Sappho, Gedichten

Beoordeling: 2 sterren

Pas als je naar het originele materiaal gaat kijken, ontdek je wat het echt is. Dat heb ik bij Sappho onlangs gedaan en zo ontdekte ik, dat er van haar gedichten vooral fragmenten over zijn. Nooit geweten!

In die fragmenten zie je dat ze een eigen sterke stijl heeft, maar echt volgen kun je de inhoud helaas niet meer. De mythe is groter dan wat er nog over is. Historisch interessanter dan als literair object.

Lize Spit, Eerlijke vinder

Beoordeling: 2 sterren

Het is toch jammer dat in een boek alleen de laatste scène mooi beschreven is. Dat is bij Eerlijke vinder van Lize Spit het geval. Het boek blijft je ook niet bij en dat is jammer, omdat het boekenweekgeschenk een goede reeks heeft gehad de laatste jaren (zie 2020, 2021, 2022).

Bij Spit zijn de eerste 90 bladzijdes een tergend trage aanloop naar die slotscène. En ondertussen strooit Spit met details die nadere uitwerking behoeven maar waarvoor ze in zo’n boekenweekgeschenk te weinig ruimte had. Daardoor staat het boek vol losse eindjes. Nu duimen voor een beter boek in 2024.

Marita Mathijsen, L, de lezer van de 19e eeuw

Beoordeling: 4 sterren

L, is een interessant boek dat een bijzonderuitgangspunt heeft. Met L wil Marita Mathijsen ons laten zien wat de lezer van de 19e eeuw las. Wat we in de literatuurgeschiedenis bestuderen en wat de negentiende-eeuwer heeft ervaren en wat de verschillen daartussen zijn.

Door de lezer als personage in te voegen, weet Mathijsen de ervaring van de mensen van toen goed te laten zien. Je kijkt met andere ogen dan als historisch geïnteresseerde persoon uit de 21e eeuw. Dat ’trucje gaat na verloop van tijd en ook afhankelijk van de mate waarin het deelonderwerp je interesseert soms vervelen.

Gelukkig kun je kiezen of je die gedeeltes leest of niet, want ook zonder is het een heldere uiteenzetting. De continue stijlwisseling tussen de feitelijke gedeeltes en belevende L, vraagt wel wat van de lezer, maar het is een bijzonder boek geworden dat aanbeveling verdient..

In de media – Chatbot sluipt het onderwijs in: ‘Extra klasgenoot die er 24 uur per dag is’

Oorspronkelijk artikel te vinden op https://www.ed.nl/home/chatbot-sluipt-het-onderwijs-in-extra-klasgenoot-die-er-24-uur-per-dag-is~a2efa9e5/

HELMOND/EINDHOVEN – ‘ChatGPT: een veelbelovend hulpmiddel dat het onderwijs transformeert.’ Even snel als onbescheiden rolt de gevraagde openingszin van een nieuwsstuk uit de slimme ‘digitale assistent’. Zo vlot verovert ChatGPT ook het onderwijs.

Dat het zo makkelijk en snel kan gaan, daar komen steeds meer studenten ook achter. De razendsnelle opkomst van de chatbot die werkt middels artificiële (kunstmatige) intelligentie (AI) zorgt ervoor dat docenten extra alert moeten zijn.

Kan verleidelijk zijn

Maar tegelijk roept de ontwikkeling vragen op over hoe ze het programma moeten weren of dat het juist beter is om het te omarmen. Want de slimme chatbot snel de opdracht geven een verslag te maken wat aan specifieke eisen voldoet en dat vervolgens in te leveren alsof je het zelf gemaakt hebt, kan verleidelijk zijn.

Op het Helmondse Dr. Knippenbergcollege wordt nagedacht over hoe de school het beste kan inspelen op de snelle opmars van het populaire AI-programma. Docent Nederlands Wim Pelgrim ziet het weleens gebeuren dat zijn leerlingen voor de ‘makkelijke weg’ kiezen. ,,Laatst moesten mijn leerlingen een creatief verhaal schrijven. Eén jongen leverde een verhaal in dat meer las als een soort samenvatting met veel rare Engelse leenwoorden erin.”

