Hubert Lampo, De goden moeten hun getal hebben (boekenweekgeschenk 1969)

De goden moeten hun getal hebbenBeoordeling: 1 ster

Ik vond De komst van Joachim Stiller een geweldig boek, maar dit boekenweekgeschenk, daar kom ik niet doorheen. In het begin ben je nieuwsgierig naar dat wat de hoofdpersoon drijft, maar die interesse verlies je al vrij snel. Lampo weet je niet geboeid te houden.

De taal is prachtig, maar soms is Lampo’s wolligheid wel wat vermoeiend. Die bijzondere taal is echter te weinig om te maken dat ik dit boek wil uitlezen. Daarom maar 1 ster.

Jan Gerhard Toonder, Kasteel in Ierland (boekenweekgeschenk 1970)

Kasteel in IerlandBeoordeling: 4 sterren

In een periode waarin er veel maatschappelijke veranderingen plaatsvonden, laat dit boekenweekgeschenk zien dat in de boekenbranche nog weinig ruimte was voor oproer. Kasteel in Ierland was het laatste burgerlijke boekenweekgeschenk voor protest in prent dat in 1971 verscheen en veel beter aansluit bij de tijdgeest.

Het verhaal komt eigenlijk pas na zo’n 100 pagina’s op gang en is in de eerste 50 ronduit truttig. Het verhaal is een soort melancholische klucht vol 19e-eeuws aandoende humor. De grote lijn van het verhaal sluit echter aan bij het werk van Willem Elsschot, zoals zijn Lijmen/Het been en dan vooral de tweede titel. Dit verhaal krijgt echter pas diepgang wanneer de wijze waarop de relatie tussen Hilda en Franz is ontstaan wordt ontsluierd.

Jan Gerhard Toonder (ja, de broer van) kan met taal overweg, al is dat in wat archaïsche barokke zinnen. Zijn verhaal heeft een erg lange aanloop nodig, maar achteraf ben ik blij dat ik heb doorgezet en is het een goed geconstrueerd verhaal dat helaas links en rechts  het tempo en de scherpte van de grote Elsschot mist.

D.H. Couvée, protest per prent (boekenweekgeschenk 1971)

protest per prentBeoordeling: 5 sterren

Dit boekenweekgeschenk is een van de betere en dat terwijl het boekje totaal niet voldoet aan de standaardkenmerken van een boekenweekgeschenk. Het boekje behandelt de geschiedenis van de spotprent en bevat enkele infromatieve tekstne, maar vooral spotprenten. Het is leuk geschreven, origineel en inhoudelijk van hoog niveau. Bovendien past het onderwerp prima in zijn tijd en dat maakt het historisch gezien ook nog eens tot een leuke uitgave. Een welverdiende vijf sterren.

Kees van Kooten, De verrekijker (boekenweekgeschenk 2013)

De verrekijker

Beoordeling: 4 sterren

Ik had me behoorlijk veel voorgesteld van De Verrekijker. Kees van Kooten is de connaisseur van de korte baan, de koning van het korte verhaal en de novelle. Maar in dit boekenweekgeschenk mist hij toch net de scherpte die ik van hem verwacht en hoop te zien.

De verrekijker springt mij wat te veel van de hak op de tak. De rode draad, de verrekijker van Van Kootens vader, wordt afgewisseld met fantasieën over de oorsprong van het ding, kritieken op de huidige maatschappij, herinneringen aan vroegere liefdes enzovoorts. Wanneer je het boekje niet in één keer kunt lezen, wordt het erg lastig om de gedachtesprongen van Kees van Kooten te kunnen volgen.

Talig blijft Van Kooten natuurlijk erg sterk, de typische Van Kooten-humor spat van de pagina’s en de opmaak van het boekje hangt sterk samen met de inhoud en draagt zowel letterlijk als figuurlijk Van Kootens signatuur. Een vermakelijk boekje, dat net niet levert wat ik had gehoopt en wat op basis van Van Kootens optreden in #DWDD .

Bertus Aafjes, Een lampion voor een blinde (boekenweekgeschenk 1972)

Een lampion voor een blindeBeoordeling: 5 sterren

Dit is nou een boekenweekgeschenk naar mijn hart. Het is een volwaardig verhaal dat toch binnen de 105 pagina’s beschreven wordt. En wat voor verhaal: het is een mooie historie met een interessante intrige, boeiend verteld, een genuanceerde uitkomst waar je over na zou kunnen denken en praten.

Daarnaast is de kennismaking met de Japanse cultuur (eigenlijk niet dé, maar Aafjes’ ervaring met de Japanse cultuur, blijkens het naschrift) een interessante en leest het boek als een historische roman. Aafjes betoont zich met dit boekje een echte verhalenverteller. Het boek ademt het gevoel dat het in een grote traditie past. Een absolute topper.

