Ronald Giphart, “Phileine zegt sorry”

 Beoordeling: 3 sterren

In een waanzinnig contemplatief zet Phileine (‘brains, beauty, beast, best’) haar leven op een rij. Haar vriendinnen zijn haar vriendinnen niet meer, ze werkt heel hard terwijl ze gewoonlijk liever lui is, oprechte levensvreugde kan ze al maanden niet meer opbrengen en haar acterende vriend Max, het enige vrolijke toontje van haar levensorgeltje, geeft zich in New York over aan het feesten en drinken en bevredigen van vrouwen.
Ze besluit haar vriend onverwachts in Manhattan op te zoeken en wordt daar meegezogen in de wereld van een groep jonge toneelspelers die met een provocerende uitvoering van Romeo en Julliet de westerse seksuele moraal aan de kaak probeert te stellen. Cynisch, zwartgallig, opmerkelijk levenswijs en met bijtende humor, vertelt Phileine over de verwikkelingen die haar uiteindelijk dwingen tot een verbijsterende daad.*

Dit is het beste boek dat ik van Ronald Giphart heb gelezen tot nu toe, maar het boek voegt helaas niets toe aan de verfilming van het boek. Meestal is het boek ‘beter’ omdat het voor een lezer iets toevoegt aan het verhaal. Hier zijn boek en film echter hetzelfde (een leuk verhaaltje, maar niet echt hoogdravend), alleen krijg je er in het boek het gezwam, geneuzel en gezever van Ronald Giphart bij, waarmee hij volgens mij probeert te laten zien dat hij heel veel woorden kent. Nou, heel knap hoor Ronald.

Bron: Bol.com

Ingmar Heytze, “Het ging over rozen”

 Beoordeling: 5 sterren

Ingmar Heytze is een topdichter. Zoals al eerder geschreven combineert hij humor met inhoud. Dat maakt hem veel beter dan diverse dichters die tegenwoordig op podia staan en enkel met humor proberen het publiek te bespelen. Naast de lach is er ook een traan her en der en een zinsnede om nog eens over na te denken. Heytze schrijft veelvorming, veelzijdig en met veel plezier. Allemaal lezen!

Janwillem van de Wetering, “De verdachte Verheugt” (boekenweekgeschenk 1980)

Beoordeling: 3 sterren

Twee Amsterdamse politiemensen – voor kenners: Grijpstra en De Gier – rijden in hun autootje over de grachten, blij dat de dag erop zit. Maar als ze een oploopje zien en de weinig overzichtelijke situatie eens wat nader in ogenschouw nemen, krijgt hun beroepsmatige nieuwsgierigheid de overhand: het is werken geblazen.
Eerst lijkt het dat er gewoon iemand te water is geraakt, maar dan komen er feiten los: de verdwenen dame, het vermoorde hondje, de heimelijke liefde van een barmeisje, de verkoop van een uitgeverij – vreemde en bedenkelijke gebeurtenissen in het leven van verschillende betrokkenen; aanknopingspunten die ecther als drijfzand aan elkaar hangen…En er is geen lijk!
Totdat een wonderlijke samenloop van omstandigheden de kleurige ballon van verdenkingen en gissingen doorprikt en de werkelijkheid van de gebeurtenissen aan het doortastende tweetal openbaart…*

Dit boekenweekgeschenk is een aardig boek. De politiereeks Grijpstra en De Gier (tegenwoordig weer bekend door de tv-serie bij RTL) lijkt erg op Baantjer en andere reeksen in dit genre, maar vooral wat betreft taalgebruik is Van de Wetering vele malen beter dan Baantjer. Toch blijven het clichés en gemeenplaatsen en is het zo onorigineel als maar kan. Aardig voor op het strand of in het vliegtuig.

