Arthur Japin, De grote wereld (boekenweekgeschenk 2006)

De grote wereld Beoordeling: 4 sterren

In zijn jeugd koestert Lemmy, een dwerg, lange tijd de illusie dat zíjn maat ook de maat der dingen is. Tot onvermijdelijk de grotemensenwereld zijn kleine universum binnendringt – met rampzalige gevolgen. Nadat zijn ouders tijdens een circusact op tragische wijze om het leven komen, neemt Lemmy’s stoïcijnse grootmoeder hem onder haar hoede. Wanneer zich later de kans aandient om met het rondtrekkende gezelschap Märchenstadt Lilliput door Europa te reizen, heeft Lemmy weer een eigen plek gevonden. Hij ontmoet er zelfs zijn grote liefde Rosa. Maar de Tweede Wereldoorlog staat op uitbreken. Lemmy en Rosa zien zich door de buitengewone omstandigheden geconfronteerd met een vraag die ieder mens zich vroeg of laat kan stellen: hoe ver zijn wij bereid te gaan om bij anderen in de smaak te vallen?*

De boeken van Arthur Japin zijn eigenlijk altijd goed, zo ook dit boekenweekgeschenk De grote wereld. Het verhaal bestaat uit twee verhaallijnen die naadloos in elkaar overlopen. Veel wordt aan de interpretatie van de lezer overgelaten, terwijl Japin wel duidelijke aanwijzingen geeft. Na het bezoek van Japin aan het Canisius College heeft dit boek aan betekenis gewonnen, omdat de personages van Japin mooie parallellen hebben; zowel wanneer je de boeken naast elkaar legt, als wanneer je de boeken naast het leven van de auteur legt. Arthur Japin is een van mijn favorieten en als je op eenvoudige wijze kennis wilt maken met zijn werk, lees dan De grote wereld!

*Bron: Bol.com

Harry Mulisch, Het stenen bruidsbed

Het stenen bruidsbed Beoordeling: 3 sterren

De Amerikaans Norman Corinth gaat voor een tandartsencongres terug naar de dan Oost – Duitse stad Dresden. Het is geen willekeurige Amerikaan in een willekeurige stad: ze hebben iets met elkaar te maken, de stad en deze man. Corinth heeft in zijn bommenwerper Dresden vernietigd en vernietigde daarmee zichzelf. Hij ontmoet een Duitse vrouw met wie hij een kortstondige verhouding heeft. Opnieuw verovert hij, en verlaat hij.*

Hoewel ik eerder boeken van Harry Mulisch heb gelezen (o.a. Twee vrouwen, Het zwarte licht) en Het stenen bruidsbed als één van de hoogtepunten uit Mulisch’ oeuvre wordt beschouwd, is dit boek me toch wel tegengevallen. Het is een zeer moeilijk boek waar je maar traag doorheen komt. In de loop van het boek, wordt het verhaal wat concreter en wordt duidelijker wat er gebeurt, maar veel wordt overgelaten aan suggestie en eigen interpretatie. Het taalgebruik is wollig, filosofisch en wat archaïsch. Maar toch, na lezing van dit boek zie ik ook wel wat mensen in dit boek zien. Je moet het (zoals veel ‘grote’ literatuur) lezen als interessant literair document, niet als boek om eens lekker mee bij de open haard te kruipen.

*Bron: Bol.com

Willem Bilderdijk, Leven, ach! Wat zijt gij toch?

Leven ach wat zijt gij toch Beoordeling: 4 sterren

Willem Bilderdijk (1756-1831) was een omstreden figuur, maar vriend en vijand beschouwden hem als de grootste Nederlandse dichter van zijn tijd. Als aartsconservatief keerde hij zich tegen de geest van zijn eeuw, in verzen die van een grote virtuositeit getuigen. Inhoudelijk wordt zijn poëzie vooral bepaald door romantische motieven als onvrede met het bestaan en verlangen naar de dood. Zijn wonderlijke levensloop vol bittere ervaringen, zoals zijn ballingschap en het sterven van vele kinderen, weerspiegelt zich in zijn dichtwerk. Bilderdijk schiep een omvangrijk oeuvre van driehonderdduizend versregels, en beoefende schijnbaar moeiteloos de meest uiteenlopende genres, van erotische tot politieke poëzie, van romancen tot rouwzangen. Een keuze uit zijn kortere gedichten is in deze bloemlezing bijeengebracht.*

Willem Bilderdijk is een zeer getalenteerd dichter. Zijn poëzie is soms lastig, maar vaak ook erg mooi en deze uitgave (Griffioenreeks) maakt het ook voor lezers van nu heel goed mogelijk Bilderdijk te leren kennen. Zeker na het lezen van De kunst der poëzy is Bilderdijk voor mij een openbaring en ik ben van plan binnenkort meer van hem te gaan lezen. Zou u ook eens moeten doen!

