Leo Vroman, 126 gedichten

Beoordeling: 2 sterren

Twee sterren voor Leo Vroman. Kan dat? Ja, ik zal wel moeten. Er staan veel niet zo aansprekende gedichten in deze bundel, een aantal aardige gedichten en een enkele erg goede. De gedichten zijn goed en de gedichten zijn degelijk, maar niet fantastsich. Het sprankelt niet. En ik lees nogal eens wat gedichten.

Drs. P, Esmeralda of de macht van het woord

Beoordeling: 3 sterren

Dit boekje was een cadeau voor docenten in talen. En het is een leuk cadeau. In het verhaal zitten de nodige wonderlijke kronkels, zeker voor zo’n kort verhaal. Het verhaal is daardoor wat slecht te volgen. De vorm is (uiteraard) prachtig: sterke poëzie die zo natuurlijk leest als je van Drs. P. mag verwachten.

Merel Morre, Vers gevangen

Beoordeling: 5 sterren

Merel Morre verstaat de kunst om in schijnbaar eenvoudige bewoordingen prachtige schetsen te maken van de wereld om haar heen. En ondertussen zijn die woorden elke keer raak en laten niet alleen iets van de wereld zien, maar ook hoe mooi taal is. Een prachtige bundel.

Franscesco Petrarka, Liedboek

Wanneer er een hele stroming liefdespoëzie naar je vernoemd wordt, dan heb je wel indrukwekkende poëzie geproduceerd. Ik behandel het petrarskisme ook in vwo 4, dus dan moet je ook eens het originele materiaal in duiken. En met het Liedboek uit de Perpetua-reeks is dan een erg mooie variant.

Wanneer je zo’n boek leest, moet je niet proberen deze van kaft tot kaft te lezen. Je bladert, leest, geniet of niet. Sommige gedichten zijn erg mooi, zoals gedicht 336:

’t Is in de geest dat ik haar steeds ontmoet
(de Lethe zelf zou er haar niet verjagen),
zoals ze was op ’t toppunt van haar dagen:
kracht van haar ster bracht haar geheel in gloed!

Zo – mooi en ingetogen, puur en goed –
heb ik haar voor het eerst gadegeslagen!
“Ze lééft, zoals mijn ogen haar eens zagen!”
roep ik en ik verwacht haar welkomstgroet.

Ik was abuis en kom bij zinnen, maar
toch lijkt het soms of ze iets zeggen wil
en ik zeg tot mijn geest: “Je bent bedrogen.

Want dertienachtenveertig was het jaar,
het eerste uur, de zesde van april:
toen is die pure ziel haar lijf ontvlogen.”

Het probleem van Petrarka is dat hij aan het begin staat van een stroming. Dat betekent dat veel van zijn gedichten sterke overeenkomsten kennen. En zoals vaker met veel van hetzelfde, het gaat op een gegeven moment wat vervelen. Een prima Liedboek om in huis te hebben en zo af en toe, bijvoorbeeld op Valentijnsdag, eens wat uit te lezen.

Ted van Lieshout, Ze gaan er met je neus vandoor

Beoordeling: 5 sterren

Wat een gaaf boek! Wat een briljant boek! Wat een vernieuwend boek! Ze gaan er met je neus vandoor is weer een pareltje van Ted van Lieshout. Het is niet zomaar een dichtbundel. De tekst gaat als het ware het gesprek met de schrijver en met zichzelf aan. Inhoudelijk is het interessant genoeg om te blijven lezen, de vormgeving is heel erg mooi en de traditionele gedichten die erin staan, zijn ook nog eens interessant. Wow!

Jacobus Bellamy, Gezangen mijner jeugd

Beoordeling: 2 sterren

De gedichten van Jacobus Bellamy zijn voor ons bijna onleesbaar geworden. P.J. Buijnsters die de uitgave verzorgde die ik las, stelt dat ook al in de inleiding bij het werk:

Slechts weinige van de 57 Gezangen Mijner Jeugd -waaronder Aan de Maane (nr. 11) en Het gebrek in Chloris – bewaren tot op deze dag iets van de charme en esprit die de bekoring van de rococo-anakreontiek uitmaken. Literair-historisch bezien is de bundel echter om meer dan een reden interessant

P.J. Buijnsters

En dat is precies hoe je deze bundel moet lezen: als literair-historisch geïnteresseerde lezer die met de noten en inleiding wat leert over deze periode in de literatuur. Maar om het plezier van de poëzie? Nee, dat niet.

