die schampt aan bekende mensen, een wat socialistische (linkse zo u wilt) maatschappijvisie die doorklinkt, spanning en historische feiten. Dit alles is goed in balans en dat maakt dat je je als lezer niet gaat ergeren aan een overdaad aan een van deze elementen.

Daar komt bij dat Beckman in dit boek ook een talig sterk werk neerzet. Waar bij haar werk (en boeken van Lemniscaat in het algemeen) het verhaal, de inhoud, er meer toe doet dan de vorm, de taal, is de taal in dit boek sterk en schrijft zij beheerst.

Al met al een pareltje uit de Nederlandse jeugdliteratuur van de 20e eeuw en daarom ook nog steeds als nieuw boek te koop bij Bol.com!

Ted van Lieshout, Gebr.

Beoordeling: 5 sterren

Gebr. is een briljant boek! Ik weet nog dat het heel veel indruk op mij maakte toen ik het voor het eerst las: ik zal in de tweede klas hebben gezeten. Daarna las ik het boek voor mijn leeslijst bij het vak jeugdliteratuur op de RU. Het was dan ook een boek dat ik graag zelf in de kast wilde hebben staan.

Ted van Lieshout heeft een bijzondere vorm gekozen, door twee dagboeken door elkaar heen te schrijven. Daarbij heeft hij niet geprobeerd om een kind te maken, maar hij heeft een kind willen zíjn in zijn boek. Daardoor komen de emoties en gedachtes van Marius en Luuk overtuigend over en hoef je je als volwassen lezer niet te storen aan een kinderlijk toontje en voel je je als jeugdige lezer serieus genomen.

Het boek als geheel is ontroerend en de visie van Luuk op het gedrag van zijn ouders is voor een volwassen lezer erg herkenbaar. Daarmee wordt niet alleen een emotionele wereld geschapen door wat er wel staat, maar ook vooral door wat er niet staat. Een prachtboek!