*Bron: Bol.com

Willem Bilderdijk, De kunst der poëzy

De kunst der poezy Beoordeling: 4 sterren

In de discussie over Bilderdijks dichterschap spitsen de rehabilitatiepogingen zich toe op de vraag in hoeverre Bilderdijk al dan niet te beschouwen is als een volwaardig representant van Europese Romantiek. Bilderdijks meest uitgesproken poëtisch manifest, de kunst der poëzy, is in dit debat een vaak geciteerde tekst. Van dit belangwekkende gedicht verschijnt nu, na honderd jaar, weer een complete, geannoteerde editie. Hieraan vooraf gaat een uitvoerige inleiding, waarin de bezorgers hun eigen positie in het debat bepalen.*

De kunst der poëzy is een zeer mooi geschreven poëtica, waarin Bilderdijk met prachtige beeldspraken en rijkelijk strooiend met stijlfiguren zijn visie op de poëzie uiteen zet. Zijn gedicht is niet heel toegankelijk, maar de geannoteerde uitgave uit de reeks Nederlandse Klassieken maakt het lange gedicht toch nog steeds zeer leesbaar. Een mooie tekst om gelezen te hebben voor ik aan de gedichten van Bilderdijk ga beginnen.

*Bron: Bol.com

Joost Zwagerman, Duel (boekenweekgeschenk 2010)

Beoordeling: 4 sterren

“Voor zijn ogen zag hij gebeurenw at nog niet was gebeurd en op datzelfde ogenblik al gebeurd leek te zijn: zijn hand, de vuist, het canvas.”*

Duel komt maar langzaam op gang. De ruimte die Zwagerman in romans van 200 of meer pagina’s had om het verhaal rustig in te leiden, die heeft hij hier eigenlijk niet. Bij hoofdstuk 3 begint het verhaal pas een plezierig tempo te krijgen en het verhaal leest vanaf dan lekker. Het verhaal is door Zwagerman prachtig gecomponeerd: naast de plot zijn er diverse maatschappijkritische opmerkingen en kunstzinnige grapjes. Een leuk boekenweekgeschenk en voor je gevoel heb je een roman gelezen in minder dan 100 bladzijdes (wat zowel positief als negatief mag worden opgevat).

*Bron: Flaptekst Duel

Roald Dahl, De heksen

De Heksen Beoordeling: 3 sterren

‘Dit is geen sprookje. Het gaat hier om echte heksen’. Zo begint Roald Dahl zijn verhaal. Je zult in dit boek niet lezen over rare zwarte puntmutsen en bezemstelen. Echte heksen hebben gewone kleren aan en zien er net zo uit als gewone vrouwen. Ze wonen in gewone huizen en hebben gewone banen… en ze smeden snode plannen om kinderen te laten verdwijnen! Is dat niet vreselijk? Hoe kun je weten wie ze zijn? Misschien woont er wel een heks bij jou in de buurt! Dit boek kan je helpen een echte hekst te herkennen, voor het geval je het ongeluk hebt er een te ontmoeten.*

Na onder andere De fantastische Meneer Vos en de GVR viel De Heksen me een beetje tegen. Het verhaal komt langzaam op gang en wordt pas spannend in het hotel waar de heksen samenkomen. Zodra de heksen het hotel hebben verlaten is de spanning ook direct weer verdwenen. Dahl blijft een meesterverteller, maar dit boek is binnen zijn bandbreedte dan toch weer ff minder, helaas.