*Bron: flaptekst De verdachte Verheugt

Hella S. Haasse, “Sleuteloog”

 Beoordeling: 4 sterren

Een journalist benadert de kunsthistorica Herma Warner met de vraag of zij hem informatie kan verschaffen over Mila Wychinska. Hij is die naam tegengekomen in een dossier over mensenrechtenactivisme in Zuidoost-Azië. Het verzoek dwingt Herma zich te verdiepen in het verleden dat zij dacht voorgoed achter zich te hebben gelaten. Zij kende Mila vanaf haar jeugd als Dee Mijers, haar schoolvriendin in die tijd. Zij probeert de feiten omtrent het leven van Dee Mijers alias Mila Wychinska te reconstrueren, en wordt overspoeld door een golf van herinneringen aan haar jeugd in Nederlands-Indië en de jaren daarna. Ingeslapen en verdrongen emoties komen weer aan de oppervlakte. Zij wordt zich opnieuw bewust van de duistere kanten van haar vriendschap met Dee, haar bijna mystieke band met Non, Dees tante, haar fascinatie voor de oude Indo-Europese familie van landeigenaren waartoe Non en Dee behoorden, en bovenal van haar verhouding tot Taco Adema, met wie zij sinds hun middelbare-schooltijd in Batavia een paar heeft gevormd. Er blijft veel raadselachtig. Welke omstandigheden hebben haar huwelijksleven met Taco zo diepgaand beïnvloed en beschadigd? Wat er met Dee is gebeurd, nadat zij elkaar uit het oog hadden verloren, weet zij voor een deel uit mededelingen van Non, maar die geven niet op alles antwoord. Ook over de plotselinge verdwijning van Non tast zij in het duister.*

Sleuteloog is een goed boek, niet wereldschokkend, avant-gardistisch, tot tranen roerend of extreem lachwekkend, maar gewoon ‘goed’: boeiend verhaal, goede vertelstijl en leest prima (niet te makkelijk, niet te moeilijk). Het enige dat ik storend vond, maar dat kan aan mijn Lijsteruitgave hebben gelegen, is het incomplete lijstje Indische woorden: zet of alle woorden in zo’n lijst of doe het niet, maar doe het niet half.

*Bron: Bol.com

[Anoniem], “De reise van Sente Brandane”

Beoordeling: 2 sterren

Brandaan, abt van een groot Iers klooster, leest in een oud boek allerlei dingen die hij niet kan geloven. Geïrriteerd werpt hij het boek in het vuur, maar dan verschijnt een engel die hem opdraagt per schip een reis te ondernemen om de waarheid te achterhalen. Er volgen negen jaren waarin Brandaan en zijn medebroeders de wereldzeeën bevaren. Tijdens de gevaarlijke en avontuurlijke reis vallen ze van de ene verbazing in de andere: een vis met een eiland op de rug, een aards paradijs, de verrader Judas die af en toe verlichting krijgt van de helse pijnen die hij moet ondergaan… Brandaan raakt er stilaan van doordrongen dat Gods schepping in het geheel niet te doorgronden is en dat Hij sneller bereid is tot genade dan men ooit zou kunnen bevroeden. Als na negen jaar blijkt dat het logboek waarin de avonturen werden opgetekend, reeds volledig is gevuld, laat Brandaan zijn schip terugkeren naar Ierland. Hij draagt het boek op aan God en sterft kort nadien. Het is de aartsengel Michael die zijn ziel komt ophalen: een uitzonderlijke eer voor een uitzonderlijke heilige.*

Het tempo ligt in het begin van dit middeleeuwse verhaal erg hoog, binnen de kortste keren is de Brandaan de halve wereld overgevaren. Later daalt het tempo en wordt het verhaal aangenamer om te lezen. Het verhaal is redelijk interessant, maar niet zo spannend. In de editie die ik heb gelezen (Prisma Pocket) wordt het verhaal kort ingeleid. Ik wil het volgende (denigrerende) fragment uit die inleiding niet onthouden:

“Dat deze reisbeschrijving zulk een bekendheid kreeg, is te verklaren uit de naïeve mentaliteit van de middeleeuwse mens. De mensen waren als kinderen en geloofden volkomen kritiekloos de wondelijkste verhaaltjes.”