Toen ging er een alarmbelletje af bij Pelgrim. ,,Hij gaf meteen toe dat het niet zijn eigen werk was. Dat voorbeeld heb ik toen wel even gebruikt om de rest van de klas ook te waarschuwen.”

Ik hoef zelf minder complex na te denken

Volgens Erdinç Saçan, die deel uitmaakt van het AI kenniscentrum van Fontys Hogescholen, is het vooral belangrijk om studenten wegwijs te maken in die nieuwe wereld. ,,Niet alle gebruik van ChatGPT is per definitie verkeerd. Bij onze ict-opleidingen gebruiken we al langer AI-hulpmiddelen die studenten ondersteunen tijdens het programmeren. Je kunt het zien als een soort extra klasgenoot, een maatje dat 24 uur per dag beschikbaar is.”

Impact op onderwijs

Op de TU/e wordt gekeken of ChatGPT ingezet kan worden om het leerproces te verbeteren. ,,Op een dusdanige manier dat de ontwikkeling van kennis en vaardigheden behouden blijft”, laat een woordvoerder weten. De technische universiteit omarmt innovatie en kijkt daarom naar een verantwoorde manier om AI toe te passen in het onderwijs. ,,Van enkele docenten is bekend dat zij wetenschappelijk onderzoek willen uitvoeren naar de impact van ChatGPT op hun onderwijs.”

Niet alleen de universiteit zoekt naar manieren om kunstmatige intelligentie de hand te schudden in de toekomst. Fontys heeft een werkgroep opgetuigd die in februari voor het eerst advies gaf over het gebruik van ChatGPT, omdat de onderwijsinstelling ziet dat heel veel studenten gebruik maken van het programma.

Een handig hulpmiddel

Een van hen is de Helmondse toegepaste psychologie-studente Laura Meeuwsen (22). ,,Ik gebruik het eigenlijk bijna altijd.” Soms krijgt ze opdrachten waarbij ze aan de hand van bepaalde symptomen moet herleiden welk psychologisch fenomeen daarbij hoort. ,,Dan typ ik ze bij ChatGPT in, met de criteria van de opdracht erbij en dan krijg ik een beschrijving waarin bijvoorbeeld staat dat de symptomen bij een burnout horen.” Ze vindt het ‘kunstmatige brein’ een handig hulpmiddel. ,,Ik hoef zelf minder complex na te denken.”

Die laatste gedachte herkent docent Nederlands en sectieleider Daniëlle Hartsink van het Helmondse Vakcollege in haar eigen leerlingen. Dat noemt ze ook een gevaar. ,,Vaak zijn onze leerlingen niet zo kritisch en worden dingen die ze online zien als waarheid aangenomen.” Daarom vindt het Vakcollege het belangrijk dat hun leerlingen kunnen navigeren in de AI-wereld. ,,We moeten leerlingen voorbereiden op een baan en een plek in een maatschappij waarin dit soort programma’s een steeds grotere rol gaan spelen.”

Controleren op het gebruik van ChatGPT blijft lastig, want de plagiaatscanners die al tijden gebruikt worden in het onderwijs herkennen het gebruik van de kunstmatige intelligentie nog niet goed. Fontys raadt hun docenten dan ook af om werk van studenten te controleren op kopieer- en plakwerk. ,,Er kan ook ten onrechte uitkomen dat iemand gebruik gemaakt heeft van ChatGPT”, zegt Saçan. ,,Die discussie willen we niet aangaan met studenten.”

