Polderdictatuur dupeert jongeren – VK

Een 25-jarige van nu mag in de toekomst nog maar rekenen op 53 procent van zijn laatst verdiende loon. Dat stellen Ilja Boelaars en Maarten Koning van de Jonge Democraten.

Het is de pensioenpolder weer gelukt. Ondanks de vergrijzing, twee economische crises binnen tien jaar tijd en de huidige eurocrisis, ligt er een pensioenakkoord waarin de 60-plussers van nu elke pijn bespaart blijft. Jongeren mogen de rekening wederom betalen.

Enige strohalm die er rest voor onze generatie is de toezegging van minister Kamp dat dit pensioenakkoord niet nadelig zal uitpakken voor jongeren. Iedereen die de ontwikkelingen in pensioenland de afgelopen jaren heeft gevolgd weet echter dat een dergelijke toezegging niets waard is. De sociale partners vinden altijd wel een manier om ouderen te bevoordelen zonder dat dit tot grote sociale onrust leidt.

Het grote geheim
Het grote geheim achter dit ‘succes’ is dat de sociale partners niet alleen de besluitvorming beheersen, maar ook de complete informatievoorziening. Ons pensioenstelsel is zo complex dat berekeningen slechts door enkele experts kunnen worden uitgevoerd. Deze experts werken in negen van de tien gevallen voor de pensioenfondsen.

Enkele zelfstandige partijen zijn voor hun gegevens afhankelijk van die pensioenfondsen. Daar de pensioenfondsen in ons land worden bestuurd door de sociale partners, bepalen zij welke informatie naar buiten komt.

En met dit informatiemonopolie is de polderdictatuur over ons pensioen een feit. Iedereen is gaan geloven dat wij het beste pensioenstelsel ter wereld hebben. Met name de collectiviteit en solidariteit worden hierbij geroemd. Cijfers over deze veelgeprezen solidariteit worden echter nooit gegeven. De reden hiervoor is dat er achter de mooie woorden een ongemakkelijke waarheid schuilgaat: jongeren worden structureel benadeeld ten opzicht van ouderen. En: laagopgeleiden betalen voor hoogopgeleiden.

Cijfers worden verdraaid
Als er bij hoge uitzondering dan toch cijfers naar buiten komen, worden ze bovendien zo goed mogelijk verdraaid. Een sprekend voorbeeld hiervan was het vorige pensioenakkoord. Op 5 juli 2005 sloten de sociale partners bij ABP, het grootste pensioenfonds van Nederland, een akkoord waarin werd besloten dat allen geboren ná 1950 niet langer gebruik konden maken van de VUT-regeling.

Ondanks het vervallen recht op VUT werd echter besloten dat, bij wijze van overgangsregeling, deze groep nog wel zeventien jaar lang (!) VUT- premie moest betalen. Anders konden diegenen geboren vóór 1950 niet langer genieten van de luxe prepensioenregeling.

Hevige publieke discussie
Er barstte een hevige publieke discussie los en onder hoge druk besloot het ABP cijfers naar buiten te brengen. Conclusie: elk leeftijdscohort betaalt procentueel gezien een even groot deel van de kosten voor de overgangsregeling. Martin Pikaart prikt hier echter genadeloos doorheen in zijn boek De Pensioenmythe. Het ABP publiceerde de totale kosten per leeftijdsgroep. Die zijn inderdaad vrijwel gelijk.

Echter, wanneer deze cijfers worden omgezet naar kosten per persoon, blijkt de perverse werkelijkheid: waar een 50-jarige deelnemer zo’n 8500 euro betaalt, betaalt een 25-jarige deelnemer bijna 50 duizend euro! Uiteraard was dit bij het ABP bekend, maar men besloot dit cruciale cijfer achter te houden.

Het pensioenakkoord dat afgelopen week door het parlement en de vakbeweging werd aanvaard, lijkt eenzelfde lot beschoren. Ook nu barstte na de bekendmaking in juni de kritiek – met name dankzij hoogleraren als Sweder van Wijnbergen, Theo Kocken en Bas Jacobs – stevig los. Jongeren zouden wederom de dupe zijn en ook deze keer kwamen er in reactie op die kritiek uit de hoek van het APG (een nieuwe naam voor de uitvoeringsorganisatie van het ABP) cijfers naar buiten om de discussie te sturen.

Nog slechter
De Tilburgse hoogleraar Eduard Ponds berekende namens pensioennetwerk NetSpar en APG de effecten van het Pensioenakkoord op de verdeling tussen de generaties. Zijn eindconclusie daarbij luidde: ‘(Er) kan niet zonder meer gesteld worden dat de voorstellen van het Pensioenakkoord leiden tot het systematische bevoordelen of benadelen van specifieke generaties.’ Deze conclusie mocht geen verassing zijn. Uit de hoek van het APG is een negatieve conclusie over het Pensioenakkoord simpelweg ondenkbaar.

Ponds gaat echter tot het uiterste om de waarheid net geen geweld aan te doen. Uit zijn berekeningen blijkt dat vóór het pensioenakkoord het pensioenstelsel zeer nadelig is voor jongeren. Ná het akkoord wordt dit zelfs nog iets slechter. Gezien de complexiteit van de berekening kan hij op basis hiervan echter zeggen dat het akkoord de positie van jongeren ‘niet zonder meer’ nóg slechter maakt. Geen speld tussen te krijgen.

Hoe wrang deze conclusie is, blijkt vooral als we twee kerncijfers uit zijn berekeningen bekijken. Uit de berekening blijkt dat – ondanks alle economische tegenwind en de vergrijzing – na invoering van het pensioenakkoord de huidige 65-jarige een pensioen krijgt van 85 procent van het laatst verdiende salaris. Een 25-jarige van nu mag in de toekomst echter nog maar rekenen op 53 procent van zijn laatst verdiende loon.

Ja, laat die cijfers maar even op u inwerken. Pensioenpremies zijn historisch hoog, jongeren betalen bovenop die premie nog steeds bijna 4 procent van hun inkomen aan de VUT-regeling en wat krijgen zij er voor terug? Een AOW die twee, drie of misschien vier jaar later ingaat en een pensioen dat maar liefst 38 procent lager ligt dan het gemiddelde babyboompensioen.
De vergrijsde polderdictatuur heeft het goed geregeld en spant hoogleraar Ponds voor haar wagen om deze waarheid te verdoezelen.

Politiek doet niets
En de politiek? Die strijdt intussen vol passie over de bijzaken – met GroenLinks en D66 als enige positieve uitzondering – en staat toe dat de tweedeling der generaties zich langzaam voltrekt. Zij faciliteert dit drama nota bene door, op verzoek van de sociale partners, wetgeving aan te passen.

Enige conclusie hierbij kan zijn dat ook de politiek zich weer heeft laten misleiden door het poldermonopolie op pensioeninformatie. Als zij bovenstaande cijfers op zich laat inwerken, zal ook zij begrijpen dat het vijf voor twaalf is. De enige manier om ons pensioenstelsel te redden, is radicale hervorming. Zowel van het stelsel zelf als van de polderdictatuur die haar regeert.

Ilja Boelaars is promovendus economie aan de University of Chicago en bestuurslid van de Jonge Democraten en Maarten Koning is voorzitter van de Jonge Democraten.

(c) Bron: VK.nl

Deel dit bericht
Getagd , , , . Bladwijzer de permalink.

Over Wim Pelgrim

Vader van Noor en Daan | man van Jessie | docent Nederlands | skillspasport | eIDAS 2.0 | MIEExpert | podcast | D66 | 4daagse

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.