*Bron: Literatuurgeschiedenis.nl

Guy Verhofstadt, Jeremy Rifkin e.a., “Eigenlijk bent u een Europeaan”

Beoordeling: 4 sterren

‘Eigenlijk bent u een Europeaan’ is een bundel met 27 essays over de kansen die Europa biedt: de relevantie voor Nederland en de noodzaak voor de wereld. Het gaat om de oplossingsmacht van Europa; om wat ons bindt met de rest van Europa en om wat ons onderscheidt. Dit kun je volgens ons het best laten zien door zowel de ‘Grote verhalen’ ruimte te bieden, als ook in te gaan op de details.
Zo kun je lezen over de grensoverschrijdende aanpak van criminaliteit – die werkt! Of over de vermeende 80% van de wetgeving die uit Brussel zou komen – een sprookje! Maar ook over duurzaamheid, mensenrechten en de humaniserende werking van handel, wat een breder begrip geeft van het Europese project.
Europa is meer dan een technocratische machine. Het is een droom, een ideaal; een die te verwezenlijken is. En na het lezen van dit boek zou jij wel eens kunnen uitroepen: Eigenlijk ben ik een Europeaan!*

Nadat de eerste paar essays elkaar deels overlappen en een beetje in algemeenheden blijven hangen, wordt verderop de diepgang gezocht. Diverse ‘details’ van Europa worden behandeld en er worden veel interessante zaken besproken die je kennis over Europa vergroten. Het leukste van dit boek is de positieve toon waarmee over Europa wordt gesproken, zonder dat het enkel gejubel en gejuich is. Een beetje de toon die ook Perron E heeft. Een leuk boek dat iedereen, pro- of contra-Europa, zou moeten lezen.

*Bron: www.eigenlijkbentueeneuropeaan.nl

Ingmar Heytze, “Nietzsche schrijft een laatste vers”

 Beoordeling: 5 sterren

In Nietzsche schrijft een laatste vers dicht Ingmar Heytze over de grote filosofen van de afgelopen eeuwen. Steeds opnieuw probeert hij in de huid van een groot denker te kruipen en de wereld door diens ogen te bekijken. In heldere taal en met de hem kenmerkende ironie roept Heytze beelden op van Aristoteles die zijn uitgever faxt, Socrates die amok maakt bij de Schoenenreus en Adorno die besluit de volgende bus te nemen. Zijn gedichten herinneren ons eraan dat zelfs de grootste filosofen mensen van vlees en bloed waren, met herkenbare zorgen en verlangens.*

Ingmar Heytze is een fantastisch goede dichter die humor met inhoud weet te combineren. In deze bundel heeft hij een ontzettend leuk concept uitgewerkt. Daarbij heeft Heytze echt een kwaliteitsbundel neergezet: de filosofen zijn herkenbaar in de poëzie, die talig sterk in elkaar zit, humoristisch is en vaak met een kwinkslag een filosoof benadert. Een absolute aanrader voor iedereen!

*Bron: Bol.com

[Anoniem], “Esopet”

Beoordeling: 3 sterren

De Esopet is een verzameling van 67 dierenfabels uit de dertiende eeuw. De basis hiervoor ligt in de klassieke oudheid bij Esopus die via diverse vertalingen in de middeleeuwen zijn overgeleverd in het Nederlandse taalgebied.

Het zijn leuke verhalen, niet heel erg bijzonder wat betreft lezerservaring. Bijzonder is wel dat een enkel verhaal uit de Esopet nog steeds bekend is, zoals het verhaal over Reinaert de vos die een kraai te slim af is en zo een kaas bemachtigt.