Nederlands docent Pelgrim vertrouwt daarom voorlopig op zijn gevoel wanneer hij moet bepalen of werkstukken door leerlingen zelf gemaakt zijn. ,,Je ziet het vooral aan het taalgebruik. Er zit een soort flauwheid in die je ook hebt bij een kant-en-klaarmaaltijd. Dat is het gemiddelde van wat iedereen lekker vindt, maar eigenlijk smaakt het naar niets. Zo is dat bij het gebruik van ChatGPT ook.”

De beste manier om met programma om te gaan

Vaste regels rondom het gebruik van ChatGPT liggen er niet. Daarvoor gaan de ontwikkelingen nog veel te snel, weten zowel Pelgrim als Saçan. Er wordt desondanks wel nagedacht over wat de beste manier is om met het programma om te gaan. De werkgroep van Fontys komt na de zomervakantie met een geüpdatete versie van hun advies en Pelgrim wordt op de ‘Knip’ na de vakantie ict-coördinator, waarbij het gebruik van ChatGPT ook de revue zal passeren.

Studente Meeuwsen snapt ook wel dat het niet de bedoeling is om complete stukken werk in te leveren die ze niet zelf gemaakt heeft. ,,Dat is gewoon fraude.” Maar het programma helpt haar ook tijdens het leren voor tentamens. ,,Soms lees ik het boek en begrijp ik een vakterm niet. Dan voer ik die in in ChatGPT met de vraag erbij of het een voorbeeld kan geven. Dat antwoord schrijf ik dan weer op in mijn notities en zo begrijp ik de stof beter.”

‘Delen van kennis zo belangrijk’

Dat er aandacht besteed wordt aan het gebruik van AI-programma’s is voor scholen van groot belang. ,,Ik denk dat het vooral goed is dat we als docenten met elkaar in gesprek blijven over wat we zien”, zegt Pelgrim. ,,Niet iedereen is even goed op de hoogte van de laatste ontwikkelingen, daarom is het delen van kennis zo belangrijk.”

[…]

Le fabuleux destin d’Amélie Poulain (regie: Jean-Pierre Jeunet)

Beoordeling: 5 sterren

In 2002 toen ik ging studeren was Le fabuleux destin d’Amelie Poulain een hit. Destijds heb ik de film meerdere keren gezien (twee of drie keer denk ik). Nu zie ik hem pas weer, omdat Daan de muziek van de film speelt op zijn piano. En wat blijft het een mooie film! Het verhaal is lief, de vorm ontzettend grappig en de sfeerbeelden prachtig. Het blijft wat mij betreft een vijfsterrenfilm.

Sander Schimmelpenninck, Sander en de brug

Beoordeling: 4 sterren

Sander en de brug is het vervolg op de interessante tv-serie Sander en de kloof. Het is een mooi compact boek met concrete ideeën om de kloof in Nederland te verkleinen. Het leest prettig qua toon en uitlegniveau. Voor publiek met een 3F-leesniveau of hoger wordt voldoende uitgelegd, zonder storend belerend te worden; voor mensen met een leesniveau 2F of lager zal het boekje toch nog wel wat lastige termen kennen.

Inhoudelijk doet Schimmelpenninck heldere voorstellen waar ik mij grotendeels in kan vinden. Maar als liberaal zie ik niet echt iets in de sociale diensttijd. Andersom zal een conservatieve CDA’er zichzelf waarschijnlijk in enkele andere voorstellen niet kunnen vinden, dus bereikt het boek een breed publiek en voedt het een breed debat.

Wat ik mis in de voorstellen is het onvoorwaardelijk basisinkomen (UBI). Onderzoek laat zien dat sociale inzet vanzelf ontstaat vanwege financiële zekerheid en dan heb je dienstplicht om mensen tot inzet aan te zetten niet nodig. Maar toch: de auteur bereikt wel dat ik ga nadenken over hoe mensen tot sociale inzet komen, dus doel geslaagd.

#35 – In gesprek met Thijs Roovers

Deze laatste aflevering van ons vierde seizoen interviewen wij Thijs Roovers. Met de CAO-onderhandelingen bezig, een ultimatum op 16 juni 2023 en een groot lerarentekort is een bestuurslid van de AOB de geknipte gast om deze thema's mee te bespreken.