Frans Bastiaanse, Gedichten

Beoordeling: 3 sterren

Frans Bastiaanse is volgens zijn Wikipedia-pagina bekend vanwege zijn impressionistische natuur- en liefdeslyriek. En dat is ook wel duidelijk herkenbaar in de verzamelbundel die ik las. Het is poëzie die doet denken aan de poëzie van de Tachtigers, maar dan op een ander niveau.

Maaike Meijer, De 100 beste gedichten van 2018 voor de VSB Poëzieprijs

De 100 beste gedichten van 2018

Beoordeling: 3 sterren

In de inleiding van deze dichtbundel wordt aangegeven dat de “Poëzie in nood” verkeert. Maar de poëtische wereld is zich niet goed bewust van het probleem. Dat maakt deze bundel ook wel duidelijk en daarom ook dat dit een prima bundel is voor de tijd waarin hij verschijnt.

Het probleem is volgens mij dat de poëzie veel te veel in zichzelf is gekeerd. Poëzie is een autonome wereld, gericht op de eigen vormentaal en te weinig gericht op de lezer, de wereld of de inhoud. Om terug te grijpen op een bekende polemiek uit de literaire wereld van de twintigste eeuw: te veel vorm, te weinig vent.

De winnaar van de VSB Poëzieprijs past wat dat betreft prima in het huidige poëtische klimaat. Een voorbeeld:

weet je dan niet

waarvan je vehikel bent,
zo diep in mijn cultuurgenoom

verankerd, dat het mijn ratio omzeilt
en in mijn lichaam haakt

dat ik hier na het ziekenhuis-
bezoek te ruste heb gelegd.

Ik wil jou niet in mijn betekenis-
geneigde brein, dat moet geloven

dat ze thuiskomt, dat ze

net zo onsymbolisch blijft
als jij voor mij moet zijn.

De poëzie van Baars is in zichzelf gekeerd, heeft geen enkele relatie met de werkelijkheid buiten de poëzie, heeft metaforen en onafgemaakte zinnen die nauwelijks enige inhoud lijken te hebben. Poëzie die zwelgt in de eigen navel.

De poëzie kan pas uit de nood komen, wanneer de dichters en allen om hen heen zich realiseren dat poëzie een rol kan of moet hebben in de maatschappij om niet weg te kwijnen in het hoekje der vergetelheid, obscuriteit of elitarisme.

J.A. Deelder, Bijbelsch

Beoordeling: 4 sterren

De bundel Bijbelsch las ik voor het eerst in mijn examenjaar, 2002. Tijdens mijn mondeling Nederlands en de voorbereiding daarop moest ik gedichten analyseren. Ik begrijp nu, 16 jaar later prima waarom de bundel toen zo’n indruk maakte. Kijkend naar mijn levensverhaal worstelde ik waarschijnlijk toen al met mijn eigen religieuze overtuiging en de kijk van Deelder op de thema’s was wellicht een stukje in die puzzel.

De bundel is typisch Deelder: er is in de verste verte geen leesteken te bekennen. Dat maakt de woordenstroom bij voordrachten soms lastig te volgen. In een bundel kun je dan gelukkig nog een stukje teruglezen.

De omkeringen die Deelder toepast zijn leuk, vermakelijk, maar slechts echt leuk voor wie aardig wat bijbelkennis beschikt. Wat tevens opvalt als je de bundel bekijkt is dat hij in veel gedichten dezelfde kunstgrepen toepast. Daardoor is de verrassing er na een paar gedichten wel vanaf. Een mooie bundel blijft het echter wel.

Rutger Kopland, Geduldig gereedschap

Geduldig GereedschapBeoordeling: 4 sterren

De bundel Geduldig gereedschap  van Rutger Kopland is er wel weer eentje. Een echt Kopland, met gedichten die zo typerend zijn voor deze schrijver. Hoewel ik, zoals bij bijna elke dichtbundel, ook gedichten aantrof die mij minder raakten, zitten er ook wel weer erg mooie tussen. Ik heb de bundel met veel plezier gelezen en kan bijna niet wachten om er weer van Kopland uit de kast te halen.