Salmon Rushdie, “Woede” (boekenweekgeschenk 2001)

Beoordeling: 1 ster

Woede is een roman over een oude, diepe liefde die misgelopen is, over een tweede, verknipte hartstocht die gebaseerd is op een misvatting, en over een derde, hartstochtelijke liefde die weleens heel goed zou kunnen uitpakken.
Woede
is een roman over wat woede kan doen met een mensenleven: de persoonlijke woede die menselijke relaties vergiftigt, de psychotische woede die moordenaars voedt, de sociale woede die geboren wordt uit gefrustreerde verwachtingen, de creatieve woede die onze grootste talenten ontketent, en de politieke woede die revoluties veroorzaakt en hele steden in de as legt.
Woede schetst een actueel portret van een leven aan het begin van het derde millennium, van een wereldstad in een tijd van schijnbaar eindeloze welvaart die paradoxaal genoeg in het dagelijks bestaan van veel mensen ook een tijd is van dorheid.*

Er gebeurt veel te weinig in Woede om te kunnen boeien, de schrijfstijl en eindeloze hersenspinsels zijn nergens interessant genoeg om te willen volgen, datgene wát er dan gebeurt is ook niet spannend genoeg om je aandacht er bij te houden, kortom: dit is geen leuk boek! De schrijver Rushdie heeft zeker kwaliteiten, dat zal ik niet ontkennen, ook niet op basis van dit boek, maar het komt zeker niet uit de verf en gaat erg vervelen na 70 bladzijdes.

*Bron: flaptekst Woede

Anna Enquist, “De thuiskomst”

 Beoordeling: 3 sterren

Voorjaar 1775. Elizabeth Batts wacht in haar huis op Mile End de terugkomst af van haar man, de beroemde zeevaarder en ontdekkingsreiziger James Cook, die begonnen is aan de laatste etappe van zijn tweede grote wereldreis waarin het zuidelijk halfrond in kaart moet worden gebracht. Roem zal zijn deel zijn. Een eenvoudige boerenjongen is als verlichte geest de wereldzeeën gaan bevaren en opgeklommen tot de sociale elite van zijn land. Maar wat zegt dat over zijn merites als echtgenoot en als vader? Vijf kinderen heeft Elizabeth al van hem gebaard. De twee oudsten, Jamie en Nathaniël, hebben hun vader maar weinig gezien. Drie anderen overleden vroeg, haar enige dochter Elly ten gevolge van een noodlottig ongeluk. Wanneer James in de zomermaanden van 1775 inderdaad arriveert, is het de vraag wie Elizabeth in haar armen sluit: een wettige echtgenoot die toch in zekere zin een vreemde blijven zal, of een man die eindelijk thuiskomt, zijn maritieme aspiraties terzijde schuift en eindelijk tijd zal hebben voor haar en de kinderen. Elizabeth raakt al spoedig in verwachting van een zesde kind en alles lijkt erop dat James Cook definitief aan wal zal blijven. Maar wie moet dan het bevel gaan voeren op de Resolution wanneer dat schip, halverwege 1776, zal uitvaren met de bedoeling via de noordelijke doorgang terug te keren? Een historische roman over de Verlichting, Londen, maritieme ontdekkingsreizen, James Cook, maar vooral over de vrouw van Cook, Elizabeth Batts, de achterblijfster, moeder van zes kinderen van wie geen haar overleefde.*

De thuiskomst van Anna Enquist is een interessant boek. Het perspectief, de hoofdpersoon, Enquists manier van schrijven, haar persoonlijke ervaringen met de dood van haar dochter die op de achtergrond een rol spelen bij het ontstaan van dit boek, het leestempo van het boek, maar het is geen heel leuk boek. Het Verlichte komt niet zo heel goed uit de verf en lijkt op sommige momenten (wanneer er wordt getwijfeld over de waarheid) lijken er eerder postmodernistische ideeën in de hoofden van de hoofdrolspelers rond te waren. Al met al een interessant boek dat goed past in het oeuvre van Enquist, maar geen boek dat je voor de plot, het verhaal of de spannende gebeurtenissen moet lezen.

*Bron: Bol.com