Wim Pelgrim » Tag » Frederik van Eeden

Tag archieven: Frederik van Eeden

Frederik van Eeden, De kleine Johannes

Door | |
Plaats een reactie

Beoordeling: 4 sterren

Sommige klassiekers vallen tegen, maar De kleine Johannes is een mooi en rijk boek. Van Eeden schrijft beeldend, zoals we dat ook al uit onder andere Pauls ontwaken kennen. Maar dit boek is veel sprookjesachtiger en de naturalistische tendensen zijn veel minder sterk op de voorgrond. Het is minder medisch beschreven en dat is prettig. Ook komt het Pantheïsme erg mooi naar voren. Ik werd daar in 2002 al door geraakt toen ik hierover hoorde in mijn colleges negentiende-eeuwse letterkunde, maar het blijft ook nu een interessante gedachte.

Frederik van Eeden, Pauls ontwaken

Door | |
Plaats een reactie

Beoordeling: 4 sterren

De negentiende eeuw, de literair mooist eeuw ooit, heeft weer een pareltje aan mij getoond: Pauls ontwaken. Frederik van Eeden schreef voor zijn overleden zoon een requiemroman, zoals A.F.Th. van der Heijden dat in deze eeuw voor zijn zoon ook deed. Ook in dit boek toont zich de psychoanalyticus en naturalist Van Eeden. Maar wat een opvallend verschil is met onder andere Van de koele meren des doods is dat hij hier geen afstand tot zijn onderzoeksobject kan bewaren. De emotie schijnt door de naturalistische beschrijving van Pauls natuur (persoonlijkheid) en sterven (ontwaken).

Bovendien heb ik bij Van Eeden de alzielgedachte leren kennen tijdens mijn studie en die zie je in Pauls ontwaken zeker terug. Het enige dat maakt dat ik toch geen vijf sterren geef voor dit boek, is het feit dat het boek na verloop van tijd best eentonig wordt. Het is superinteressant, bij vlagen briljant, maar niet altijd en overal.

Mooie zinnenboek – Frederik van Eeden over het pantheïsme

Door | |
Plaats een reactie

Pauls ontwaken van Frederik van Eeden kent meerdere mooie fragmenten. Ik plaats hieronder een citaat over de alzielgedachte die ik tijdens mijn studie via Van Eeden leerde kennen. Ik ben sinds mijn vertrek uit de katholieke kerk een humanist met pantheïstische sympathieën en Van Eeden bespreekt dit erg mooi.

“Ik kan niet gelooven in een God, dat is mij te oppervlakkig. We zijn een deel van een groot Wezen dat we samen vormen en dat we in ons hebben. De een heeft meer kracht dan de ander. We zijn allemaal anders en toch allemaal hetzelfde. De een is begaafd, de ander onbegaafd en toch zijn we allen menschen. Er zijn misdadigers, moordenaars, Christenen, joden, heidenen, Mohammedanen, Chineezen, japanners, Maleiers, Katholieken, en Protestanten, enz. enz. Zouden daarvan maar enkelen zijn die het wisten? We hebben een Bijbel, een prachtig boek, maar de Chineezen hebben ook een Godsdienst, en ze hebben toch ook gelijk volgens hen. Allen zijn we immers anders, geen een denkt hetzelfde. Allen wenschen we te weten en we weten niets. Er is maar één ding dat waar is en dat is een plicht . . . . We moeten als het ware een instinct volgen, dat ons den goeden weg wijst . . . . Als je dat doet dan doe je goed en of je er een naam aan geeft of niet, Roomsch of Protestant, wat doet het er toe als het maar waarheid is.”

Uit: Frederik van Eeden, Pauls ontwaken, blz. 38-39

Ook 76 bovenaan