Tom Verschaffel, De weg naar het binnenland

Beoordeling: 3 sterren

Na diverse delen uit de literatuurgeschiedenis die startte bij de middeleeuwen, voor mij in 2013, kwam ik nu toe aan het dunste deel uit de reeks: De weg naar het binnenland. Het betreft een later ingevoegd deel om ruimte te maken voor de Vlaamse literatuur uit de 18e eeuw. De inleiding kent dan ook een wat defensieve toon. Wel schetst het een goed beeld van het veld dat in het boek besproken wordt.

Het behandelen van de meertalige cultuur in de zuidelijke Nederlanden schetst een voor mij nieuw en goed beeld van het complexe veld waarbinnen de Nederlandse letterkunde zich bevindt in deze tijd. Het tweede hoofdstuk, over toneel, bevat veel jargon, hoewel de paragraaf over rederijkers juist weer heel goed leesbaar is. De nabijheid van het buitenland verdiept het beeld van de complexe wereld van de Nederlandse literatuur in dit gebied.

Het derde hoofdstuk, over de regels van de kunst, is leesbaar en leerzaam, maar wel erg gedetailleerd. Het lijkt erop dat er een gebrek was aan genoeg voorbeelden, dus dan maar iets te veel details per voorbeeld. Jammer. En ook het vierde hoofdstuk over vroomheid, lijkt niet echt over literatuur te gaan. Het spanningsveld tussen religie en katholicisme is interessant en toegankelijk toegelicht, maar wat is de toegevoegde waarde.

Het laatste hoofdstuk is dan weer een stuk interessanter, maar dat kan mijn persoonlijke voorkeur voor politiek zijn. De auteurs leggen goed uit welke rol literatuur speelt in het beeld van de koning. Maar dit hoofdstuk is opnieuw wel erg gedetailleerd. De geschiedenis is goed uitgelegd voor een breed publiek, want het gaat over een totaal onbekende oorlog die heeft gewoed rondom het keizerschap.

Al met al een interessant deel in onze literatuurgeschiedenis dat misschien wat dunner had gekund.

De boeken van Marcel van Herpen

Voor de opleiding Pedagogisch Tact van het Centrum Pedagogisch Contact las ik drie boeken van Marcel van Herpen. De eerste was Ik de leraar. Een herkenbaar boek, geschreven in een fijne stijl. Het lijkt alsof Marcel tegen je spreekt, als collega’s onder elkaar. Het boek bevat veel mooie anekdotes en goede vragen. Voor mij persoonlijk zou Van Herpen de theorieën nog wat diepgaander mogen behandelen.

Wij zijn leiders is een stuk rommeliger. De lijn van het verhaal wordt minder strak gehouden, waardoor het boek allerlei kanten op schiet. Bovendien zitten er nogal wat herhalingen in de inhoud en er lijken wat boodschappen door elkaar te lopen. Niet zijn beste boek.

Wij de leraar heeft weer enkele mooie theorieën als uitgangspunt en dit boek heeft gelukkig weer een helder doel. Er zit ook in dit derde boek wat onnodige herhaling zoals in Wij zijn leiders, maar net zoals in Ik de leraar bevat dit boek de fijne stijl en mooie anekdotes en vragen.

Koning Van Katoren (regie: Ben Sombogaart)

Beoordeling: 3 sterren

Ik was groot fan van het boek Koning van Katoren. De film had ik nog niet gezien en ik moet zeggen dat de film van kwalitatief hoog niveau is. De Nederlandse film is de laatste decennia met sprongen vooruit gegaan en dat zie je ook in deze film. Maar ik ben niet volledig overtuigd door deze interpretatie van het verhaal van Terlouw. Dat is wat losgelaten en het is volledig naar nu gehaald. Maar waar was dat voor nodig? Het heeft een goede sfeer en levert een vermakelijke anderhalf uur op.

Ilja Leonard Pfeijffer, Monteresso mon amour (boekenweekgeschenk 2022)

Beoordeling: 5 sterren

Ilja Leonard Pfeijffer is een grote persoon in de Nederlandse literatuur, zowel letterlijk als figuurlijk. En die mogen het boekenweekgeschenk schrijven. Eindelijk was het aan Pfeijffer; een schrijver die op de lange baan meer geoefend is dan binnen de grenzen van de 90 bladzijdes. Maar ook hier excelleert hij: een verhaal dat op zichzelf niet opvallend origineel is, maar vermengd met veel zelfspot, verhaaltechnische termen die commentaar geven op wat er in het verhaal gebeurt en een kluchtige samenkomst van alle verhaallijnen. Dan ben je een een hele grote!

Nicoline van der Sijs e.a., Wat gebeurt er in het Nederlands?!

Beoordeling: 5 sterren

Wat gebeurt er in het Nederlands?! is niet alleen een boek voor de vakidioot. Het is juist ook een boek voor het brede publiek. En het is een groot compliment aan de redactie en de schrijvers dat het hen gelukt is zowel de breedte als de diepte van het taalonderzoek te vatten in zo’n leesbaar boek. De onderwerpen zijn niet allemaal even toegankelijk, maar voor iedereen zal minstens 80% van de verhalen interessant en herkenbaar zijn. Een dik verdiende vijf sterren!

Elif Shafak, Zo houd je moed in een tijd van verdeeldheid

Beoordeling: 3 sterren

Als kerstcadeau van OMO kreeg elke medewerker dit boek cadeau. Ik heb het gelezen en vond het best een aardig essay. Het is echter niet zo’n originele gedachte. Veel heb ik in de afgelopen twee jaar al gelezen in andere media of gehoord in podcasts.

Geschenk, bijdragen van Nederlandse schrijvers en schrijfsters (boekenweekgeschenk 1932)

Beoordeling: 2 sterren

Het boekenweekgeschenk uit 1932 is een bundel vragenlijsten ingevuld door toen bekende schrijvers. Het biedt daarmee een interessante historische staalkaart van de literaire wereld anno toen. Maar het is voor een huidige lezer verder niet spannend. Het is als een willekeurig vriendenboekje van een basisschoolkind. Leuk voor het kind en zijn ouders, maar voor de rest van de wereld niet zo boeiend.

Tonke Dragt, De brief voor de koning

Beoordeling: 4 sterren

Ik houd niet van fantasyboeken, ridderverhalen of van middeleeuwse sfeertjes. En toch ben ik enthousiast van De brief voor de koning. En dat is makkelijk gezegd, want het boek is bekroond met de Griffel der griffels en alom geroemd. Maar dit boek is echt heel goed. De ridderomgeving is een achtergrond voor een prachtig coming-of-age verhaal van een jongen met een rijke binnenwereld. De stijl van Dragt zuigt je gelijk in het verhaal en je leeft direct mee met Tiuri. Persoonlijk houdt het ridderelement me weg van de vijf sterren, maar een aanrader voor elke lezer.

Adriaan van Dis, De wandelaar

Beoordeling: 4 sterren

De wandelaar is een mooi verhaal dat door zijn vorm op een prachtige manier de rafelranden van de Parijse samenleving kan beschrijven. En ondanks het feit dat dit boek al in 2011 verscheen, is het nog steeds actueel. En het gesprek dat aan het einde van het boek plaatsvindt tussen de pastoor en de hoofdpersoon is mooi. Ze bespreken de rol van religie in de moraal en dat verkent een aantal interessante grenzen aan dat thema. En ondanks dat het boek prettig leest, blijft ook een beetje het gevoel hangen dat de boodschap belangrijker is dan het verhaal; dat de vorm gekozen is om bepaalde thema’s te kunnen benoemen. Maar dat is dan ook de enige min.