*Bron: Bol.com

John Bake, Reisbrieven

Reisbrieven Beoordeling: 1 ster

De Leidse hoogleraar Klassieke Talen John Bake (1787-1864) ontvlucht in de zomer van 1830 het universitaire milieu in gezelschap van zijn academische vrienden Hamaker en Geel. Gedurende twee en een halve maand zwerven zij gedrieën per koets of te voet door Duitsland, Zwitserland en Noord-Italië. Onderweg houdt Bake een reisjournaal bij, bedoeld voor zijn vrouw die om gezondheidsredenen niet mee kon. In totaal schrijft hij een zeventiental persoonlijk getinte reisbrieven, bol staand van enthousiaste natuurbeschrijvingen en gedetailleerde verslagen van zijn wederwaardigheden. De reislust wordt echter in steeds sterke mate getemperd door heimwee naar huis. Om die reden zal Bake uiteindelijk zelfs voortijdig zijn reis afbreken.*

Dit is nou typisch zo’n tekst die in het enthousiasme van het maken van een goedlopende reeks (Griffioenreeks) aan de reeks wordt toegevoegd, maar voor de meeste lezers niet interessant is. De spanning (aangekondigd in de flaptekst als de groeiende heimwee) is ver te zoeken, de beschrijvingen zijn uitgebreid, maar niet uitzonderlijk. Dit boek zit op het niveau van een gemiddeld vakantieverslag van een saaie oom en tante, maar dan zonder de foto’s…

*Bron: flaptekst Reisbrieven

Tim Krabbé, Een tafel vol vlinders (boekenweekgeschenk 2009)

En Bram was zijn zoon. Juist omdat hij het niet was – van je eigen zoon zou je verplicht zijn te houden, waardoor je altijd moest twijfelen of je het wel echt deed; van Bram hield hij omdat hij Bram was.*

Dit boekenweekgeschenk van Tim Krabbé is een echte Krabbé, ook al lijkt dat in het begin minder het geval. De kunstig geconstrueerde verhaallijnen, spanningsopbouw, het taalgebruik; het is allemaal typisch Krabbé. De meester op de korte baan (vandaar zijn populariteit op veel leeslijsten op de middelbare school) laat zich ook hier in volle glorie zien. Een tafel vol vlinders is een mooi boek dat zelfs nog meer biedt dan eerder werk van Tim Krabbé.

*Bron: flaptekst Een tafel vol vlinders

Ramsey Nasr, Kapitein Zeiksnor en de twee culturen

Kapitein zeiksnor en de twee culturen Beoordeling: 5 sterren

Kapitein Zeiksnor & De Twee Culturen is het verhaal van een gentleman, die een wereld van verval aantreft. Hij besluit orde op zaken te stellen. In zijn ogen is het niet te laat om mensen op hun plichten te wijzen en het goede voorbeeld te geven en dus houdt hij lange redevoeringen ter stichting van het volk. Het volk slaat echter terug, en dat is niet de bedoeling. Met vaart en humor vertelt Ramsey Nasr in retorisch proza over de lotgevallen van de Kapitein: een man van de wereld, maar helaas niet van deze.*

Kapitein Zeiksnor en de twee culturen is zo mogelijk het beste boek dat ik de laatste jaren heb gelezen. Het verhaal is plat en verheven tegelijk, het spot met alle literaire conventies, parodieert dozijnen teksten is proza maar poëtisch tegelijk: het is alles en het is meer. Het is lachwekkend, maar je voelt ook sympathie voor de hoofdpersoon. Meelijwekkend kijk je mee in het leven van de Kapitein die het allemaal niet begrepen heeft. Briljant, geweldig!

*Bron: Bol.com

Anna Bijns, ’t Is al vrouwenwerk: refreinen van Anna Bijns

't Is al vrouwenwerk Beoordeling: 4 sterren

Van Anna Bijns (1493-1575), levend en werkend te Antwerpen, is veel werk bewaard, voornamelijk in de vorm van refreinen: gedichten met een vaste slotregel per strofe die het thema aangeeft. Juist die ruime overlevering, zowel in handschriften als in gedrukte boeken, geeft aan hoezeer haar virtuositeit al tijdens haar leven erkenning vond. Maar ook in de moderne tijd wordt zij steeds weer opnieuw ontdekt.*

’t Is al vrouwenwerk laat zien dat Anna Bijns een begenadigd dichteres was die fel uit de hoek kon komen, maar ook literair haar vrouwtje stond. Inhoudelijk komen thema’s als de vrouw, macht en geloof regelmatig aan de orde en toont Bijns zich een betrokken vrouw die opkomt voor vrouwenrechten (wat haar helaas al heel lang in de feministische hoek houdt) en de katholieke kerk. Wat betreft de vorm verbaast ze regelmatig met mooie vondsten, klassieke verwijzingen en beeldspraken en gedichten die voor hun leeftijd van ongeveer 500 jaar nog steeds zeer leesbaar zijn.

*Naar: Bol.com