Thijs Roovers is sinds 2008 werkzaam als leraar in het primair onderwijs. Zijn keuze om het onderwijs in te gaan kwam na een tussenjaar, waarin hij werkte als matroos op een groot zeilschip en daar met onder andere schoolklassen ging zeilen. ‘Het werken met kinderen gaf me meer energie dan werken voor een groot bedrijf. De keuze was daarom snel gemaakt; ik ging de pabo doen.’ Na het afronden van de opleiding startte hij als leraar op de Leonardo da Vincischool in Amsterdam. Ook behaalde hij de master Professioneel Meesterschap. Hij was betrokken bij de oprichting en organisatie van Meetup020, was mede-oprichter van POinActie en schreef voor het vakblad JSW.

Wytze Niezen vind je op LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/wytzeniezen/)

Wim Pelgrim vind je op zijn eigen site (www.wimpelgrim.nl).

Wil je reageren? Ga dan naar Twitter (http://twitter.com/onderwijscast), Instagram (http://instagram.com/onderwijspodcast), Facebook (https://www.facebook.com/groups/2199997356720348/) of LinkedIn (https://www.linkedin.com/groups/8805729/)

Deze podcast wordt mogelijk gemaakt door http://www.pictio.nl en onze sponsor van deze aflevering Edutrainers: Download de leerlijnen: https://lnkd.in/eiEKKHH9, probeer kosteloos de scans voor OP en OOP in Edutrainers Academy: https://lnkd.in/dk3-ADd of neem contact op met mij of Michiel Nuijens voor een vrijblijvend oriënterend gesprek. Samen werken we aan nog beter digitaal onderwijs!

Sybren Polet, Persoon/Onpersoon

Beoordeling:1 ster

Soms is poëzie geen fijne poëzie. Het past niet bij je, het is niet jouw stijl of je kunt er weinig mee. Dat heb ik sowieso al bij een deel van de Vijftigers, zoals een Gerrit Kouwenaar en soms bij het werk van Lucebert. Terwijl ik Vinkenoog en Campert wel kan waarderen. Polet bevindt zich onderaan mijn lijstje met favoriete Vijftigers. Het is te experimenteel, ik kan er te weinig mee en de dwarsdoorsnede van zijn werk die ik met Persoon/Onpersoon heb gekregen is voor mij voldoende geweest om hem verder links te laten liggen.

Toon Tellegen, Het komt goed

Beoordeling: 3 sterren

Hoewel ik een groot fan ben van het werk van Toon Tellegen, viel mij Het komt goed wat tegen. De taal blijft prachtig en de sfeer in de verhalen ook. Maar inhoudelijk worden de verhalen in deze bundel soms zo vaag, dat ik er niet meer helemaal wijs uit kom. Een aardig en lief boekje met een mooie kaft, maar geen topper.

The sound of music (regie: Robert Wise)

Filmposter van The sound of music

Beoordeling: 5 sterren

Ik heb The sound of music al heel lang niet gezien. De eerste keer dat ik hem zag moet ik een jaar of 11/12 zijn geweest. Mijn ouders hadden hem besteld uit de folder van de ECI en ik heb hem zitten kijken terwijl ik alleen thuis was in de kerstvakantie (wat de rest van het gezin ging doen, geen idee).

Het mooie is dat ik nu zie hoeveel meer er in de film zit dan je er als kind in ziet. Het acteerwerk is fantastsich en met heel kleine gebaartjes en met mimiek wordt een heel verhaal verteld: tussen de barones en Von Trapp, tussen Maria en Von Trapp, rondom de opkomst van het nazisme. De muziek heeft zijn eeuwigheidswaarde al wel bewezen en het is mooi om te zien dat mijn eigen kinderen 58 jaar na dat nog steeds kunnen genieten van deze film.