Louis Couperus, Als ik, bij voorbeeld, de geest van mijn moeder[…] (boekenweekgeschenk 1974)

Beoordeling: 1 ster

Ik kan over dit boekenweekgeschenk heel kort zijn: ik hou niet van Louis Couperus. Ik dacht, misschien dat fragmenten uit zijn oeuvre mij van de schoonheid van zijn werk kunnen overtuigen, maar nee. Na twee pagina’s kreeg ik mezelf niet verder gepusht. Niks voor mij!

C. Buddingh, Bericht aan de reizigers (boekenweekgeschenk 1975)

Bericht aan de reizigers

Beoordeling: 3 sterren

In mijn reeks boekenweekgeschenken is dit er één die mij wat minder aanspreekt. Het is een aardige verzamelbundel, waarin C. Buddingh van diverse grote schrijvers gedichten, verhalen en romanfragmenten bij elkaar heeft gezet met als thema ‘reizen’. Het is een leuke doorsnede van wat in 1975 als grote schrijvers werden gezien en opvallend genoeg zijn er nog maar weinig namen echt vergeten.

Aan de andere kant is Bericht aan de reizigers geen topper. De verhalen en gedichten zijn aardig tot goed, maar je vliegt de fragmenten alweer uit voor je er goed en wel in zit. Helaas, niet mijn ding, maar binnen zijn genre wel goed.

Hermine Heijermans, Snikken en smartlapjes (boekenweekgeschenk

Beoordeling: 1 ster

Het boekenweekgeschenk van 1976 is echt één van de slechtste ooit. Snikken en smartlapjes is een bloemlezing uit Nederlandse smartlappen uit de eerste decennia van de 20e eeuw. Voorafgaand krijg je als lezer een inleiding van Hermine Heijermans (dochter van Herman Heijermans) voorgeschoteld.

Deze inleiding is tenenkrommend: de opbouw rammelt en inhoudelijk lijkt ze geen punt te kunnen maken of in elk geval niet te kunnen kiezen wélk punt ze wil maken. Het is een slecht betoog van een oude (74) vrouw die terugkijkt en ziet dat het vroeger allemaal beter was.

Ook de uitvoering van het boekje, de afbeeldingen, vormgeving, tekstopmaak, alinea-opmaak; het is allemaal onaantrekkelijk en spreken zeker een lezer van nu niet meer aan. Ik kan me echter ook niet voorstellen dat men hier destijds lovend over was, al was ik er nog niet bij. Ik vind het in elk geval niks.

Maarten ’t Hart, De ortolaan (boekenweekgeschenk 1984)

Beoordeling: 3 sterren

Het boekenweekgeschenk De ortolaan van Maarten ’t Hart is niet het beste boek dat ik ooit van hem las. Het vertoont veel overeenkomsten met Een vlucht regenwulpen zijn opvallend, maar dat maakt direct dat je eigenlijk al weet hoe het verhaal in elkaar zit en wat de kern, het thema en het verloop van het boek gaat zijn.

Talig is het boek erg mooi: de zinsbouw en gevarieerde woordkeus van ’t Hart zijn rijk, maar lezen ondertussen erg plezierig. Toch maken zijn uitgebreide natuurbeschrijvingen het leesplezier minder dan het had kunnen zijn.

De weinige spanning, de herhaling van thema en verhaal in het boek binnen het oeuvre, het maakt dit tot een minder goed boekenweekgeschenk dan ik had verwacht en misschien wel minder dan gehoopt.

Tom Lanoye, Heldere hemel (boekenweekgeschenk 2012)

Heldere hemel

Beoordeling: 5 sterren

Voor het eerst in lange tijd verschijnt er een boekenweekgeschenk dat ook een echt goed boek is. Hoewel Bernlefs Pianoman een verademing was na het gedrocht van Geert Mak en Een tafel vol vlinders van Tim Krabbé een goed boek was, dat mij echter niet is bijgebleven, is Heldere hemel een boek dat de potentie heeft nog lang gelezen te worden, ook als ‘gewoon’ boek. Alleen De grote wereld van Arthur Japin is na verschijning als boekenweekgeschenk ook nog in ‘gewone’ druk verschenen.

De kracht van Lanoyes boek zit hem in de lagen die hij aanbrengt in het verhaal. De gebeurtenis van het neerstorten van het vliegtuig in een klein Vlaams dorp krijgt een historische achtergrond e een emotionele, psychologische lading. Bovendien weet Lanoye actualiteit en maatschappijkritiek op subtiele wijze in het historische verhaal te vervlechten zonder de historie geweld aan te doen.

Een goed, echt en rijk verhaal van een schrijver waarvan ik al langer fan ben!